A. Pijnmedicatie

Question 1

Pijnmedicatie Stap 1

Answer 1

Paracetamol 3-4dd 500-1000mg
Alcoholabusus: max 2g/dag
Dosisaanpassing: gebruik >1mnd & levercirrose

Question 2

Pijnmedicatie Stap 2

Answer 2

NSAID i.c.m. paracetamol
: naproxen, ibuprofen, diclofenac

Question 3

Pijnmedicatie Stap 3

Answer 3

Zwakwerkend opioïd: tramadol
NB: stap wordt overgeslagen bij nociceptieve pijn bij kanker

Question 4

Pijnmedicatie Stap 4

Answer 4

Sterkwerkend opioïd: morfine, fentanyl
Vaak gecombineerd met stap 1 of 2

Question 5

Werking paracetamol

Answer 5

onbekend. Werkt analgetisch en antipyretisch

Question 6

Bijwerkingen: paracetamol

Answer 6

Leverbeschadiging bij dosis >150mg/kg/dag

Question 7

Paracetamol intoxicatie couperen met?

Answer 7

N-acetylcysteïne

Question 8

Risicofactoren leverbeschadiging paracetamol

Answer 8

Alcoholisme: induceert CYP2E1 dat pcm omzet in NAPQI (normaliter geconjugeerd door glutathion)
Leverfalen
Slechte voedingstoestand: tekort aan glutathion leidt tot verhoogd NAPQI (gevaarlijke metaboliet)

Question 9

COX-1 is belangrijk bij…

Answer 9

Productie prostaglandinen voor weefselhomeostase: autoregulatie renale perfusie, gastroprotectie en trombocytenaggregatie

Question 10

COX-2 is belangrijk bij…

Answer 10

Autoregulatie renale perfusie, inflammatie, ovulatie, sluiting ductus Botalli en CZS functies (koortsinductie, pijnwaarneming & cognitieve functies)

Question 11

Enkele NSAID’s zijn (werking)

Answer 11

NSAID= prostaglandine synthetase remmers –> analgetisch, antipyretisch, anti-inflammatoir

Ibuprofen, naproxen, diclofenac (COX-1 en COX-2 remming) & celecoxib (selectieve COX-2 remmer)

Question 12

Dosering: NSAIDs

Answer 12

Naproxen 2dd 250-500 mg (tablet, zetpil)
Ibuprofen 3-4dd 400-600mg
Diclofenac 2-3dd 25-50mg

Question 13

Bijwerkingen: NSAID’s

Answer 13

Gastro-intestinaal: verminderde gastroprotectie –> ulcus –> evt PPI
Renaal: verminderde prostaglandinen –> constrictie afferente nierarteriole
Cardiovasculair: water- en zoutretentie, waardoor perifeer odeem

Question 14

Interacties: NSAID’s gastro-intestinaal

Answer 14

Coumarines
TAR
SSRI’s (obv verminderde werking trombo’s)
Corticosteroïden (ulcerogeen)
==> risico GI bloedingen

Question 15

Interacties: NSAID’s nierfalen + overige risicofactoren voor nierfalen?

Answer 15

RAAS-remmers (risico hyperkaliëmie!)
Diuretica (lager circulerend volume –> nierdoorbloeding meer afhankelijk van prostaglandinesynthese)

Risicofactoren: hartfalen, dehydratie, sepsis en pre- existent nierfalen

Question 16

Interacties: NSAID’s hypertensie

Answer 16

• Antihypertensiva (minder effectief oa door zoutretentie)
• Overig: NSAIDs + RAAS-remmers en diuretica geven verhoogd risico op hartfalen

Question 17

Opioïdreceptoren zijn…

Answer 17

µ: analgesie, supraspinale analgesie, ademdepressie, euforie
kappa: analgesie, miosis, sedatie, dysforie en psychotomimetische effecten
delta

Question 18

Werking: codeïne

Answer 18

Lage affiniteit opioïdreceptoren
Oa afhankelijk van CYP2D6: dit zet codeine voor 10% om in morfine ==> Zwak analgetisch (1/10e van morfine)
Bij 10% vd bevolking gebeurt omzetting naar morfine niet!

Question 19

Werking: morfine

Answer 19

Agonist alle receptoren, werking met name door µ.

Question 20

Werking en indicatie: fentanyl

Answer 20

Sterk selectieve affiniteit voor µ
Aanzienlijk sterker analgetisch effect dan morfine
Nasaal, transdermale (lipofiel) en buccale toediening

Indicatie: onvoorspelbaar acute doorbraakpijnen/heftige pijnen, stabiele opioïdbehoefte en slikproblemen/braken

Question 21

Oxycodon

Answer 21

Kortwerkend (oxynorm)
Langwerkend (Oxycontin)

Question 22

Werking: naloxon

Answer 22

Competitieve antagonist voor opiaatreceptoren.

Question 23

Bijwerkingen: opiaten

Answer 23

CZS: ademdepressie! (RF: COPD en benzodiazepinegebruik), delier, sedatie, miosis
Obstipatie! (door toename tonus van gladde spieren en afname motiliteit)
Huid: jeuk
Afhankelijkheid! (mn bij snelwerkende opiaten en patienten met middelenmisbruik in VG)

Question 24

Werking: tramadol

Answer 24

Zwakke agonist met enige selectiviteit voor µ-receptoren, daarnaast remmende werking heropname noradrenaline en serotonine
Zwak analgetisch effect tegenover relatief veel bijwerkingen (duizeligheid, delier, misselijkheid –> cave gebruik bij ouderen).

Question 25

Indicaties voor evt maagbescherming bij NSAID gebruik, zoals ==> omeprazol (PPI), misoprostol (prostaglandine agonist)

Answer 25

60-70 jaar, Anticoagulantia, Ernstig invaliderende RA, Hartfalen, DM, Hoge dosering, Corticosteroïden, Spironolacton, SSRI

Question 26

Risicofactoren obstipatie bij opiaten

Answer 26

• bedlegerigheid/immobiliteit,
• slechte intake van water en voedsel (vezels)
• medicijnen (ondansetron, tricyclische antidepressiva, verapamil, anticholinerge middelen (zoals oxybutynine) en diuretica)
  ==> bij opiaten standaard laxans gegeven om faeces zachter te maken (movicolon, lactulose, magnesiumhydroxide) en darm te prikkelen (bisacodyl), zo nodig klysma bij faecesprop aan einde darm