1. metody badania psychologicznego dzieci i młodzieży

Question 1

pytania w diagnozie

Answer 1

1. jak jest? - rozpoznawanie problemu - funkcja deskryptywno-ewaluatywna (pierwotny problem i stawianie hipotez; rysunek dowolny dziecka)
2. dlaczego właśnie tak jest? - identyfikacja przyczyn - retrognoza - funkcja eksplanacyjna (sposób wypowiedzi rodzica)
3. dlaczego będzie właśnie tak jak przewidujemy? - prognoza - funkcja predykcyjna (testy)
4. co zrobić, by uzyskać optymalny stan funkcjonowania? - planowanie interwencji - funkcja korekcyjna

Question 2

retrognoza

Answer 2

to, z czym osoba przychodzi; dowiadujemy się o tym z opowieści i okoliczności; ważne jest postawienie kilku hipotez diagnostycznych jako wyjściowych; każdy rodzaj zaburzenia w kontekście dzieci będzie przechodził pewną ewolucję; diagnoza dziecka trwa dość długo; zakres trudności jest istotny do wyklarowania diagnozy czy opinii

Question 3

zasady badania dziecka

Answer 3

1. procedura nie może szkodzić dziecku
2. świadoma zgoda dziecka
3. zgoda rodziców lub opiekunów prawnych (na piśmie)
4. zgoda innych osób współuczestniczących
5. wzmocnienie (przede wszystkim zasoby dziecka)
6. zakaz wprowadzania w błąd
7. anonimowość
8. wzajemna odpowiedzialność rodziców i psychologa
9. informowanie rodziców o zagrożeniach i nadużyciach wobec dziecka
10. nieprzewidziane skutki
11. poufność
12. informowanie uczestników o kontekście, ale nie o celu badania
13. ostrożne omawianie wyników
14. implikacje wyników - mieć je na uwadze i być ostrożnym!!

Question 4

diagnozowanie w psychologii

Answer 4

Proces aktywnego poszukiwania danych (informacji) potrzebnych do podjęcia decyzji o działaniach zmierzających do zmiany aktualnego stanu (położenia) psychospołecznego ludzi, aktywizowane albo przez dyskomfort jednostki albo jej społecznego otoczenia

Question 5

na co zwracamy uwagę przy diagnozowaniu dzieci:

Answer 5

Wyniki obserwacji (najdoskonalsze narzędzie psychologiczne)

Motywacja do wykonywania i podejmowania aktywności

Poziom inteligencji z różnymi jej aspektami i wskaźnikami

Question 6

modele diagnozy

Answer 6

1. diagnoza różnicowa - nozologiczna
2. diagnoza funkcjonalna
3. diagnoza interakcyjna

Question 7

diagnoza różnicowa - nozologiczna

Answer 7

• podstawę stanowią systemy klasyfikacji zaburzeń
• nie wprowadzamy korekty do diagnozy
  Ważne wskaźniki konkretnego zaburzenia zdrowia psychicznego - CEL:
• odróżnienienie osób z zaburzeniami od osób bez zaburzeń - diagnoza różnicowa I stopnia
• różnicowanie osób ze względu na rodzaj zaburzenia - diagnoza różnicowa II stopnia

Question 8

diagnoza funkcjonalna

Answer 8

• Podstawę tej diagnozy stanowi profesjonalna wiedza psychologiczna, a jej przedmiot funkcjonowanie człowieka.
  Elementy składowe:
• opis trudności w przystosowaniu (brak możliwości samodzielnego zaspokajania własnych potrzeb lub wywiązywania się z nałożonych zadań)
• teoria osobowości lub odnosząca się do konkretnych procesów psychicznych
• metody diagnostyczne

Najważniejsze skale: skala Bineta i Wechslera

Question 9

Zaburzenia neurorozwojowe mają charakter

Answer 9

poznawczy (deficyty intelektualne) i behawioralny (ujawniają się w zachowaniu).

Question 10

Zalety diagnozy funkcjonalnej (nawiązuje do modelu biopsychospołecznego)

Answer 10

• mniej schematyczna - obok zaburzeń funkcji uwzględnia też zaburzenia uczestnictwa
• funkcjonowanie psychiczne ujmuje w sposób dynamiczny, holistycznie koncentruje się na pacjencie i jego mocnych stronach
• bardziej wnikliwa i pogłębiona
• bardziej holistyczna
• uniezależnia pracę psychologów od diagnozy medycznej

Question 11

diagnoza funkcjonalna dąży do

Answer 11

określania raczej deficytów, by i nie stygmatyzować, i wzbudzić motywację osoby do terapii

Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, jak człowiek funkcjonuje w określonej sytuacji i z czego to wynika

Question 12

etapy diagnozy funkcjonalnej

Answer 12

1. Analiza dotychczasowych cech zachowania jednostki oraz zachowania w sytuacji badania - opis funkcjonowania, zwłaszcza pod względem występujących deficytów, trudności
2. Poszukiwanie przyczyn deficytów, zwłaszcza tych, które leżą w sferze procesów psychicznych
3. Obserwacja właściwości pozytywnych, które można wykorzystać w procesie zmian

Question 13

Dysleksję rozpoznaje się wtedy i tylko wtedy, gdy

Answer 13

nie ma innych zaburzeń neurorozwojowych (autyzm) lub neurologicznych (epilepsja).

