7/8. kliniczna psychologia zdrowia Flashcards
psychopatologia - podejście opisowe
wyodrębnienie i opis zjawisk takich jak np. omamy
psychopatologia - podejście dynamiczno-wyjaśniające
zaburzenia psychiczne to wyraz błędnego przystosowania jednostki i stosowania mechanizmów obronnych
wymiary w psychologii klinicznej
zdrowie-choroba i jednostka-społeczeństwo
zadania psychologa klinicznego:
badawcze (tworzenie nowej wiedzy) i praktyczne (diagnoza i działanie interwencyjne)
modele (zadania psychologa klinicznego):
kliniczno-opiekuńczy i środowiskowo profilaktyczny
kryteria patologii:
- wskaźniki statystyczne
- zachowania niespodziewane
- naruszanie norm
- poczucie subiektywnego dyskomfortu
- niesprawność
kryteria patologii (Rosenhan i Seligman):
- trudności w przystosowaniu
- nieracjonalność i dziwaczność
- dziwaczność i niekonwencjonalność
postępowanie diagnostyczne - etapy:
- stawianie problemu diagnostycznego
- stawianie hipotez o prawdopodobnych wyjaśnieniach
- weryfikacja hipotez (badanie)
- interpretowanie wyników i decyzja co dalej
- opracowanie wyniku - orzeczenie lub ekspertyza
postawa współdziałająca
gdy ktoś zgłasza się dobrowolnie do badań psychologicznych
cele diagnozy psychologicznej:
selekcyjne i interwencyjne
czynniki ryzyka zaburzeń:
biologiczne, ekologiczne, ekonomiczno-społeczne, psychologiczne
ekspertyza
diagnoza złożonego problemu społecznego, w której uwzględnia się zarówno problemy jednostek, jak i kontekst społeczny
ewaluacja
polega na badaniu:
- przebiegu działania interwencyjnego
- efektów uzyskanych w wyniku działania
ewaluator wewnętrzny
osoba tworząca i realizująca program
ewaluacja reaktywna
ocena efektów programu edukacji zdrowotnej, profilaktyki itp.
ewaluacja proaktywna (formatywna)
dokonywana w toku realizacji programu; umożliwia udoskonalenie
metody diagnozy w psychologii zdrowia
- obserwacja
- wywiad i rozmowa
- metody testowe (np. kwestionariusz przekonań zdrowotnych)
wskaźniki zdrowia i choroby:
- konstytucjonalne (cechy wizualne)
- fizjologiczne
- behawioralne
- przedmiotowe
podstawowa idea promocji zdrowia
działanie na rzecz autonomii i partycypacji
prewencja pierwotna (właściwa)
celem jest zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia zaburzeń przez przeciwdziałanie czynnikom ryzyka
prewencja wtórna
celem jest powstrzymywanie rozwoju patologii
prewencja trzeciego stopnia
celem jest zapobieganie skutkom przebytej choroby i hospitalizacji oraz przeciwdziałanie nawrotom choroby
ryzyko w sensie epidemiologicznym
gdy działają czynniki zwiększające zagrożenie i prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń lub choroby
ryzyko w sensie decyzyjnym
w sytuacji niepewności osiągnięcia oczekiwanych, pozytywnych wyników i narażenia się na koszty