Adrenergični sustav

Question 1

Kako se nazivaju enzimi koji razgrađuju noradrenalin?

Answer 1

MAO- monoaminoksidaza (presinaptički završetak)

COMT- katekol-orto-metiltransferaza (postsinaptički završetak)

Question 2

Što uzrokuju alfa1 adrenergični receptori te na koje organe utječu?

Answer 2

oni su metabotropni receptori
aktiviraju fosfolipazu c
glatka muskulatura krvnih žila - vazokonstrikcija
m. dilatator pupillae - kontrakcija (midrijaza)
glatka muskulatura dlačnih pilomotora - kontrakcija
prostata- kontrakcija
srce- povećana kontrakcija (+ionotropno djelovanje)

Question 3

Što uzrokuju alfa 2 receptori te na koje organe utječu?

Answer 3

oni su metabotropni
inhibiraju adenilat ciklazu
na adrenergičkim i kolinergičkim presinaptičkim završetcima inhibira otpuštanje noradrenalina i acetilkolina
postinaptički: agregacija trombocita, glatka muskulatura krvnih žila- kontrakcija, masne stanice- inhibicija lipolize

Question 4

Koji je učinak beta1 adrenergičnih receptor?

Answer 4

aktiviraju adenilat ciklazu
srce- veća snaga kontrakcije (+ionotropno djelovanje), povećana frekvencija (+kronotropno djelovanje)
jukstaglomerularne stanice - povećano lučenje renina

Question 5

Koji je učinak beta2 receptora?

Answer 5

aktiviraju adenilat ciklazu
glatka muskulatura bronha- relaksacija
glatka muskulatura krvnih žila- vazodilatacija
glatka muskulatura maternice - relaksacija
jetra- aktivacija glikogenolize- povećanje glukoze u krvi

Question 6

Koji je učinak beta3 adrenergičnih receptora?

Answer 6

aktiviraju adenilat ciklazu

masne stanice- lipoliza

Question 7

Koji su alfa 1 agonisti (simpatomimetici)?

Answer 7

fenilferin, oksimetazolin

Question 8

Koji je učinak fenileferina?

Answer 8

širenje zjenica (midrijatik)
vazokonstrikcijom olakšava začepljenje nosa (dekongestant)
povećava krvni tlak
nuspojave: hipertenzija, refleksna bradikardija
ima duže djelovanje jer ga ne razgrađuje COMT

Question 9

Koji je učinak oksimetazolina?

Answer 9

dekongestant
u visokoj dozi uzrokuje pad krvnog tlaka tbog središnjeg učinka
ima značajan afinitet za alfa2 receptore
ima duže djelovanje jer ga ne razgrađuje comt
operil

Question 10

Koji su alfa2 agonisti?

Answer 10

klonidin

Question 11

Koji su učinci klonidina?

Answer 11

snizuje krvni tlak tako što djeluje na CNS
koristi se kod hipertenzije i u profilaksi migrene (jer održava vazodilataciju), u apstinencijskom sindromu (jer odrđžava tonus simpatikusa), u klimakteriju za napadaje vrućine, u ADHD-u i Tourettovu sindromu
nuspojave: suha usta i sedacija, pospanost ortostatska hipotenzija, edem, porsat težine
pažljivo kod prestanka terapije zbpg naglog porsta tlaka

Question 12

Koji su alfa i beta agonisti?

Answer 12

noradrenalin, adrenalin, efedrin

Question 13

Koji su učinci noradrenalina?

Answer 13

djeluju na alfa1 receptore- povećanje perifernog otpora, dijastolički i sistolički tlak)
djaluju na beta1 receptroe- ionotropni i krnotropni učinak
lokalni anestetik (ne u rh)
povišenje tlaka (u anafilaktičkom šoku)

Question 14

Koji su učinci adrenalina?

