anemie Flashcards
wat is anemie
aandoening waarbij de hoeveelheid hemoglobine en/of RBC lager is dan dan wat normaal verwacht wordt volgens leeftijd en geslacht van pt.
algemene symptomen anemie
atypische symptomen: bleekheid, vermoeidheid, hoofdpijn, draaierigheid
daling van O2 in het bloed waardoor lichaamsweefsels verminderde O2toevoer krijgen, dat kan leiden tot hypoxie bij ernstige gevallen.
geef de verschillende vormen van anemie
- anemie
- ferriprieve anemie
- megaloblastische anemie
- toxische anemie
- hemolytische anemie (verworven en erfelijk)
pathofysiologische indeling anemie
- verminderde aanmaak RBC
- bloedverlies
- Verhoogde afbraak RBC
morfologische indeling anemie
MCV (mean corpoluscar volume
MCH (mean corpoluscar hemoglobine)
Geef de verschillende MCV’s
microcitair
normocytair
macrocytair
geef de verschillende MCH
hyperchroom (te donker van kleur)
normochroom
hypochroom (te licht van kleur )
wat is ferriprieve anemie
anemie door ijzertekort
hoe ontstaat ferriprieve anemie
Hemoglobine bestaat uit 2 alfa-ketens en 2 beta-ketens, elk keten bevat een heamgroep. zo’n heamgroep bevat centraal een ijzerion (FE) waar er O2 gebonden kan worden. een tekort aan Fe zal snel resulteren in tekort aan hemoglobine.
is
oorzaken ferriprieve anemie
- bloedverlies vb. door menstruatie, darmkanker
- gebrekkige opname door malnutritie of malabsorptie bij ziekte van chron, coeliakie
- verhoogde behoefte bij vb. zwangerschap, kinderen
morfologie van ferriprieve anemie
microcitair en hypochroom
RBC worden aangemaakt met minder hemoglobine –> kleiner en lichter van kleur
typische afwijkingen aan bloedparameters bij ferriprieve anemie
serumijzer verlaagt (vrij circulerend ijzer)
Fe bindingscapaciteit verhoogd
ferritine (ijzerreserves) verlaagt
bijkomende symptomen ferriprieve anemie
- bleke mucosae vb. bleke lippen
- stomatitis: ontsteking van de mond
- brokkelige vervormde nagels
- pica
- rusteloze benen
behandeling ferriprieve anemie
- primaire oorzaak behandelen
- peroraal Fe-substitutie gedurende enkele maanden om lichaamsreserve terug aan te vullen
wat is megaloblastische anemie
het gevolg van een tekort aan productiefactoren vit B12 en/of foliumzuur
oorzaken megaloblastische anemie
-tekort aan FH4 door malabsorptie vb bij chron, gastric bypass, alcoholisme
inname van foliumzuurremmers zoals ledertrexate bij reuma en kankerpatiënten
-tekort aan vitB12 door veganisme en malabsorptie
morfologie megaloblastische anemie
macrocytair en hyperchroom
RB hebben moeite met delen tijdens hun rijpingsproces in het beenmerg –> zijn te groot en bevatten relatief veel hemoglobine –> megaloblasten
bijkomende symptomen bij megaloblastische anemie
bij langdurige vit. B12 tekort zien we neurologische symptomen optreden:
- perifere neuropathie
- motorische stoornissen, spacticiteit
- geheugenverlies
- dementie
behandeling megaloblastische anemie
- primaire oorzaak behandelen
- substitutie FH4 PO dagelijks ged. enkele maanden vb. folavit
- substitutie vit B12 PO indien louter voedingsprobleem. Parenteraal IM of SC vb. neurobion
wat is toxische anemie
Een gevolg van een andere ziekte of aandoening, wordt ook anemie door chronische ziekte genoemd.
Bij elk ontstekings- of tumoraal proces is er een zekere onderdrukking van de bloedaanmaak. 2de frequentste oorzaak van anemie naast ferriprieve anemie
oorzaken toxische anemie
chronische infecties vb. TBC
chronische ontstekingsziektes vb. reuma, lupus
chronische nierinsufficientie
kanker
morfologie toxische anemie
normocytair en normochroom
typische afwijkingen bloedparameters toxische anemie
afhankelijk van onderliggende ziekte
behandeling toxische anemie
onderliggende ziekte behandelen
epo-substitutie IV/SC vb Aranesp
wat is verworven hemolytische anemie
ontstaat door versnelde afbraak van RBC.
Normale levensduur van RBC = 120 dagen. Indien dit onder de 100 dagen valt spreken we van hemolyse.
oorzaken verworven hemolytische anemie
- infectieus: malaria, mazelen, klierkoorts, sepsis
- fysisch: bij marathonlopers, brandwonden
- chemisch: intoxicaties zoals lood
- auto-immuun: systeemziektes (lupus), rhesusincompatibiliteit, tranfusiereactie
wat is een speciaal geval bij oorzaak van verworven hemolytische anemie
splenomegalie = vergrote mit. De milt zorgt normaal voor het gradueel opruimen van oude RBC, maar bij een te grote milt ontspoort dit proces
morfologie verworven hemolytische anemie
normocytair of macrocytair
normochroom
typische afwijkingen verworven hemolytische anemie
in het perifeer bloed:
- te veel reticulocyten
-aanwezigheid fragmentocyten (beschadigde RBC)
Uit deze kapotte RBC komt vanalles vrij:
- enzymen: lactaat dehydrogenase
- hemoglobine komt vrij en bindt zich aan haptoglobine, heam wordt afgebroken tot bilirubine
bijkomende symptomen verworven hemolytische anemie
icterus door bilirubine stijging. Eerst zichtbaar aan oogwit
wat is erfelijke hemolytische anemie
chronische vormen van hemolytische anemie, door aangeboren afwijkingen aan het hemoglobine of afwijkingen aan de vorm van de RBC
wat is sikkelcelanemie
wordt veroorzaakt door een defect in het gen dat codeert voor de beta-keten van hemoglobine. Ze maken enkel een defect hemoglobine aan de samenkoekt in RBC waardoor ze een sikkelvorm krijgen.
Bloedvaten kunnen verstopt geraken, deze opstoten zijn erg pijnlijk en herhaalde opstoten kan leiden tot onomkeerbare orgaanschade vb. femurkopnecrose
wat is de levensduur van een sikkelcel
17 dagen
