5. metody diagnozujące preferencje kształcenia i zawodu

Question 1

VUCA - akronim dotyczący kondycji współczesnego świata

Answer 1

V - volatility - zmienność

U - uncertainity - niepewność

C - complexity - złożoność

A - ambiguity - niejednoznaczność

Question 2

BANI - akronim dotyczący kondycji współczesnego świata

Answer 2

B - brittle - kruchy - potrzeba elastyczności

A - anxious - niespokojny - potrzeba empatii

N - non-linear - nieliniowy - potrzeba improwizacji

I - incomprehensible - niezrozumiały - potrzeba intuicji

Question 3

Mapa Trendów Future Institute (mega trendy; 81 trendów)

Answer 3

1. Świat przeobrażeń społecznych
2. Świat AI
3. Świat lustrzany (np. tworzenie deepfakes)
4. Światy alternatywne
5. Równoważony świat
6. Świat kryzysów zdrowotnych
7. Świat wojen

Question 4

cel doradztwa zawodowego

Answer 4

harmonizowanie aspiracji zawodowych jednostki z realiami naukowymi

Question 5

Trudności związane z obszarem doradztwa zawodowego

Answer 5

Jak zaplanować ścieżkę edukacjną młodych ludzi?

Jak prognozować kierunki rozwoju rynku?

Question 6

Racjonalnym podejściem do kształcenia wydaje się

Answer 6

wyposażenie młodych ludzi w możliwie uniwersalne kompetencje, które niezależnie od zadań i czynności zawodowych przyjdzie im wykonywać, będą dla nich użyteczne.

• Wymóg holistycznej oceny predyspozycji edukacyjno-zawodowych ucznia
• Ocena zdolności badanego w kontekście profilu/zainteresowań
• Diagnoza uzupełniająca: temperament, kreatywność, inteligencja emocjonalna, otwartość na doświadczenie i inne zmienne, takie jak motywacja czy sumienność (dr M. Gliniecka-Rękawik)

Question 7

wybór pracy

Answer 7

1. Kompetencje
2. Preferencje
3. Zainteresowania

Question 8

kompetencje

Answer 8

Levy-Leboyer (1997): zintegrowane wykorzystanie zdolności, cech osobowości, a także nabytej wiedzy i umiejętności, w celu doprowadzenia do pomyślnego wykonania pracy

Filipowicz (2004): osobiste dyspozycje człowiek w zakresie posiadanej wiedzy, umiejętności i postaw, które zapewniają efektywność w realizowaniu zadań zawodowych na odpowiednim poziomie

Armstrong (2000): potencjał jednostki, który przyczynia się do osiągania przez nią określonych wyników lub tez jako zdolność do wykorzystywania posiadanej już wiedzy w nowych sytuacjach zawodowych

Question 9

model 4K

Answer 9

Kooperacja

Krytyczne myślenie

Komunikacja

Kreatywność

Question 10

preferencje

Answer 10

Subiektywne wybory i upodobania jednostki, które odzwierciedlają jej pozytywne nasilenie do określonych rzeczy

Question 11

Struktura preferencji zawodowych w koncepcji J. Hollanda - Kwestionariusz Preferencji Zawodowych

Answer 11

elementy odnoszą się i do jednostki i do środowiska np. artystyczny

• przedsiębiorczy
• konwencjonalny
• realistyczny
• badawczy
• artystyczny
• społeczny

Question 12

UMIEJĘTNOŚCI TRANSFEROWALNE - Globalny Ramowy Program UNICEF - 4 wymiary uczenia się:

Answer 12

1. Kognitywny - uczenie się, aby wiedzieć - umiejętności uczenia się, tj. kreatywność, krytyczne myślenie, rozwiązywanie problemów
2. Instrumentalny - uczenie się, aby robić - umiejętności związane z zatrudnialnością, takie jak współpraca, negocjacje i podejmowanie decyzji
3. Indywidualny - uczenie się, aby być - umiejętności osobiste, takie jak zarządzanie sobą, odporność i komunikacja
4. Społeczny - uczenie się, aby żyć razem - umiejętności aktywnych obywateli, takie jak szacunek dla różnorodności, empatia i uczestnictwo

Question 13

Zgodność preferencji, kompetencji i zainteresować zapewnia:

