Antibiotica

Question 1

Welke AB groepen vallen onder de betalactam AB?

Answer 1

Penicillinen, cefalosporinen (bijv. ceftriaxon) en carbapenems.

Question 2

Wat is het werkingsmechanisme van betalactam AB? Hoe ontstaat resistentie? En hoe kunnen resistente infectie behandelbaar worden gemaakt?

Answer 2

β-lactam-antibiotica worden gekenmerkt door een β-lactamring die essentieel is voor de antimicro- biële werking. Ze verliezen hun activiteit door opensplitsing van de β-lactamring. Verschillende bacteriën bezitten enzymen (β-lactamasen) die deze ringopening bewerkstelligen, waardoor resistentie ontstaat tegen β-lactam-antibiotica.

Gecombineerd gebruik van een penicilline met een β-lactamaseremmer, zoals clavulaanzuur of tazobactam, heeft tot gevolg dat infecties met door β-lactamasevorming resistente bacteriën weer behandelbaar zijn. Voorbeel- den hiervan zijn de combinatie van amoxicilline met clavulaanzuur en piperacilline met tazobactam.

Question 3

Wat zijn de belangrijkste bijwerkingen van penicillines?

Answer 3

De belangrijkste bijwerkingen van penicillinen zijn diarree en overgevoeligheidsreacties, waarvan huidreacties het meest frequent voorkomen. Ook anafylactische shock wordt beschreven.

Bij amoxicilline treden vaker huidreacties op dan bij andere penicillines, maar in de meeste gevallen is deze huidreactie bij amoxicilline niet immunologisch gemedieerd.

In circa 5% van de gevallen is er sprake van kruisovergevoeligheid met cefalosporinen.

Question 4

Wat is een indicatie voor carbapenems?

Answer 4

Tot de carbapenems behoren onder andere imipenem en meropenem. Het werkingsspectrum van imipenem en meropenem is heel breed. Ze zijn actief tegen bijna alle soorten grampositieve, gram- negatieve en anaerobe bacteriën. Het zijn ‘reserve’ antimicrobiële middelen. Ze vormen een laatste redmiddel bij infecties veroorzaakt door zeer resistente gramnegatieve micro-organismen, zoals ‘Extended Spectrum β-Lactamase producerende bacteriën’ (ESBL).

Question 5

Wat zijn bijwerkingen van tetracyclines?

Answer 5

Gebitsverkleuring bij kinderen en fotosensibilisatie zijn bijwerkingen van tetracyclinen.

Door de schadelijke werking op bot- en tandweefsel is de toepassing van tetracyclinen tijdens de gehele periode van zwangerschap en bij kinderen tot 8 jaar daarom gecontra-indiceerd.

Vanwege het risico op fotosensibilisatie wordt blootstelling aan zonlicht afgeraden tijdens de kuur.

Question 6

Welk type AB heeft groeiremming als bijwerking?

Answer 6

Tetracyclines

Question 7

Welk type AB heeft fotosensibiliteit en gebitsverkleuring als bijwerking?

Answer 7

Tetracyclines

Question 8

Waarmee hebben tetracyclines interactie?

Answer 8

Combinatie met aluminium, calcium, ijzer en magnesium bevattende preparaten vermindert de ab- sorptie (zoals antacida en melk) door vorming van onoplosbare complexen. Het advies is dan om een alternatief antibioticum te kiezen, of indien mogelijk, de 2 middelen gescheiden in te nemen.

Question 9

Wat zijn bijwerkingen van aminoglycosiden?

Answer 9

Ze hebben belangrijke en zeer ernstige bijwerkingen (irreversibele doofheid en reversibele nierfunctiestoornis) en moeten daarom zo kort mogelijk worden toegediend.

Question 10

Wat voor type AB zijn gentamicine en tobramycine en welke bijwerkingen kunnen ze geven?

Answer 10

Aminoglycosiden. Irreversibele doofheid en reversibele nierfunctiestoornis.

Question 11

Wat is het werkingsmechanisme van macroliden en tegen welke soort verwekkers zijn ze werkzaam?

Answer 11

Macroliden (bijv. azitromycine) remmen de eiwitsynthese van bacteriën en zijn effec- tief bij atypische en grampositieve verwerkers.

Question 12

Wat voor type AB is azitromycine?

Answer 12

Een macrolide

Question 13

Wat zijn nadelen van macroliden?

Answer 13

Nadeel is dat ze via CYP3A4 de afbraak remmen van veel andere geneesmiddelen (bijv. statines), waardoor ernstige interacties kunnen ontstaan.

Bij combinatie met andere QTc verlengers is het risico op torsade de pointes verhoogd.

Question 14

Welk soort AB remt de afbraak van veel andere geneesmiddelen?

Answer 14

Macroliden. Via het CYP3A4 enzym remmen ze de afbraak van bijvoorbeeld statines.

Question 15

Welke soorten AB kunnen risico geven in combi met andere QTc tijd verlengers op torsade de pointes?

Answer 15

Macroliden en chinolonen.

Question 16

Uit welke middelen bestaat co-trimoxazol?

Answer 16

Trimethoprim en een sulfonamide.

Question 17

Met welke middelen gaat cotrimoxazol een interactie aan en wat zijn daarbij de gevolgen?

Answer 17

De werking van methotrexaat kan worden versterkt bij gelijktijdig gebruik van trimethoprim of co-trimoxazol. Dit komt doordat ze allen de activiteit van het dihydrofolaatreductase onderdrukken, wat kan leiden tot een potentieel levensbedreigende beenmergsuppressie.

Ook kan co-trimoxazol de afbraak van vitamine K-antagonisten (bijv. acenocoumarol) remmen, wat kan leiden tot stijging van de INR en ernstige bloedingen. Deze combinatie moet daarom vermeden worden.

Question 18

Welk soort AB kan leiden tot een stijging van de INR en ernstige bloedingen bij iemand die een vitamine K antagonist gebruikt zoals acenocoumarol?

Answer 18

Cotrimoxazol. Het remt namelijk e afbraak van vitamine K antagonisten.

Question 19

Welk AB zou potentieel kunnen leiden tot een beenmergsuppressie? Hoe komt dat?

Answer 19

Cotrimoxazol. Dit middel kan de werking van methotrexaat versterken.

Question 20

Waarmee kunnen chinolonen een interactie vormen?

Answer 20

Evenals tetracyclinen vormen chinolonen onoplosbare complexen in combinatie met aluminium, calcium, ijzer en magnesium bevattende preparaten, waardoor de absorptie van dit antibioticum afneemt. Het advies is dan om een alternatief antibioticum te kiezen, of indien mogelijk, de 2 mid- delen gescheiden in te nemen.

Question 21

Welke soorten AB vormen onoplosbare complexen icm aluminium, calcium, ijzer en magnesium?

Answer 21

Chinolonen en tetracyclines.

Question 22

Tot welke soort AB behoort ciprofloxacine?

Answer 22

Chinolonen