Alcohol- en drughulpverlening in Vlaanderen: organisatie, feiten en tendensen Flashcards

1
Q

Wat is typerend aan verslaving en waar komt het voor?

A
Wat is typerend voor een verslaving?
Afhankelijkheid
Psychisch lijden
Schade lijden aan zichzelf en de omgeving
Obsessief niet kunnen stoppen
Geen wetenschappelijke term

Wat is het verschil tussen mensen die verslaafd zijn en niet verslaafd zijn? Controleverlies, mensen die voor een lange tijd controle over een middel verliezen en het niet meer id hand hebben.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat helpt er om er vanaf te geraken?

A

Vermijden van plaatsen/mensen die een slechte invloed hebben, professionele hulp waarbij er dikwijls wat drempels zijn naar die hulp toe en binnen die hulp zijn er ook drempels. Wachtlijsten bv. (wat voor hulp stel je je daar bij voor? Huisarts, therapeutische gemeenschap (mensen met verslaving die samenleven en therapie volgen). Investeren en werk/vrije tijd/dagbesteding.
4 a 5 jaar voor mensen de stap zetten naar hv

Video:
De problemen en kenmerken van verslaving zorgen voor een psychisch probleem. Volgens de DSM vereist dit langdurige begeleiding omdat men vreest te hervallen. Deze mensen gaan door het middelmisbruik vaak liegen en bedriegen. Dit is deel van waarom ze veel schaamte vertonen tov omgeving. Dit kan beholpen worden door mensen te zoeken di hetzelfde meemaken, maar het risico hierin is dat ze ook elkaar kunnen motiveren om verder te doen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat zijn de 3 M’s, de fasen van gebruik en de vicieuze cirkels van Van Dijk?

A
3 M’en 
Mens
Middel
Milieu
Dit zijn de drie factoren die een invloed hebben op het gebruik van middelen. De ene mens meer dan de ander (persoonlijkheidskenmerken), het ene middel meer dan de ander (factoren die zorgen voor de intensiteit van de verslaving) in het ene milieu meer dan het ander (drugsmilieu opgroeien)

Weinig tot veel afhankelijk van deze M’s, creëert naast het effectief gebruik ook fasen (weinig, veel, overdosering afhankelijk van bv. aanwezige familie, verplichtingen…)

4 vicieuze cirkels die mee de verslaving in stand houden, als je in behandeling enkel op 1 vd 4 cirkels inzet dan gaat dat in 9 vd 10 keer niet werken. Op basis van het biopsychosociaal model.

  • lichamelijk: verslaving dus herhaaldelijk gebruik door goed gevoel
  • psychisch: psychische afhankelijkheid
  • sociaal: sociaal niet aanvaardbaar waardoor andere contacten worden gezocht die het wel aanvaarden
  • cerebraal: remmingen die wegvallen maar ook daar kom je in een vicieuze cirkel terecht waardoor je op de duur alleen maar nog dat middel wilt.

= bio-psychosociaal model van de hv. Geeft je een beeld waar behandeling moet op inspelen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hoe wordt middelenmisbruik omschreven in DSM IV?

A

Het is er wanneer het een invloed heeft op het functioneren. Dit kan zich uiten in:

  • verplichtingen op werk, school en thuis
  • fysiek gevaar
  • juridische problemen
  • sociale + relationele problemen

Niet voldoen aan criteria voor afhankelijkheid

Onderscheidt 2 vormen -> middelenmisbruik en afhankelijkheid.
Aantal criteria voldaan zijn om over een bepaalde diagnose te krijgen

Mildere vorm van afhankelijkheid is craving
Afhankelijkheid is een term die wel wetenschappelijk te definiëren valt in tegenstelling tot verslaving

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat is middelenafhankelijkheid volgens DSM V?

A

Onaangepaste vorm van middelengebruik zoals blijkt uit 3 of meer van volgende criteria (laatste 12 maanden):

  • tolerantie
  • ontwenningsverschijnselen
  • meer + langer dan bedoeld
  • pogingen om te verminderen of controleren
  • veel tijd in gebruik
  • opgeven van belangrijke activiteiten
  • fysieke en psychische problemen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat is substance use and addictive disorder volgens DSM V?