Answer 13

Zwiększona satysfakcja

Zwiększona motywacja do pracy

Większa efektywność pracy

Większe prawdopodobieństwo rozwoju osobistego w ramach ścieżki zawodowej, minimalizowanie wypalenia zawodowego

Question 14

Proces doradztwa

Answer 14

Pomoc w samopoznaniu

Eksploracja możliwości

Wsparcie w procesie podejmowania decyzji

Know-how poszukiwania pracy

Question 15

Współpraca doradcy z klientem:

Answer 15

Forma - indywidualna lub grupowa

Kluczowe - indywidualne potrzeby klienta + jego sytuacja życiowa

Question 16

Kwestionariusze - narzędzia diagnostyczne:

Answer 16

PROKOS - Profil Kompetencji Społecznych

BIP - Bochumski Inwentarz Osobowościowych Wyznaczników Pracy

DINEMO - Dwuwymiarowy Inwentarz Inteligencji Emocjonalnej

CwP - Człowiek w Pracy

LMI - Inwentarz Motywacji Osiągnięć

SIE-T - Skala Inteligencji Emocjonalnej - Twarze

TRE - Test Rozumienia Emocji

WERK - Inwentarz Stylów Kierowania Ludźmi

WKP - Wielowymiarowy Kwestionariusz Preferencji

TZ - Test Zainteresowań

SZS - Skala Zdolności Specjalnych

KKU - Karta Kariery Ucznia

Question 17

Inne formy diagnozy preferencji zawodowych:

Answer 17

Wywiad indywidualny strukturalizowany, półustrukturalizowany, swobodny

Testy osobowości - EPQ-R, NEO-PI-R, NEO-FFI

Testy funkcjonowania poznawczego - APIS-Z(R), LEITER-3

Obserwacja - sesje AC

Techniki projekcyjne - rysunek, TZN

Testy online - Career Explorer, Jobbli

Question 18

BIP - Bochumski Inwentarz Osobowościowych Wyznaczników Pracy

Answer 18

• Wersja samoopisowa BIP składa się z 220 pozycji (ok. 40 min)
• Wersja obserwacyjna składa się z 42 pozycji (ok. 20 min)

14 skal podstawowych podzielonych na 4 obszary:
1. Orientacja zawodowa - motywacja osiągnięć, motywacja władzy, motywacja przywództwa
2. Zachowania zawodowe - sumienność, elastyczność, orientacja na działanie
3. Kompetencje społeczne - wrażliwość społeczna, otwartość na relacje, towarzyskość, orientacja na zespół, asertywność
4. Natura psychologiczna - stabilność emocjonalna, praca pod presją, pewność siebie

ZASTOSOWANIE: pomiar różnych aspektów osobowościowych ważnych z punktu widzenia efektywnego funkcjonowania zawodowego; może być wykorzystywany w procesach selekcyjnych, w procesach rozwojowych i coachingu, w doradztwie zawodowym oraz w badaniach kompetencji kadry kierowniczej

Question 19

DINEMO - Dwuwymiarowy Inwentarz Inteligencji Emocjonalnej

Answer 19

ZASTOSOWANIE: pomiar podstawowych komponentów inteligencji emocjonalnej; głównie do badań naukowych, a w ograniczonym zakresie do diagnozy indywidualnej

Question 20

CwP - Człowiek w Pracy

Answer 20

ZASTOSOWANIE: pomiar poczucia umiejscowienia kontroli odnoszącego się do pracy:
- Do celów selekcji zawodowej i alokacji już zatrudnionych pracowników
- W badaniach naukowych, szczególnie dotyczących problematyki uwarunkowań funkcjonowania pracowników i ich efektywności zawodowej

Question 21

LMI - Inwentarz Motywacji Osiągnięć

Answer 21

ZASTOSOWANIE: pomiar motywacji osiągnięć z uwzględnieniem różnych jej komponentów, takich jak preferowanie trudnych zadań, wiara w sukces, ukierunkowanie na cel, nastawienie na rywalizację, wytrwałość i inne; pozwala na diagnozę profilową

