Beginselen van het personen-en familierecht

Question 1

Waar kan je personen- en familierecht situeren?

Answer 1

Bij burgerlijk recht

Question 2

Wat verstaan we onder personenrecht?

Answer 2

Algemene begrippen, beginselen, staat en bescherming van de individuele persoon

Question 3

Wat verstaan we onder familierecht?

Answer 3

Familierecht regelt verhoudingen tussen personen:
- Uit voortplanting
- Uit samenlevingsverband op seksualiteit gebaseerd

Question 4

Welke twee soorten personen bestaan er in het recht? Wat bestaat er daarnaast nog?

Answer 4

Natuurlijke personen: mensen van vlees en bloed. Ontstaat op moment van geboorte
Rechtspersonen: verenigingen van natuurlijke personen, opgericht om een gemeenschappelijk doel te bereiken
Daarnaast: zaken: toestellen, gebouwen, dieren, lijken…

Question 5

Is verwekking een rechtsfeit? Leg uit

Answer 5

Ja, er hangen bepaalde juridische gevolgen aan vast op voorwaarde dat men nadien levend en levensvatbaar geboren wordt. Verwekking wordt in de wet gesitueerd tussen 300 en 180 dagen voor de geboorte

Question 6

Wat is een kennisgeving van geboorte?

Answer 6

De geboorte wordt meegedeeld aan een amtenaar van de burgerlijke stand van de geboorteplaats.

Question 7

Wanneer moet de kennisgeving van geboorte gebeuren?

Answer 7

Per brief: opsturen ten laatste de eerste werkdag na de geboorte
Anders: de eerste werkdag na de geboorte

Question 8

Wie moet de kennisgeving van geboorte uitvoeren?

Answer 8

Ziekenhuisbevalling: leidinggevende van ziekenhuis of zijn afgevaardigde
Thuisbevalling: (in die volgorde) arts, vroedvrouw, andere aanwezige of moeder

Question 9

Hoe moet je de kennisgeving van geboorte doen?

Answer 9

Wet schrijft geen vorm voor. In principe is telefonisch oké. Men opteert wel meestal voor schriftelijke kennisgeving vanwege bewijsredenen.

Question 10

Wat als je de kennisgeving van geboorte niet doet?

Answer 10

Strafrechterlijke en burgerrechterlijke aansprakelijkheid

Question 11

Waar, door wie en wanneer moet de geboorteaangifte gebeuren? Wat heb je nodig?

Answer 11

Bij de dienst burgerlijke stand van de gemeente waar het kind geboren is.
Door moeder, vader, meemoeder of beide ouders (indien niet getrouwd).
Binnen de 15 dagen na geboorte. Verlenging tot volgende werkdag als laatste dag weekend of feestdag is.
Je hebt een verklaring nodig van de geneesheren of gediplomeerde vroedkundige.

Question 12

Kan je enkel een geboorteaangifte doen in het gemeentehuis?

Answer 12

Neen, soms ook in de kraamkliniek indien ze beschikken over een gezamenlijk beveiligd informaticasysteem (om dubbele aangiftes te vermijden)

Question 13

Wat als de geboorteaangifte niet binnen de 15dagen gebeurde?

Answer 13

De ambtenaar die op de hoogte werd gesteld van de geboorte zal binnen de drie werkdagen na het overschrijden van het termijn de persoon die hem van de geboorte kennis heeft gegeven medelen dat het termijn verstreken is. Die persoon moet dan op zijn beurt de geboorteaangifte doen binnen de drie dagen na ontvangst van de mededeling.

Question 14

Wanneer geldt een aangifteplicht voor doodgeboren kinderen? Welke akte wordt opgesteld?

Answer 14

Er wordt een “akte van aangifte van een levenlooskind” opgemaakt.
Zwangerschapsduur van 140-179 dagen: niet verplicht en je mag eventueel een voornaam toevoegen aan de akte
Zwangerschapsduur van minstens 180 dagen: verplichte aangifte en je mag een voornaam en familienaam toevoegen aan de akte

Question 15

Wat als het kind leeft bij geboorte en sterft voordat de geboorteaangifte werd gedaan? Welke akte moet worden opgemaakt?

Answer 15

Akte van geboorte en overlijdensakte.

Question 16

Wat is afstamming?

Answer 16

De juridische band tussen ouders en kind

Question 17

Hoe kan de afstamming langs moederszijde worden vastgesteld?

Answer 17

1. Geboorteakte
   Moeder is de vrouw die het kind heeft gebaard. Naam van de vrouw moet verplicht op geboorteakte staan. (In Frankrijk niet > vrouwen gaan daarom soms in Noord-Frankrijk bevallen voor anonimiteit)
2. Erkenning
   Door een verklaring van een ambtenaar van de burgerlijke stand.
   Soms vereist dit:
   - voorafgaande toestemming van een ouders van die de afstamming reeds vaststaat
   - voorafgaande toestemming van het kind
3. Gerechtelijke vaststelling
   - Bij gebrek aan geboorteakte
   - Bij gebrek aan moeders naam op geboorteakte
   - Bij valse namen op geboorteakte

Question 18

Wie is bevoegd voor vorderingen betreffende afstamming? Wie kan de vordering instellen en wanneer dient dit te gebeuren?

