11. właściwości sprzyjające zdrowiu + Antonovsky Flashcards
resilience (prężność, prężność ego)
skuteczne radzenie sobie ze stresem o dużym nasileniu; elastyczne radzenie sobie z przeciwnościami, zdolność do oderwania się od negatywnych doświadczeń i do wzbudzania pozytywnych emocji.
patomechanizm zaburzeń (czynniki ryzyka)
genetyczne, środowiskowe, podmiotowe i behawioralne
czynniki, od których zależy skuteczne radzenie sobie ze stresem to
uogólnione zasoby odpornościowe
poczucie koherencji
globalna orientacja życiowa; składa się z poczucia zrozumiałości, zaradności i sensowności.
istota działania poczucia koherencji
ludzie o rozwiniętym poczuciu koherencji wybierają określoną strategię radzenia sobie, mają poczucie własnej skuteczności i sensowności podejmowanych działań
narzędzie badawcze poczucia koherencji
Kwestionariusz Poczucia Koherencji - SOC-29
założenia salutogenezy
- cechą pierwotną organizmów jest heterostaza, bezład, pęd do entropii
- choroba nie jest zjawiskiem wyjątkowym
entropia ujemna
zmusza do szukania użytecznych sposobów oddziaływania na system społeczny, środowisko itd. w celu przeciwstawienia się naturalnej tendencji do entropii. aktywna adaptacja organizmu do środowiska!!!
podejście salutogenetyczne skupia się na
wyjątkach
hierarchia składników poczucia koherencji (od najważniejszego)
- poczucie sensowności
- poczucie zrozumiałości
- poczucie zaradności
4 istotne obszary, które muszą być postrzegane jako zrozumiałe, sensowne i możliwe do poradzenia sobie:
- najskrytsze uczucia
- bezpośrednie relacje z innymi ludźmi
- główna aktywność życiowa
- problemy egzystencjalne (śmierć, konflikty, izolacja)
stresory to
wymogi, dla których nie ma gotowych ani zautomatyzowanych reakcji adaptacyjnych, rodzą stan napięcia. prowadzą do znacznego obniżenia poczucia koherencji
rodzaje stresorów:
- dokuczliwe kłopoty codzienne
- ważne wydarzenia życiowe
- stresory przewlekłe
stres endemiczny (Fried)
zjawisko uporczywego lub przedłużającego się braku, warunki trwałej straty lub deprywacji oraz ciągły niedobór zasobów lub możliwości pełnienia określonej roli
odporność (Kobasa) składa się z:
zaangażowania, kontroli i wyzwania