Struktura: 170 pozycji tworzących 17 skal

Wyniki na 3 skalach czynnikowych: pewność siebie, ambicja, samokontrola

Question 22

SIE-T - Skala Inteligencji Emocjonalnej - Twarze

Answer 22

ZASTOSOWANIE: pomiar zdolności do rozpoznawania ekspresji mimicznej; zdolność ta traktowana jest jako jeden z podstawowych komponentów inteligencji emocjonalnej

Struktura: 18 fotografii twarzy (9 kobiecych, 9 męskich); poszczególnym fotografiom przypisane są zestawy sześciu nazw emocji; badany ma każdorazowo zdecydować, czy widoczna na fotografii twarz wyraża wymienione emocje; łączna liczba fotografii testowych wynosi 108 (18 fotografii x 6 emocji)

Question 23

TRE - Test Rozumienia Emocji

Answer 23

ZASTOSOWANIE: pomiar zdolności do rozumienia emocji, traktowanej jako jeden z podstawowych komponentów inteligencji emocjonalnej; ze względu na wysoką trafność i rzetelność TRE może być wykorzystywany zarówno w badaniach naukowych, jak i do diagnozy indywidualnej (m.in. W selekcji i rekrutacji pracowników)

Question 24

WERK - Inwentarz Stylów Kierowania Ludźmi

Answer 24

ZASTOSOWANIE:
- Identyfikowanie stylów kierowania i wyznaczanie pożądanych ścieżek rozwoju kompetencji kierowniczych u kadry menadżerskiej
- Wspieranie procesów rekrutacyjnych, selekcyjnych i rozwojowych w organizacji
- Badania naukowe

Zalety: prosta konstrukcja, krótki czas badania, szerokie spektrum wniosków, jakie można wyciągnąć na podstawie otrzymanych wyników

Question 25

WKP - Wielowymiarowy Kwestionariusz Preferencji

Answer 25

Kwestionariusz pozwalający na diagnozę preferencji w zakresie zainteresowań typami czynności oraz warunków pracy. Umożliwia wygenerowanie listy preferowanych i odradzanych zawodów. Wyniki kwestionariusza mogą okazać się pomocne w wyborze kierunku kształcenia i dokształcania się, w wyborze zawodu, w podejmowaniu decyzji o zmianie kwalifikacji itp.

Autorzy: A. Matczak, A. Jaworowska, A. Ciechanowicz, E. Zalewska, J. Stańczak, I. Bac (2006/2015)

Wiek osób badanych: uczniowie szkół średnich, dorośli

Procedura badania: grupowe i indywidualne, bez ograniczenia czasu, ok. 20 min

Question 26

Zainteresowania zawodowe to preferencje do określonych rodzajów działania, dotyczące: (WKP)

Answer 26

Typu wykonywanych czynności

Sposobu ich wykonywania

Środowiska, w jakim są one wykonywane (preferowane warunki pracy)

Question 27

typy czynności (WKP)

Answer 27

Zainteresowania językowe (związane z czynnościami wymagającymi precyzji mowy i z czynnościami wymagającymi fluencji słownej)

Zainteresowania matematyczno-logiczne (zainteresowania rachunkowe i abstrakcyjno-logiczne)

Percepcyjno-techniczne (zainteresowania percepcyjne i zainteresowania techniczne)

Praktyczne (manualne)

Społeczne (opiekuńczo-usługowe i kierowniczo-organizacyjne)

Biologiczne

Question 28

W kwestionariuszu WKP nie uwzględniono

Answer 28

2 rodzajów inteligencji wielorakiej (Gardner) - inteligencji muzycznej i intrapersonalnej.

Question 29

Sposób wykonywania czynności (style poznawcze i style działania):

Answer 29

Refleksyjność-impulsywność:
- Zainteresowania działaniami wymagającymi rozwagi i planowania
- Zainteresowania działaniami wymagającymi szybkości i improwizacji

Globalność-szczegółowość:
- Zainteresowania czynnościami wymagającymi koncentrowania się na szczegółach
- Zainteresowania czynnościami wymagającymi nieprzywiązywania wagi do szczegółów

Temperament - tendencja do poszukiwania VS unikania stymulacji:
- Zainteresowanie działaniami wykonywanymi w warunkach słabo stymulujących i/lub stałych
- Zainteresowanie działaniami wykonywanymi w warunkach silnie stymulujących i/lub zmiennych

