Bauhaus Flashcards
Wat is het Bauhaus?
- Naam van Duitse architectuur – en designschool
- Opleidingsinstituut
Welke problemen kent het Bauhaus?
- politieke problemen: een school van bolsjewieken
- financiële problemen: ondergesubsidieerd
- imago–probleem : zooitje ongeregeld, armoezaaiers ,feestvarkens met promiscue gedrag
Wat zijn de kwaliteiten van de Bauhaus – school?
- Docenten: meest progressieve avant – garde kunstenaars en meest getalenteerde ex – studenten
- Het pedagogisch project van de Vorkurz: ‘abstracte’ benadering vorm en kleur, materialen en texturen
- Pedagogisch project van de ‘eenheid tussen kunst en industrie’
Wat zijn de kenmerken van de expressionistische fase?
- Ambachtelijkheid (naar het voorbeeld van de Arts&Crafts)
- Gesammtkunstwerk
- Sociaal (humanitair) idealisme (voorbeeld van arts & crafts / product van oorlogstrauma)
- Zelfontplooiing
Sociaal idealisme in het Bauhaus. Leg uit
- Sociale utopie als reactie op traumatische ervaring van de eerste wereldoorlog
- Sociale utopie van een maakbare, collectieve samenwerking is een wezenlijk kenmerk van het avant – garde Modernisme en verklaart de communistische sympathieën bij zowat alle Modernistische architecten, designers en kunstenaars in de jaren ‘20
- Idee van “Internationale” als reactie op eerste wereldoorlog, die gevolg was van het “nationalistisch” denken dat verdeelt ipv verenigt.
Zelfontplooiing in het Bauhaus. Leg uit
- Joannes Itten integreert de esoterische Mazdaznan – leer in zijn lessen. Leer streeft evenwicht tussen lichaam en ziel na.
- Beweging, ademhaling en voeding zijn essentiële kenmerken
o Strengdieet
o Relaxatie–en ademhalings oefeningen - Introductie van ‘Woord en Drama’ – atelier -> zoeken naar eigen individuele grondtoon
Wat is de Vorkurz? Leg uit
De Vorlehre of Vorkurz is de inleidende cursus van het 1ste jaar. Geïntroduceerd door Gropius en onderscheidt het Bauhaus van bij de start van alle andere kunst – en designscholen.
In de Vorkurz wordt de student op ‘abstracte’ wijze:
- Designer als technicus – ambachtsman (kwaliteit van materialen en texturen)
- Designer als kunstenaar (kleur – en vorm eigenschappen)
- Designer als ontwerper (functionele – en gebruiksaspecten)
- (Albers, Itten en Kandinsky)
Leg uit: de kleuren – ‘grammatica’ van Kandinsky
- Didactisch systeem waarin de gevoelswaarden en associaties van elke lijnvorm en elke kleur hun interactie precies beschreven worden.
- Fysische eigenschappen verbinden met psychologische eigenschappen en een klankwaarde volgens de synesthesie.
- Kandinsky is ervan overtuigt dat de door hem toegekende waarden en eigenschappen de uitdrukking zijn van het diepere wezen van de dingen en dat zijn systeem dus universeel is (algemeen geldend)
Waarom is de ‘zuivere kleur en vorm’ in het avant – garde Modernisme ‘dogmatisch’?
Het gevolg is dat voor deze kunstenaars en de bewegingen waartoe ze behoren de elementaire basisvormen en – kleuren de afspiegeling van een hogere, boven – natuurlijke, meta – fysische ‘Platonische’ orde zijn en dus absoluut waar én universeel zijn! (niet willekeurig, esthetisch, psychologische, morele of symbolische keuze)
Dogmatisch metafysisch geloof in zuivere geometrie en zuivere kleur.
Dogmatisch metafysisch geloof in zuivere geometrie en zuivere kleur.
Wat is het belang van Van Doesburg voor het Bauhaus?
- Start lezingen over De Stijl – bewegingen in zijn eigen atelier in Weimar. Bauhaus studenten zijn laaiend enthousiast (machine, universele stijl, primaire kleuren)
- In de ontwerpen van de studenten is de invloed van De Stijl – vormgeving duidelijk herkenbaar (primaire kleuren, geometrisch, …)
Leg uit: eenheid tussen kunst en industrie in het Bauhaus?
Nieuwe slogan -> Kunst en technologie: een nieuwe eenheid met:
- Laboratoria (ipv ateliers) voor experimenteel onderzoek
- Ontwikkeling van prototypes voor Industriële productie (verhuis naar ‘industriële Dessau)
- Inkomsten uit licenties en patenten
Realiteit blijkt net iets minder:
- Laboratoria voor experimenteel onderzoek met design – klassiekers als resultaat, maar nog steeds productie – ateliers
- Industrie: weinig interesse in experimentele producten
- Onvoldoende inkomsten uit licenties en patenten. School blijft afhankelijk van politieke overheid (noodlottige gevolgen)
Afb. Bauhaus – schoolgebouw, kenmerken,
- Functionalisme: zonering van functies
• Onderwijs: ateliers en technische school
• Ontspanning: kantine + theater
• Wonen: studentenflats
• Administratie: bureau directeur + secretariaat
Asymmetrische gebouw alleen ‘leesbaar’ vanuit hoogte Afwezigheid van centrale voorgevel.
- Oriëntatie
- Studentenflats georiënteerd in Oost – West – richting (smorgens en savonds lichtinval)
- Ateliers georiënteerd in Noord – Zuid – richting (overdag zonlicht, maar zomer -> snikheet, winter -> ijskoud)
- Bureau van directeur bevindt zich (doelbewust/symbolisch) in de hoogte en centraal gelegen (tss hogeschool en technische school)
- Transparantie (sociale) openheid, licht, lucht (geen privacy)
* Geest van openheid en gemeenschapsleven vertaalt zich in een nadrukkelijke transparantie
- 4 trappenhallen -> ruim, vol licht, grote vensters zorgen voor doorkijk door gebouw doelbewust ontworpen als ontmoetingsruimtes, knooppunt van sociaal verkeer
- Open ateliers, flats met balkons, kantine en feestzaal enkel gescheiden door schuifdeur die meestal openstaat, dakterras als ontmoetingsruimte
- Zakelijke stijl: strak, kaal en industrieel
- ‘naakte’ aankleding van gebouw
- witte muren, afwezigheid van toegevoegde ‘decoratie’
- radiator op hoogte van schilderij
Afb. Bauhaus schoolgebouw, functies
Op welke wijze hebben de Nazi’s bijgedragen tot het succes van het Modernisme en de faam van het Bauhaus?
- Door sluiting van de school -> docenten verspreid over de wereld (Rusland, VS, ‘thuisblijvers in Duitsland’)
- Mies Van Der Rohe (VS) -> chicago, hoofd van architectuur – afdeling. Gropius -> Massachusets en wordt hoofd van de architectuur – afdeling van Harvard University. Breuer -> doceert ook bij Gropius aan Harvard University. Albers -> North Carolina, docent aan Black Mountain College. Moholy – Nagy -> Chicago, stichter van New Bauhaus, School of Design
- Thuisblijvers in Duitsland. Max Bill -> Ulm, stichten van de Hogeschule für Gestaltung