Actuele criminologie H1 Flashcards
Wat is criminologie?
De wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van de aard en achtergronden van menselijke gedragingen die door de wetgever strafbaar zijn gesteld en van de wijze waarop de overheid en de overige maatschappij daarop reageert.
Noem voorbeelden van iets dat nu niet strafbaar is, maar vroeger wel (decriminalisering)
Homohuwelijk, overspel, gokken, echtbreuk, staken door ambtenaren, abortus
Wat is nu wel strafbaar, maar vroeger niet? (Criminalisering)
Telefoon op fiets, slavernij, verkrachting binnen het huwelijk, verkeersdelicten, milieu overtredingen, internet fraude, dragen boerka
Wat is hier niet strafbaar, maar in een ander land wel?
Euthanasie, wiet, abortus, prostitutie, homoseksualiteit
Wat is nu niet strafbaar, maar mogelijk in de toekomst wel?
Vuurwerk, te veel stikstof, dingen over cybercrime
Waarom is criminaliteit relatief?
Wat strafbaar wordt gesteld, wordt bepaald door de wetgever. Dit zal per land en per tijdsperiode verschillen.
Wat is accusatoir strafrecht?
Hierbij nemen slachtoffers het initiatief en dienen een klacht in tegen de dader. De overheid heeft dan de rol van de scheidsrechter.
Wat is inquisitoir strafrecht?
Strafbare feiten worden steeds meer gezien als aanslag op de publieke rechtsorde. Er wordt onderzoek gedaan naar een gepleegd feit en er wordt overgegaan op strafrechtelijke vervolging. De verdachte hoeft zich alleen te verdedigingen tegen de rechtsprekende instantie, niet tegen het slachtoffer en de nabestaanden.
Wat is criminografie?
De beschrijvende studie van de aard, omvang en ontwikkeling van criminaliteit
Wat is etiologie?
De verklarende studie van de oorzaken/verklaringen van criminaliteit
Wat is penologie?
De studie van de formele (straffen) en informele reacties op criminaliteit
Wat is victimologie?
De studie van slachtoffers van criminaliteit
De geschiedenis van de criminologie kent verschillende benaderingen. Welke?
- …-1700 Theologische benadering (klassieke oudheid -> middeleeuwen; Renaissance -> verlichting
- 1700-1800 Filosofisch en normatieve benadering (Klassieke school -> Beccaria, Montesquieu, Bentham)
- 1800-1900 Wetenschappelijke benadering (Positivistische school -> Quetelet; Italiaanse antropologische school -> Lombroso; Franse milieuschool -> Durkheim; Socialistische criminologie -> Bonger)
- 1900-nu Modern Wetenschappelijke benadering (Kritische criminologie -> Hoefnagels, Bianchi, Hulsman; Veramerikanisering van de criminologie; Nieuwe zakelijkheid)
Wat is het PTOB-schema en waar staat het voor?
Het PTOB-schema wordt ook wel de empirische cyclus genoemd. Het zijn de grondregels voor criminologisch onderzoek. Het staat voor:
- Probleemstellingen formuleren
- Theorieën formuleren
- Onderzoek doen
- Beleid ondersteunen
Criminologie is een wetenschappelijke discipline. Wat staat daarin centraal?
- Feiten
- Verklarende theorieën
- Patronen
- Beleid op basis van wetenschappelijke inzichten
Criminologie heeft een multidisciplinaire benadering. Wat zijn de basisprincipes van criminologie?
- Maatschappijwetenschappen (sociologie, economie, geografie, antropologie)
- Gedragswetenschappen (psychologie, biologie, bio-psychologie, medische wetenschappen
- Natuurwetenschappen (natuurkunde, scheikunde, criminalistiek
- Juridische wetenschappen (strafrecht)
Verklaringen voor verschillen in definities van criminaliteit komen o.a. door?
- De technologische context
- De maatschappelijke context
- Normen van de samenleving (consensus model)
- Normen van belangen van machthebbers (conflict model)
- Politieke besluitvorming (pluralisme model)
Wat zijn de verschillen tussen slecht gedrag (mala in se) en verboden gedrag (mala prohibita)
Slecht gedrag:
- Gedrag dat door (vrijwel) iedereen wordt gezien als slecht
- Daarom in bijna alle landen op alle momenten in WvSr opgenomen
- Opgenomen in universele wetten: bv. Gw en EVRM
Verboden gedrag:
- Gedrag waarover verschillende ideeën zijn over of en hoe slecht dit is
- Daarom verschillen tussen landen en momenten in of het is opgenomen in WvSR
- Niet opgenomen in universele wetten
Op welke manieren is criminaliteit een maatschappelijk probleem?
- Politiek probleem
- Sociaal probleem
- Er is veel schade
- Het is veelvoorkomend
Waarom is criminaliteit een veelvoorkomend probleem?
Er is veel
- Criminaliteit tegen mensen
- Criminaliteit tegen goederen
- Criminaliteit tegen overheid en samenleving
- Slachtofferloze criminaliteit
Wat zijn voorbeelden van slachtofferloze criminaliteit?
- Drugsgebruik
- Echtscheiding
- Euthanasie
- Porno
- Gokken
- Homoseksualiteit
Criminaliteit veroorzaakt veel schade, want er is veel:
- Materiële schade: voor burgers, bedrijven en overheid
- Materiële schade: kosten criminaliteitsbestrijding
- Milieuschade
- Immateriële schade: leed van slachtoffers, angst, vermijdingsgedrag, morele verontwaardiging, ontwrichting samenleving, bedreiging rechtsorde, ondermijning legitimiteit democratische rechtstaat
Criminaliteit is een sociaal probleem, want er zijn veel:
- Veel betrokken actoren, organisaties, bedrijven en maatschappelijke instellingen
- Maatschappelijke oorzaken van criminaliteit
- Verschillende en tegenstrijdige belangen bij aanpak
- Veel discussies over criminaliteit en de aanpak in publieke debat en media
- Spanningen tussen wensen burger en rol overheid
Criminaliteit is een politiek probleem, want:
- Het zorgen voor veiligheid is een basisfunctie van de overheid
- Veiligheid is een collectief goed
- Veiligheid staat hoog op publieke en politieke agenda
- Politieke partijen en groeperingen verschillen in voorkeuren voor aanpak criminaliteit