Answer 14

djeluje na alfa1, beta1 i beta2 receptore
vazokonstriktor i stimulator srca (ionotropno i kronotropno) stoga se koristi kod zastoja srca
prvi izbor kod anafilaktičkog šoka zbog fiziološkog antagonizma s histaminom
koristi se i kod astme , uz lokalne anestetike (vazokonstrikcija–> manje krvarenje, produži djelovanje i s smanji slabljenje djelovanja lokalnog anestetika), u akutnom sistoličkom zatajenju srca

Question 15

Koji su učinci efendrima?

Answer 15

alfa i beta agonist, ali ima i neizravno simpatomimetsko djelovanje tako što potiče na otpuštanje noradrenalina
dobra mu je bioraspoloživost i dugotrajno djelovanje
nekada se korsitio u liječenju astme zbpg direktnog djelovanja, a zbog psihostimulativnog djelovanja doping je u sportaša

Question 16

Koji su beta2 selektivni agonisti?

Answer 16

salbutamol, salmeterol, ritodrin

Question 17

koji su učinci salbutamola?

Answer 17

beta2 selektivni agonist
primjenjuje se u obliku inhalacije aerosola ili per os kod napadaja astme
ima kratko djelovanje (bronhodilatacija)
može s koristiti kao tokolitik (sprječavanje preuranjenih trudova
nuspojave: aritmije (kod predoziranja, oprez kod srčanih bolesnika jer konjih i u terapijskim dozama), tahikardija, tremor, periferna vazodilatracija

Question 18

Koji su učinci salmeterola?

Answer 18

selektivni beta 2 agonist
spor početak djelovanja
koristi se kod profilakse astme
potencira učinak kortikosteroida
učinak 12-24h (inhalacija aerosola)
nuspojave: tremor, tahikardija aritmije

Question 19

Koji su učinci ritodrina?

Answer 19

beta2 kratkodjelujući tokolitik

koristi se kod prijevremenih trudova i poroda

Question 20

Koji je beta1 agonist?

Answer 20

dobutamin

Question 21

Koji su učinci dobutamina?

Answer 21

beta1 ionotrop i slab kronotrop

koristi se u srčanom zatajenju i kardiogenom šoku

Question 22

Koji su agonisti dopaminskih receptora?

Answer 22

dopamin, amfetamin

Question 23

Koji su učinci dopamina?

Answer 23

regulira izlučivanje noradrenalina i funkciju bubrega preko N1 receptora (vazodilatacija kod bubrenog zatajenja, u šoku)
značajan neurotransmitor u CNSu
nedostatak dopamina u nigrostrijatalnom putu dovodi do parkinsona

Question 24

Koji su učinci amfetamina?

Answer 24

neizravni simpatomimetik
sjeluje na CNS stimulacijski- potiče oslobađanje noradrenalina, dopamina i serotonina
onemogućuje reuptake NA i monoamina
per os se može dati zbog rezistancije na COMT i MAO
indikacije: narkolepsija, ADHD
NP: znojenje, midrijaza, sušenje usta, tahikardija, hipertenzija, hipertermija, moždani i srčani udari, tremor, amfetaminska psihoza, konvulzije, koma

Question 25

Koja je klinička primjena agonista adrenergičkih receptora?

Answer 25

anafilaktički šok
kardiovaskularne indikacije (zastoj srca, kardiogeni šok)
respiratorne indikacije (bronhalna astma KOBP)
vazokonstrikcija (hemostaza, dekongestija)
dijagnostika i liječenje u oftalmologiji
tokoliza

Question 26

Koji su alfa antagonisti?

Answer 26

doksazosin, tamsulozin

Question 27

Koji su učinci doksazosina?

Answer 27

blokator alfa1 rec.;
esencijalna hipertenzija, BHP (benigna hiperplazija prostate) jer smanjuje tonus gl. mišića, kod feokromocitoma s propranololom (neselektivni beta blok.)
NP: ortostatska hipotenzija, refleksna tahikardija, valovi vrućine, tahikardija, hiperemija nosne sluznice, mioza impotencija; prva doza lijeka mala i prije spavanja!

Question 28

koji su učinci tamsulozina?

Answer 28

alfa1 antagonist
relaksira mišićeprostate–> olakšava mokrenje u benignol hiperplaziji prostate
np: nedostatak ejakulacije, ortostatska hipotenzija rijetko

Question 29

koji su alfa i beta antagonisti?