A

≠ abuse – dependence
Middelengerelateerd maar ook gedrag (bv. gokken)
Niet enkel alcohol en illegale middelen (bv. tabak). Meerdere middelen gebruiken.

Criteria:
2-3= mild dependence (milde)
4-5= moderate dependence (matige)	
>5= severe dependence (ernstige)
Focus op middelen afzonderlijk
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Geef een voorbeeld van hoe iemand zijn leven eruit ziet met een verslaving?

A

Buurten, hele delen van het stad die gekenmerkt worden door deprivatie en kwetsbaarheid.
Verkalking vd aders, te veel spuiten aders hard, geen goeie plaats meer gaat men in de nek doen, rapper effect omdat je in de hoofdader spuit.
Groot probleem dat er weinig goeie integratie geregeld wordt binnenin de gevangenis wat ervoor zorgt dat ze rap hervallen als ze buiten komen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat zijn middelengerelateerde problemen?

A
  • Polidruggebruik (meeste gebruikers voorkeurdrug maar vaak gaat dit gepaard met het gebruik van andere middelen bv. Medicatie, cannabis, kalmeermiddelen,..)
  • relationele problemen
  • werkloosheid
  • juridische problemen
  • verplichtingen
  • sociale uitsluiting
  • huisvesting (20/30 euro per gram, verslaafde 2 a 3 gram per dag dus al 1000 minimum in een maand, in kraakpand gaan leven om niet meer huur te betalen en zo geld voor drugs)
  • Infectieziekten en andere gezondheidsproblemen
    comorbiditeit (naast verslavingsprobleem ander psychisch probleem (bv. Depressieve en of psychotische stoornis)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat zijn de stadia van verandering en motivatie?

A

Precontemplation – voorbeschouwingsfase: geen probleembesef, vinden dat ze geen probleem hebben

Contemplation – beschouwingsfase
Interventietechnieken verschillen naargelang het besef onder andere van de hulpbehoevende. In hoeverre zijn ze bewust van de problematiek?

Preparation – voorbereidingsfase

Action – actiefase

Maintenance – stabilisatiefase

Motivatie speelt een belangrijke rol en we weten dat het belangrijk is dat die motivatie uit hunzelf komt.
Vanuit de rechtbank doen het soms zelfs beter dan mensen die het ‘vrijwillig’ doen. Maar vrijwillig bij verslaving? Bv. druk van partner, familie, werkgever,..

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hoe is drughulpverlening ontstaan?

A

Vanaf eind jaren ‘60 - begin jaren ‘70: toenemend druggebruik (heroine, LSD, cannabis) in Europa; vooral residentiële hulp

Sinds eind jaren ’50 in de VS:
Nieuwe vorm van hedonisme – normeloosheid
Strenge sociale controle – abstinentie! Repressieve aanpak die in vele staten

1920-1933 (denkt hij) totale prohibitie, geen alcohol meer verkrijgbaar behalve via illegale circuit. In die periode illegale middelen hoogtij vieren.

AA: oermodel voor behandeling van mensen met verslavingsproblematiek, zelfhulpbeweging, geen professionele hulp, stond mee ad wieg van de allereerste therapeutische gemeenschap in VS

genaamd Synanon -> therapeutische gemeenschap, samen leven en leren waar therapeutische stond daarin centraal. Daarna een hele reeks van therapeutische gemeenschappen gegroeid.

Traditionele gezondheidszorg weigerachtig tov behandeling drugverslaafden:

2 TG’s: De Kiem (1976) en De Sleutel (1974)

Eerste intiiatieven ook residentieel maar zaken die erbij komen is bv. crisiinterventie.
Inductie/ontwenningsfase (2 weken – 2 maanden) – intensieve behandelperiode (afhankelijk van type behandeling kan dat een jaar duren) – re-integratie in de maatschappij.

Ontwenning in crisisinterventie zoals bv. de sleutel hier in Gent -> gericht werken, vaak doorverwijzing naar andere behandelingscentra voor langdurige behandelingen maar velen worden dan teruggestuurd in de maatschappij.

Dagcentra zijn ambulante centra waar dat mensen overdag langskomen (dagprogramma bv. ), kortdurige therapeutische programma’s zijn eigenlijk gebaseerd op TG programma maar die korter duren. (hoelang het duurt vraag notities??)

