Adolf Loos Flashcards
Wat is het belang van Adolf Loos?
Vooruitstrevend modernistisch architect, maar voor hem is het Modernisme geen dogma en verkiest huiselijk comfort boven stijl - purisme
- Modernimse + Arts & Crafts: tussen eigentijde efficiëntie en ouderwetse gezelligheid
- Pionier van Modernisme
(steiner – huis als allereerste voorbeeld van modernistische “witte doos – architectuur”
- Tegelijk afkeer van kale en koude ‘witte interieur’ en kiest voor comfort en gezelligheid in de leefruimtes
- Dubbelzinnig standpunt (modernisme én traditie) nu ook actueel
2. Publicist van polemische artikels : ‘Ornament en misdaad’ en ‘De arme rijke’ - Verkondigt zijn moderne en tegelijk kritische standpunten over kunst, architectuur en levensstijl
- Ornament hekelen in de tekst ‘Ornament en misdaad’
- Bekritiseren van het Gesamntkunstwerk van de Secession in de parabel van ‘de arme rijke’
- Loos als polariserende figuur
o Kring van trouwe fans o Tegenstanders
Gebouw van Loos, biografie, kenmerken,
Biografie:
- Oostenrijks architect
- Talenknobbel vergemakkelijkt de vele internationale contacten
- Selfmade man, zoon van metselaar, bescheiden afkomst
- 3 jaar in chicago
- vrouwenzot
Kenmerken:
- ornamentloos = modernistisch standpunt
- comfort in het interieur = traditioneel (maar ook hedendaags)
- R a u m p l a n= (nieuw) ruimtelijk ontwerpen
Loos hekelt het gebruik van ornament in de architectuur en gebruikt daarvoor 2 argumenten. Welke?
- Ornamentloos = gevolg van culturele evolutie en bijgevolg een teken van beschaving
- Ornamentloos = economische verspilling
Culturele evolutie staat gelijk aan het verwijderen van ornamenten. Leg uit
- Ornament is ‘misdadig’ en Loos vergelijkt het met tatoeages van misdadigers.
- Mens van de 20ste eeuw als product van een langzaam beschavingsproces. van primitieve wilde -> geciviliseerde mens wat natuurlijk is voor de Papua of een kind is duidelijk ontaard gedrag voor de moderne mens
- Culturele evolutie staat gelijk aan het verwijderen van ornamenten op voorwerpen van dagelijks gebruik. We zijn boven het ornament uitgegroeid, we hebben gewonnen door gebrek aan versiering, nog even en de straten van de steden zullen glinsteren van witte muren.
Loos is om economische redenen tegen het gebruik van ornament in de architectuur. Leg uit
Het ornament is:
- Verspilling van kapitaal, want het geornamenteerde product is duurder en maakt de consument bijgevolg armer.
- Verspilling van arbeid, want het ornament is arbeidsintensief Werktijden worden ingekort en lonen stijgen
- Verspilling van grondstoffen
Bovendien wordt het ‘modieus’ ornament door de producent misbruikt om de consumptie op peil te houden.
Op welke wijze kan ornament misbruikt worden om de consumptie op peil te houden?
In de jaren 20’ wordt ‘kunstmatige veroudering’ een doelbewuste strategie van de industrie. Wanneer de markt verzadigd is en de consument in de basisbehoeften is voldaan, kan de verkoop alleen op pijl gehouden worden door ‘styling’. Stelselmatig de vormgeving van een product veranderen (‘vernieuwen’) zodat de vorige versie van het product al snel verouderd lijkt. (nog voor het versleten is)
Het kunstwerk is revolutionair, het gebouw is conservatief. Leg uit
Loos verzet zich tegen de idee van het ‘kunstzinnige’ interieur dat artistieke schoonheid laat primeren op functionaliteit (gebruiksnut) of comfort.
- Architectuur heeft volgens hem niets van doen met kunst
- Pleit voor nederigheid en dienstbaarheid in Architectuur
Waartegen verzet Loos zich in de parabel van De arme rijke man? Wat zijn zijn argumenten?
Verzet tegen het huis en interieur als ‘kunstwerk’
Zijn argumenten:
- De prioriteit van het leefcomfort op (onpraktische) ‘kunstzinnige’ ontwerpen
- -Het stroeve en verstikkende van het stijlpurisme dat geen diversiteit of veranderingen toelaat
- De ‘semantische’ waarde van objecten
Leg uit: de semantische waarde van gebruiksvoorwerpen
Semantische waarde = een symbolische, psychologische, affectieve waarde voor de bezitter of gebruiker.
Aan objecten ontleent de bezitter/gebruiker zijn identiteit:
- Symbolisch:sociale identiteit (lifestyle) -> prijs en functionaliteit maar ook ‘imago’ speelt een rol
- Psychologisch: psychologische identiteit visuele uitdrukking van zijn persoonlijkheid -> cool, ernstig, sociaal, nerd, rijk, …
- Affectief: een emotionele, affectieve waarde voor de eigenaar is eraan gehecht, geheugen van zijn persoonlijke geschiedenis (erfstukken, …)
Het huis moet stil zijn aan de buitenzijde, van binnen moet het al zijn rijkdom onthullen. Leg uit
Architectuur als dienstverlening: een warme huiselijke sfeer en een constructief kader.
Hij combineert de ‘witte doos’ architectuur aan de buitenzijde, met gezellig en comfortabel Arts & Crafts meubilair aan de binnenzijde.
Aan de hand van afb. Interieur en meubilair a) naam van de ontwerper Adolf Loos
Adolf Loos
kenmerken meubilair:
- knus, praktisch en comfortabel
- stijpluralisme in interieur en meubel: Loos combineert in zijn ontwerpen
- arts & crafts: eenvoudig ornamentarm rustiek meubel
- weense jugendstil: ingehouden golvende lijn
- weense secession: strakke lijnen, vooral in ijle lichtarmaturen
- neo – Rococo: chippendale stoel, windsor chair, cabriole poten - Luxueus: dure hout – en marmersoorten
LOOS, meubilair
Loos, licht
Aan de hand van afb. Interieur. Leg uit ‘ruimtelijk ontwerp’
- *Raumplan** = ruimtelijk functioneel ontwerpen
- *Doel:**
- economische benadering van de ruimte binnen de kubus door optimale benutting van het blok
- meer kamers in dezelfde kubus
Vertrekkend van het 3D – ontwerp ipv het grondplan (2D)
Leidend tot kamers met wisselende afmetingen en uiteenlopende hoogtes afh. Van functie en betekenis. Niet langer aan een doorlopende verdieping gebonden ruimtes, maar in elkaar grijpende volumes met hoogteverschillen en tussenverdiepingen.
Dit snel te herkennen aan de (zij-) gevels van Loos’ gebouwen door de onregelmatige plaatsing van de vensters.