Answer 29

labetalol, karvedilol

Question 30

Koji su učinci labetalola?

Answer 30

neselektivni beta antagonist i slabi alfa 1blokatori
Smanjuje krvni tlak uz ograničen porast frekvencije kod esencijalne hipertenzije (posebice u trudnoći).
NP: ortostatska hipotenzija, bronhokonstrikcija.

Question 31

Koji su učinci karvedilola?

Answer 31

neselektivni beta blokator te slab blokator alfa 1rec.
Inhibira simpatičku stimulaciju srca, smanjuje lučenje renina i potiče vazodilataciju. Primjena: kod hipertenzije i kroničnog kongestivnog zatajenja srca (zbog antioksidacijskog djelovanja, ali B blokatori kod zatajenja srca samo u malim količinama jer u takvim količinama povećavaju brojnost B rec. na miocitima prvenstveno B1 receptora što dovodi do veće osjetljivosti srca na NA i A pa srce ima jaču kontrakciju što je potrebno kod liječenja zatajenja srca.
Inače ß blokatori kontraindicirani kod zatajenja srca jer i sami mogu uzrokovati kronično zatajenje srca).

Question 32

Koji su beta antagonisti (blokatori)?

Answer 32

propanolol, timolol, atenolol, metoprolol, nebivolol, bisoprolol

Question 33

Koji su učinci propranolola?

Answer 33

neselektivni B blokator.
Smanjuje tlak i frekvenciju srca te smanjuje lučenje renina.
Primjena: angina pectoris, hipertenzija, atrijske aritmije, infarkt miokarda, anksiozni tremor, glaukom, hipertireoza, portalna hipertenzija i krvarenje iz varikoziteta jednjaka (smanjuje protok krvi u jetri), feokromocitom (s doksazosinom), profilaksa migrene.
NP: bronhokonstrikcija, zatajenje srca, hladni ekstremiteti, umor, depresija, hipoglikemija, pogoršanje astme, bradikardija. Kod predoziranja: glukagon (fiziološki antagonizam u srcu)

Question 34

Koji su učinci timolola?

Answer 34

neselektivni ß blokator,

sličan propranololu, ali se uglavnom koristi u liječenju glaukoma (smanjuje sintezu očne vodice) i u profilaksi migrene

Question 35

Koji su učinci atenolola?

Answer 35

beta 1 blokatori
Smanjuje tlak i frekvenciju srca, smanjuje lučenje renina
Sigurni u astmi jer ne djeluju na B2 receptore.
Upotrebljava se kod angine pectoris, hipertenzije, aritmija i kod infarkta miokarda.
NP: kao propranolol, manji rizik od bronhokonstrikcije (zbog malog afiniteta za B2 rec.), slabiji centralni učinci zbog manje liposolubilnosti B1 blokator.

Question 36

Koji su učinci metoprolola?

Answer 36

djelovanje kao atenolol
infarkt miokarda
kongestivno zatajenje srca

Question 37

Koji su učinci nebivolola?

Answer 37

isto selektivni beta 1 blokator s vazodilatacijskim učinkom koji nije posredovan alfa blokadom

Question 38

Koji su učinci bisoprolola?

Answer 38

beta1 selektivni blokator

kongestivno srčano zatajenje

Question 39

Koji su učinci bisoprolola?

Answer 39

beta1 selektivni blokator

kongestivno srčano zatajenje

Question 40

Koja je klinička primjena antagonista alfa receptora?

Answer 40

esencijalna arterijska hipertenzija
BHP
feokromocitom

Question 41

Kojia je klinička primjena antagonista beta receptora?

Answer 41

esencijalna arterijska hipertenzija
angina pektoris
srčane aritmije
nakon infarkta miokarda
klinički kompenzirano zatajenje srca

Question 42

Koji su nepoželji učinci antagoniista beta receptora?

Answer 42

zatajenje srca
bradikardija
hipoglikemija
umor
hladni ekstremiteti