9.yaygın anksiyete bozukluk Flashcards
ANKSİYETE (KAYGI) : Kaygı normalde kişiye karşı gelişen bir tehdide karşı sempatik ve parasempatik sinir sistemlerinin karşılıklı etkileşimleri ile kişi için uyum sağlayıcı bir durumu sağlarken; kişinin olayları bir stres etkeni olarak algılayıp
psikolojik savunmaları ve başa çıkma mekanizmaları ile çatışmasına bağlı olarak ego uygun şekilde işlev
görmezse bu kronik bir kaygı halini yaratır.
- Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB); belli bir nesneye,yere,organa, saplantılı düşüncelere ya da zorlantıya
odaklanmamış, yani belli bir düşünsel ya da devinimsel içeriği olmayan, organizmada yaygın ruhsal ve
fizyolojik bunaltı belirtileri ile yaşanan bir bozukluktur.
- YAB Risk etmenleri
?
◼ Çocukluk çağında kötü muamele görmüş olma
◼ Düşük sosyo-ekonomik durum
◼ Sorunları içe atma eğilimi da sıktır
◼ Çocukluktaki davranım bozuklukları
*65% de depresyon vardır
*25% de panik bozukluğu vardır
*madde kullanımı yaygın
ETİYOLOJİ ?
*Biyolojik etkenler (BDZ resp, 5-HT, NA, Glutamat, oksipital lob, bazal ggl, limbik sistem ve frontal korteks, α2-
adrenerjik resp duyarlılığında azalma)
*Genetik etkenler
*Psikososyal etkenler
DSM-5 YAB TANI KRİTERLERİ
?
* Bu kaygı ve endişeye aşağıdaki 6 belirtiden 3 (ya da daha fazlası) eşlik eder.
* Çocuklarda yalnızca bir maddenin olması yeterlidir
???
◼ 1- Huzursuzluk ya da gergin ya da sürekli diken üzerinde olma
◼ 2- Kolay yorulma
◼ 3- Odaklanmakta güçlük çekme ya da zihnin boşalması
◼ 4- İrritabilite
◼ 5- Kas gerginliği
◼ 6- Uyku bozukluğu (uykuya dalmakta ya da sürdürmekte zorluk çekme,
** En az 6 aylık bir sürenin çoğu gününde birtakım olaylar ya da etkinliklerle ilgili olarak aşırı bir kaygı ve
endişe vardır.
- Kaygı, endişe ya da bedensel belirtiler klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da toplumsal, işle ilgili alanlarda
ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında işlevsellikte düşmeye neden olur.
- En az 6 aylık bir sürenin çoğu gününde birtakım olaylar ya da etkinliklerle ilgili olarak aşırı bir kaygı ve
endişe vardır.
- kronik seyreden bir hastalıktır.
- Yaşam olayları hastalığın başlamasında ve seyrinde etkilidir.
- Özkıyım (intihar )riski yüksek.
YAB- TEDAVİ ?
=* bilişsel yeniden yapılandırma, gevşeme teknikleri ve nefes egsersizleri gibi teknikler kullanılır.
* İçgörü yönelimli (anksiyete, araştırılması gereken bilinçdışı bir çatışmanın işareti olarak görülür.)
anksiyetelerinin kaynaklarını anlamaya çalış
= Farmakoterapi
◼ seçici serotonin gerialım inhibitörleri
◼ Seratonin-noradrenalin gerialım inh.-SNGİ (Venlafaksin, duloksetin)
◼ benzodiazepinler,
◼ Buspiron (5-HT1A parsiyel agonist),
◼ pregabalin