Question 30

struktura narzędzia WKP

Answer 30

kwestionariusz składa się ze 133 stwierdzeń (skala 5 stopniowa) dotyczących 7 typów zainteresowań (rodzaj wykonywanych czynności):

• Językowe
• Matematyczno-logiczne
• Praktyczno-techniczne
• Praktyczno-estetyczne
• Opiekuńczo-usługowe
• Kierowniczo-organizacyjne
• Biologiczne

Question 31

preferencje badanego dot. sposobu i warunków pracy: (WKP)

Answer 31

Preferowanie pracy wymagającej planowania VS preferowanie pracy wymagającej improwizowania (Skala Planowanie-Improwizowanie)

Preferowanie środowiska pracy słabo stymulującego i monotonnego VS preferowanie środowiska pracy silnie stymulującego i zmiennego (Skala Silna Stymulacja - Słaba Stymulacja)

Question 32

TZ - Test Zainteresowań

Answer 32

TZ to skrócona wersja Testu Osobowości i Zainteresowań (1993/1995; Test O-Z ma 214 itemów)

Polska standaryzacja - E. R. Dajek 2017

Wiek osób badanych: uczniowie w wieku 14-19 lat

Procedura: badania grupowe i indywidualne

Rzetelność: umiarkowanie wysoka stabilność bezwzględna, wysokie współczynniki zgodności wewnętrznej

Trafność: sprawdzana była trafność diagnostyczna; wykazana na podstawie analizy czynnikowej, porównań międzygrupowych (kobiety i mężczyźni, różne grupy zawodowe), korelacji z innymi miarami zainteresowań zawodowych

Question 33

Skale zainteresowań: (TZ)

Answer 33

0 - Zamiłowanie do życia na wsi/zamiłowanie do życia w mieście

P - Rzemieślnicze

Q - Naukowe

R- rachunkowość i administracja

S - umiejętność obcowania z ludźmi w sklepach i lokalach gastronomicznych

T - sztuki plastyczne

U - językowe i literackie

V - Muzyczne

W - Zawody społeczne

Question 34

struktura TZ

Answer 34

zeszyt zawierających 94 stwierdzenia, które badany ocenia na specjalnym arkuszu odpowiedzi; skala 3-stopniowa z odpowiedziami słuszne-nie wiem-niesłuszne; lista zawodów (z jednej skali lub wypadkowa dwóch skal):

• TW: nauczyciel sztuk plastycznych, instruktor terapii zajęciowej
• QW: psycholog, opiekun społeczny, lekarz rodzinny
• W: psychoterapeuta, nauczyciel

Question 35

SZS - Skala Zdolności Specjalnych

Answer 35

Autorki: E. Wysocka, E. Charzyńska

Zastosowanie: wstępna orientacja zawodowa i edukacyjna

Założenia teoretyczne: koncepcja inteligencji wielorakich Howarda Gardnera, koncepcja inteligencji egzystencjalnej Kennetha W. Tuppera i Thomasa Armstronga oraz koncepcja inteligencji duchowej Danah Zohar, Iana Marshalla i Roberta Emmonsa

Question 36

Zdolności specjalne w SZS:

Answer 36

Zdolności matematyczno-logiczne

Zdolności lingwistyczne

Zdolności wizualno-przestrzenne

Muzyczne

Kinestetyczne (cielesne)

Interpersonalne

Intrapersonalne

Przyrodnicze (naturalistyczne)

Zdolności egzystencjalne

Zdolności duchowe

Question 37

KKU - Karta Kariery Ucznia

Answer 37

Autor: Dariusz Ambroziak

Przedmiote KKU jest określenie zainteresowań, skłonności zawodowych, uzdolnień i umiejętności niezbędnych w pracy, wiedzy o zawodach i własnych predyspozycjach

Kompleksowość propozycji: wiele aspektów funkcjonowania ucznia, takich jak: temperament, stan zdrowia, zainteresowania, preferencje zawodowe, zdolności i umiejętności

Dostępna online

Question 38

34 talenty Gallupa

Answer 38

Koncepcja Donalna O. Cliftona z Instytutu Gallupa; stosowane we wszechstronnym badaniu potencjału ludzkiego.