Answer 18

Familierechtbank.
Vordering kan ingesteld worden door:
- Kind (of afstammelingen als hun ouder gestorven is maar voor 25ste verjaardag van ouder)
- Vader van het kind
- Vrouw die moederschap opeist
Moet binnen de 30 jaar gebeuren vanaf de dag waarop bezit van staat is geëindigd. Geen bezit van staat? Vanaf geboorte en dan begint verjaringstermijn te lopen vanaf 18de verjaardag.

Question 19

Wat is “bezit van staat?”

Answer 19

Wijst op een geheel van feiten die erop duiden dan men zich steeds als ouder heeft gedragen en ook zo werd beschouwd door de buitenwereld.

Question 20

Hoe verloopt de afstamming langs vaderszijde binnen het huwelijk? Welke uitzondering is er?

Answer 20

Binnen het huwelijk is de echtgenoot van de moeder automatisch de vader. Geboorte binnen de 300 dagen na scheiding: ook nog steeds automatisch de vader.
Uitzondering:
- Als kind geboren is meer dan 300 dagen na de verdwijning van de echtgenoot

Question 21

Hoe verloopt de afstamming langs vaderszijde buiten het huwelijk?

Answer 21

Geen vermoeden van vaderschap. Je moet het kind bij de burgerlijke stand gaan erkennen.
Soms vereist dit:
- voorafgaande toestemming van een ouders van die de afstamming reeds vaststaat
- voorafgaande toestemming van het kind

Dit kan al tijdens de zwangerschap gebeuren met een zwangerschapsattest. Toestemming van de moeder is vereist.

Question 22

Wat als er geen afstamming langs vaderszijde vastligt door vermoeden van vaderschap of erkenning?

Answer 22

Dan kan via de familierechtbank een vordering instellen:
- Kind
- Moeder
- Persoon die vaderschap opeist
Moet binnen de 30 jaar gebeuren vanaf de dag waarop bezit van staat is geëindigd. Geen bezit van staat? Vanaf geboorte en dan begint verjaringstermijn te lopen vanaf 18de verjaardag.

Question 23

Hoe werkt het afstemmingrecht voor meemoeders?

Answer 23

Hetzelfde als voor vaders.

Question 24

Wat zijn bloedverwanten? Welke soorten heb je?

Answer 24

Personen die afstammen van elkaar of een gemeenschappelijk voorouder.
Rechte lijn: stammen af van elkaar (vb oma)
Zijlijn: stammen af van een gemeenschappelijke voorouder (vb broer)

Question 25

Wat zijn aanverwanten?

Answer 25

Bloedverwanten van je echtgenoot of echtgenoot van je bloedverwant. Volgt uitsluitend uit een huwelijk (wettelijk samenwonen telt niet)

Question 26

Hoe tel je de graad van verwantschap tussen bloedverwanten in rechte lijn?

Answer 26

Je telt het aantal generaties die tussen hen zijn

Question 27

Hoe tel je de graad van verwantschap tussen bloedverwanten in zijlijn?

Answer 27

Je telt het aantal stappen tussen X en de gemeenschappelijke voorouder en daalt vervolgens af naar Y

Question 28

Hoe tel je de graad van verwantschap tussen aanverwanten?

Answer 28

Echtgenoten zijn hierin evenwaardig: dezelfde als de graad van bloedverwantschap tussen de persoon waarmee de aanverwant gehuwd is en Y (vb schoonzussen: tweede graad)

Question 29

Welke soorten bekwaamheid onderscheid we?

Answer 29

Feitelijke bekwaamheid, rechtsbekwaamheid en handelingsbekwaamheid

Question 30

Wat is feitelijke bekwaamheid?

Answer 30

Over de vaardigheid beschikken om bepaalde dingen te doen.
Vb: wilsbekwaamheid: capaciteit om je wil te vormen en te uiten

Question 31

Wat is rechtsbekwaamheid?

Answer 31

Het hebben van rechten en plichten

Question 32

Wat is handelingsbekwaamheid?

Answer 32

De rechten en plichten die je hebt zelf en zelfstandig kunnen uitvoeren.
- Zonder vertegenwoordiging van iemand anders
- Zonder bijstand van iemand anders
- Zonder hulp van iemand anders
- Zonder dat iemand zich achteraf kan verzetten hiertegen.

Minderjarigen zijn handelingsonbekwaam: moeten vertegenwoordigd zijn door hun voogd.