Internationale drughandel.
Nood aan een afstemming van dat beleid tussen die verschillen betrokken actoren, vandaag heel veel initiatieven voor druggebruikers.

Jaren ’80:
Groeiende beschikbaarheid drugs + problemen: crisisinterventiecentra (CIC), dagcentra (DC), KTP’s en TG’s
Regering weinig uitgeblonken in het aansturen van drughulpverlening, allemaal initiatieven die vanuit private sector gekomen zijn.

Drugverslaafden meer en meer in contact met de traditionele gezondheidszorg:
algemene (spoed of PAAZ) en psychiatrische ziekenhuizen, centra geestelijke gezondheidszorg (CGG)

Jaren ’90: straathoekwerk, MSOC’s, sociale werkplaatsen, drangbehandeling;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat zijn alternatieve manieren om drugdelicten op te lossen,

A

Algemene psychiatrische ziekenhuizen die afdelingen opricht voor middelenmisbruik

Straathoekwerk heeft bij druggebruikers het belang dat ze mensen kunnen toeleiden naar hv als daar nood aan is.

MSOC’s: medisch sociale opvangcentra voor mensen met een drugsverslaving en die centraliseren de … farmacologische + psychosociale hulp.

Sociale werkplaatsen: trainingscentra/opleidingscentra gefocust op mensen die langdurig werkloos zijn/te laag opgeleid -> in die re-integratiefase komen verslaafden daar vaak terecht om re-integratie te bevorderen.

Case mangament: individuele opvolging van mensen met een drugproblematiek
Spuitenruil: oude spuiten voor nieuwe inruilen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat is Methadon?

A

Methadon vloeistof die gedronken wordt.
Onder supervisie ingenomen, enkel als ze het langdurig gebruiken krijgen ze het mee in een fles.

Mobiele equipes die id thuissituatie gaan ondersteunen. .

Psychiatrische ziekenhuizen AZ of PAAZ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat houdt behandeling en preventie in?

A

Interventie op het juiste moment. Eerste interventie die je uitbouwt als het gaat over een ingrijp – preventie.

Geïndiceerd: specifieke interventie op bepaalde risicogroepen bv. inzicht geven aan kinderen van verslaafde ouders omtrent de problematiek van mama of en papa.Intergenerationele overdracht proberen voorkomen.

Continuïteit van zorg is belangrijk!! One-shot approaches gaan niet werken!! Cyclus vaak 3 / 4 keer door voordat ze op een stabiel punt komen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Welke vaststellingen kunnen gemaakt worden bij drughulpverlening?

A

Verslaving meer en meer gezien als een chronische, recidiverende hersenziekte, waarvan herstel mogelijk is!

  • Nood aan een integraal en geïntegreerd drugbeleid
  • Nood aan meer coördinatie, samenwerking, overleg en continuïteit tussen alle niveaus en betrokkenen!!
  • Harm reduction: alle vormen van schadebeperking.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Welke hulpverleningsvormen zijn er?

A

1.n die eeDrugvrije behandeling;
2.Ontwenningsbehandeling;/detoxificatie
3. Substitutietherapie;/vervangen door een andere drugs bv. Methadon.
4. Harm reduction;
5. Geïntegreerde behandeling;/ typische bij multiproblematieken
6. Reïntegratie en nazorg: Nazorg slecht woord
Alleen al door het woord lijkt het optioneel terwijl dat alle evidentie erop wijst dat mensen vorm van nabehandeling krijgen het beter doen dan mensen die het niet gehad hebben.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat is een drugsvrije behandeling?

A

Toepassing van psychosociale, therapeutische en pedagogische interventies i.f.v. abstinentie:

  • Residentiële en langdurig behandeling: bv. in een therapeutische gemeenschap
  • Ambulante gesprekstherapie

Medicatie: enkel ter bestrijding ontwenningsverschijnselen (antidepressiva en benzodiazepines)

Gebaseerd op gesprekken/structuur/aanbieden van psychosociale en therapeutische interventies, ambulante vormen van behandeling

Methadon is voor mensen die heroïne of andere opiaatmiddelen gebruiken. Methadon is een verslavend middel op zich. Bij cocaïne kan je bv geen andere medicatie gebruiken.

