Aandacht voor preventie Flashcards
kansen op gezondheid zijn … verdeeld
ongelijk
zijn interventies op het individu goed
ja, maar zeker niet genoeg
cynefrin framework 4 soorten decision making
obvious (duidelijk, taart maken), complicated (ingewikkeld, maar wel haalbaar zoals naar mars gaan. veel professionelen nodig), complex (heel moeilijk, geen duidelijke oorzaak-gevolg, bv een ecosysteem), chaotic (heel onduidelijk, niks is zeker -> 9/11)
action scales model
4 actions that intervene within a system: events, structures, goals, beliefs
regenboog model
economisch en cultuur - armoede, werk opleiding - familie - leefstijl - genen
niet focussen op equality maar op…
equity
kwadrantenmodel: rollen van de overheid
- presterende gemeente (resultaatgericht initiatief)
- samenwerkende gemeente (samen)
- responsieve gemeente (ruimte geven)
- rechtmatige gemeente (uitleg geven)
rol van onderzoeker
loslaten oude onderzoeksmethoden meer focussen op:
–
breed spectrum technieken & evidence-bases
–
om te bepalen of en hoe inspanning positief bijdraagt aan systeem
–
op korte, mid-lange en lange termijn
–
op proces, output en outcome(cfTheoryof Change / Logic Model / DIN)
–
lerende aanpak : iteratief experimenteren
–
participatief : benut de kennis van de doelgroep
take home messages
Gezondheidsdoelen realiseren kan wel! Als we andere dingen gaan doen dan we deden.
Oorzaken voor ongezondheid liggen op een andere plek dan waar uitkomsten landen.
En die oorzaken zijn complex en interacteren.
Enkelvoudige interventies die aangrijpen op individueel gedrag werken dus niet!
Wat wel werkt is het samenhangend aanpakken van de oorzaken door:
–
het omarmen en benutten van de complexiteit
–
met alle mogelijke partijen samen te co-creëren
–
lef en leiderschap
–
groot te denken en kleine stapjes te zetten
model dahlgren en whitehead
general socioeconomic, culture, environment
work, unemployment, housing, water/sanitation, agriculture, health care, education
social and community
individual lifestyle
age, sex, constitutional factors (genetics, personality etc)
the health promotion iceberg
disease
lifestyle
daily living conditions
economic and social structures
daily living conditions
housing, social support, crime and safety, employment, education
economic and social structures
local, regional, national and global power
wealth distribution
fiscal policy
gender
class
action scales model
imbalanced system needs to be reoriented in a way that supports the healthier population. by leveraging actions deeper within the system (goals and beliefs), it is more likely that a tipping point will be reached, vs when focusing on actions that take less effort and have less weight (events and structures).
events
structures
goals
beliefs
events =
the events that we see in daily life, the symptoms of the system functioning
structures -=
how the system is organized, structures processes and relationships between parts
goals =
the target that the system is working ACTIVELY to achieve
beliefs =
the deeply held beliefs, attitudes and values of the individuals, public and organization that make the system to function as it does
regenboogmodel van amsterdam
algemene sociale economisch, cultuur, omgeving
voedsel, educatie, werk, huis, gezondheid, zorg, armoede
familie, sociaal, gemeenschap
individuele leefstijlfactoren
leeftijd, geslacht, erfelijke factoren
ouder en kind teams
voeding leeft
keer diabetes om
dus echt leefstijl interventies
voorbeeld interventie op individuele leefstijlfactoren
gezonde school
sportkantine
sociale en gemeenschap interventies
markten en ondernemers voor een gezond amsterdam
leef en werk omstandigheden
belasting, stop kindermarketing, kader buitenreclame, gezonde voedselomgeving
algemene sociale economisch, cultuur en omgeving
wat moet een onderzoeker doen
Loslaten van traditionele onderzoekstechnieken, want deze zijn:
– ontwikkeld om vragen te beantwoorden over de effectiviteit van klinische interventies,
– gegrond in lineaire modellen van oorzaak en gevolg.
wat moeten onderzoekers wel doen
– breed spectrum technieken & evidence-bases
– lerende aanpak : iteratief experimenteren
– participatief : benut de kennis van de doelgroep
en alle stakeholders van het systeem
take home messages
n Gezondheidsdoelen realiseren kan wel! Als we andere dingen gaan doen dan we deden.
n Oorzaken voor ongezondheid liggen op een andere plek dan waar uitkomsten landen.
n En die oorzaken zijn complex en interacteren.
n Enkelvoudige interventies die aangrijpen op individueel gedrag werken dus niet!
n Wat wel werkt is het samenhangend aanpakken van de oorzaken door:
– het omarmen en benutten van de complexiteit
– met alle mogelijke partijen samen te co-creëren
– lef en leiderschap
– groot te denken en kleine stapjes te zetten