Question 14

Etapy diagnozy interakcyjnej (najczęściej wobec adoelscentów):

Answer 14

1. Określenie własnego poziomu przez klienta - pacjent często pozostaje pod wpływem opinii otoczenia społecznego na temat tego, co mu dolega; tę opinię nazywa się protodiagnozą - często używa się tu pojęć “etykietowanie, stygmatyzacja, naznaczenie” (opóźniony, nieskoordynowany, dziwny, zaburzony, leniwy); diagnoza interakcyjna jest bardzo wrażliwa na protodiagnozę
   Pierwszym elementem jest oderwanie się od etykiety i wyjaśnienie problemu
2. Badanie psychologiczne - często główny problem klienta psycholog zaczyna spostrzegać inaczej, niż określił go on sam lub jego rodzina
3. Negocjowanie diagnozy - psycholog w kontakcie z klientem lub osobami z jego otoczenia stara się tak sformułować problem, aby jego określenie było do przyjęcia dla obu stron

Question 15

cele negocjowania diagnozy

Answer 15

1. bardziej aktywny stosunek pacjenta do problemu
2. bardziej partnerskie podejście psychologa
3. większe szanse na współdziałanie w procesie zmian

Question 16

Zasadnicza dychotomia podejść do diagnozy psychologicznej:

Answer 16

Jakościowa - nie ma charakteru diagnozy klasyfikacyjnej; opisuje ona jedynie problemy; można w niej stosować metody przesiewowe, np. Test Matryc Ravena

Ilościowa - statystyczna, aktuarialna, mechaniczna, psychometryczna

Question 17

diagnoza psychospołeczna

Answer 17

Podstawę diagnozy stanowi teoretyczna wiedza psychologiczna, a jej przedmiot funkcjonowanie człowieka w kontekście uwarunkowań społecznych

Question 18

Trzy przyczyny pojawienia się nowej diagnozy:

Answer 18

Nowe problemy psychologiczne wymagające pomocy psychologa - krytyczne wydarzenia życiowe, sytuacje trudne i skuteczne radzenie sobie, optymalizacja warunków własnego rozwoju

Problemy psychologiczne ludzi są uwarunkowane poprzez szczególne oddziaływanie środowiska społecznego - np. zbyt wysokie lub niskie wymagania

Podmiotowe traktowanie innych ludzi przez psychologów doprowadziło do uznawania ich za partnerów, których pomoc jest niezbędna w rozpoznawaniu własnych problemów, a następnie w ich usuwaniu - np. terapia poznawczo-behawioralna, terapia systemowa

Question 19

Elementy diagnozy psychospołecznej (interakcyjnej) - problem psychologiczny osoby diagnozowanej:

Answer 19

Postać obiektywna - zbiór wymagań stawianych jednostce przez środowisko, wobec których nie może się uchylić; w konsekwencji musi wprowadzić do repertuaru swoich zachowań nowe działania

Postać subiektywna - percepcja nieskuteczności własnego działania, określenie jej przyczyn, sformułowanie prognoz, negatywne emocje

Protodiagnoza sformułowana przez otoczenie społeczne osoby badanej - rozpoznanie problemów danej jednostki przez otaczających ją ludzi, którzy próbują sformułować własną definicję problemu psychologicznego

Profesjonalna diagnoza oparta na naukowej wiedzy psychologicznej, zarówno osoby, jak i jej środowiska

Negocjowanie tej diagnozy z definicją własnych problemów posiadaną przez badaną osobę

Question 20

Diagnoza pełna obejmuje diagnozy cząstkowe:

Answer 20

Klasyfikacyjna (typologiczna) - co to jest? Co to może być?

Genetyczna - skąd to się wzięło?

Funkcjonalna (teleologiczna, celu) - po co jest?

Rozwojowa - na jakim jest etapie?

Prognostyczna - jak będzie?

Psychogram - zbiór wyników określonego testu

Question 21

Ryzyko błędów:

Answer 21

Reifikacja obiektu diagnozy - dostrzeganie zaburzenia, a nie osoby; przedmiotowe traktowanie klienta

Ekstremalność myślenia o kliencie - gdy wiadomo, co mu jest, uważamy za osobę z zaburzeniem; gdy nie wiadomo - za prawidłowo funkcjonujące dziecko

Etykietowanie - pozorne wyjaśnianie poprzez nazwanie zastępuje (utrudnia) zrozumienie osoby i jej problemów

Samosprawdzająca się diagnoza - rozpoznawanie zaburzenia dostarcza instrukcji, jak rozumieć zachowanie klienta i czego oczekiwać w przyszłości