5. sytuacja psychologiczna chorego somatycznie Flashcards
główne dolegliwości:
ból i zmęczenie
zespół przewlekłego zmęczenia (data)
lata 80. XX w.
bilans choroby
suma wszystkich następstw choroby, pomyślnych i niepomyślnych; zwykle jest ujemny
ujęcie relacyjne
źródło stresu to zakłócenie lub zapowiedź zakłócenia równowagi między wymaganiami a możliwościami jednostki
radzenie sobie skoncentrowane na znaczeniu (Folkman i Moskowitz)
przewartościowanie! urealnienie priorytetów, przeformułowanie celów, znajdowanie korzyści w wydarzeniach stresowych, nasycenie zwykłych zdarzeń pozytywnym znaczeniem, wzmacnianie pozytywnego afektu
koncepcja choroby/obraz własnej choroby
Polska, lata 70. XX w. Upowszechnienie się wiedzy medycznej, własne samopoczucie chorego, możliwości intelektualne pacjenta, aktualny stan.
poznawcza reprezentacja choroby
- jest podstawą oceny poznawczej
- wpływa na zachowanie podejmowane w związku z chorobą
teoria kontroli bramek (Melzack i Wall, 1965 r.)
Mechanizm bramki reguluje przepływ impulsów z nerwów. Lęk czy niepokój mogą otworzyć bramkę, co prowadzi do reakcji bólowej. Odwracanie uwagi od źródła bólu może zamknąć bramkę i uniemożliwić percepcję bólu.
teoria adaptacji poznawczej (Shelley Taylor)
przystosowanie do zagrożenia następuje w trzech fazach:
1. poszukiwanie znaczenia wydarzenia i przewartościowanie dotychczasowego życia
2. uzyskanie przynajmniej częściowej kontroli nad sytuacją
3. wysiłki zmierzające do odzyskania poczucia własnej wartości
radzenie sobie z emocjami:
- reakcja zaprzeczania
- teoria adaptacji poznawczej
- ekspresja emocji
- wzbudzanie i wzmacnianie emocji pozytywnych
teoria organizacji zachowania (Tomaszewski)
człowiek ma zdolność do percepcyjnego przekształcania sytuacji na zadanie do wykonania. Sytuacja = układ wartości i możliwości (pozytywnych i negatywnych).
choroba jako:
- wyzwanie
- kara/krzywda
- strata
- zagrożenie
radzenie sobie:
- orientacja na działanie
- orientacja na emocje
- orientacja na znaczenie