17
Q

Wat is een ontwenningsbehandeling?

A

Kortdurend

Ondersteunende medicatie: effectief voor terugdringen ontwenningsverschijnselen (~ methadon: vooral effectief bij substitutiebehandeling)

Fysieke ontwenning: enkele dagen – max. 2 weken

Heel wat mobiele applicaties die nog volop in ontwikkeling zijn

Gebruik stoppen, mensen te motiveren om gedragsverandering vol te houden/behandeling laten bijkomen,..

Methadon wordt niet gebruikt voor ontwenning. Fysieke ontwenning vindt snel plaats, de psychische ontwenning is iets anders?

18
Q

Wat is een substitutiebehandeling?

A

Vooral substitutietherapie met agonisten (methadon), maar ook met antagonisten (naltrexone)
Afbouwen of onderhoud met methadon

Effecten van methadon: minder gebruik, risicogedrag, criminaliteit, en overlast + langer in behandeling blijven
Effecten buprenorphine: minder bijgebruik + risico op OD

Nood aan psychosociale behandeling naast substitutietherapie

MAAR wat met verslaving op zich? Vervangmiddel geven/voorschrijven idpv een meer beschadigend product
Middel dat gelijkaardig werkt maar een minder beschadigend effect geeft.

19
Q

Wat is Harm reduction?

A

Activiteiten gericht op het voorkomen of verminderen van gezondheidsproblemen of -risico’s als gevolg van (iv) druggebruik, ongeacht abstinentie
Spuitenruil (evt. desinfecteren)
Vaccinatieprogramma’s (HIV, HCV)

Noemer voor alle activiteiten die erop gericht zijn/gezondheidsproblemen en risico’s die het gevolg zijn van gebruik om die te voorkomen en te verminderen.
notities

20
Q

Wat is een geïntegreerde behandeling?

A

Omwille van de multiple en complexe problematiek: nood aan omvattende en geïntegreerde aanpak op maat:
Bv. drugverslaafde ouders, dubbele diagnose-patiënten

Behandeling meer succes, indien ook oog voor problemen op andere leefgebieden (McLellan et al., 1993)
Bv. tewerkstelling, psychische problemen, familiaal

21
Q

Wat is re-integratie en nazorg?

A

Proces waarbij mensen veranderen en verminderen met gebruiken, net op verschillende andere vlakken opnieuw de draad kunnen oppikken

  • Belangrijkste moment van het behandelingsproces (!) = consolidatie!
  • Succes afhankelijk van mate van ondersteuning + zingeving

Belangrijke pijlers:

  • Huisvesting
  • Tewerkstelling en beroepsopleiding (onderwijs)
  • Sociaal netwerk: familie, vrienden
  • Vrijetijdsbesteding
22
Q

Wat zijn de bevindingen mbt de behandeling van middelenafhankelijkheid?

A
  • Weerstand tegen verandering + beperkte motivatie (Motivatiecyclus
    Meestal zijn mensen niet bereid te veranderen maar via bv. ongeval of slechte gebeurtenis zorgt dan wel voor die motivatie.
    Mensen die opnieuw beroep doen op behandeling waar er niet altijd geweten is wat er al van hv is geboden geweest.

Eén behandeling onvoldoende: combinatie of aaneenschakeling van verschillende behandelvormen + continuïteit

23
Q

Wat zijn de recente evoluties mbt drughulpverlening?

A

Breed gamma aan interventies beschikbaar

Specifieke projecten voor specifieke doelgroepen

Vermaatschappelijking: verschuiving van ziekenhuizen, over behandelingscentra naar community-based treatment

Aandacht voor kwaliteit van leven en herstel

24
Q

Waarom is er een toenemende aandacht voor herstel?

A
  • ‘Intergenerationele verslaving’

Herstel betekent veel meer dan enkel abstinentie, ook andere leefgebieden

Kosten-baten analyse: hoge kost aan werkverlet, gezondheidsschade, politionele en justitiekosten, maatschappelijke impact + op gezinnen

Belang van de therapeutische relatie!
- Identificatie met de behandelaar

Deelname aan zelfhulpgroepen zoals AA en nazorg voor het consolideren de behandelingsuitkomsten