5η Διάλεξη: Ανώτερο Πεπτικό Σύστημα

Question 1

ΟΔΟΝΤΕΣ
μονιμοι
ανατομική δομή 
Νεύρωση 
λειτουργιες

Answer 1

o
Ένας οδόντας ταυτοποιείται και περιγράφεται με βάση του εάν είναι αυτός νεογιλός (πρωτογενής) 
ή μόνιμος (δευτερογενής) οδόντας. Τα παιδιά έχουν 20 νεογιλούς οδόντες
o
Φυσιολογικά υπάρχουν 32 μόνιμοι οδόντες.
o
Μόνιμοι οδόντες:
1. Κεντρικός τομέας
2. Πλάγιος τομέας
3. Κυνόδοντας
4. Πρώτος προγόμφιος
5. Δεύτερος προγόμφιος
6. Πρώτος γομφίος
7. Δεύτερος γομφίος
8. Τρίτος γομφίος
o
Ανατομική δομή:
a. Μύλη  προβάλλει από το ούλο
b. Αυχένας  Βρίσκεται μεταξύ μύλης και ρίζας
c. Ρίζα  Στερεώνεται μέσα στο φατνίο 
d. Πολφική κοιλότητα  Περιέχει συνδετικό ιστό, αγγεία, νεύρα
e. Ριζικός σωλήνας  Μεταφέρει τα αγγεία και τα νεύρα από και προς την πολφική 
κοιλότητα μέσω του ριζικού τρήματος
o
Νεύρωση:

Άνω γναθικό νεύρο (Ε.Σ. V2)

Κάτω φατνιακό νεύρο (κλάδος Ε.Σ. V3)
o
Λειτουργίες:

Να τέμνουν, να κομματιάζουν και να αναμιγνύουν την τροφή με σίελο κατά τη μάσηση.

Να συμμετέχουν στην άρθρωση της ομιλίας.

Question 2

ΦΑΡΥΓΓΑΣ
3 μοιρες
Τοιχωμα
Νεύρωση 
μυες
Λεμφοεπιθηλιακος δακτύλιος του Waldayer

Answer 2

o
Εκτείνεται από τη βάση του κρανίου μέχρι το κάτω χείλος του κρικοειδούς χόνδρου όπου
μεταπίπτει στον οισοφάγο.
o
Διαιρείται σε 3 μοίρες:
A. Ρινοφάρυγγας  Εκτείνεται οπισθίως της ρινικής κοιλότητας και πάνω από τη μαλακή
υπερώα.
B. Στοματοφάρυγγας  Εκτείνεται από τη μαλακή υπερώα μέχρι το άνω χείλος της
επιγλωττίδας, οπισθίως της στοματικής κοιλότητας.
C. Υποφάρυγγας  Εκτείνεται από το χείλος της επιγλωττίδας μέχρι το κάτω χείλος του
κρικοειδούς χόνδρου.

o
Το τοίχωμα αποτελείται από 5 στοιβάδες:
1. Βλεννογόνος
2. Υποβλεννογόνιος
3. Ινώδης χιτώνας
4. Μυϊκός χιτώνας
5. Περιφαρυγγική περιτονία
o
Αισθητική νεύρωση:

Τρίδυμο νεύρο (Ε.Σ. V)  Νεύρωση του ρινοφάρυγγα

Γλωσσοφαρυγγικό νεύρο (Ε.Σ. ΙΧ)  Νεύρωση και των 3 μοιρών
o
Μύες:
A. Έξω μύες (άνω, μέσος & κάτω φαρυγγικός σφιγκτήρας):
 Νεύρωση: Ε.Σ. ΙΧ, Χ
 Ενέργεια: Σύσφιξη των τοιχωμάτων κατά την κατάποση
B. Έσω μύες (φαρυγγοϋπερώιος, σαλπιγγοφαρυγγικός, βελονοφαρυγγικός):
 Νεύρωση: Ε.Σ. ΙΧ, Χ
 Ενέργεια: Ανύψωση του λάρυγγα και του φάρυγγα κατά την κατάποση και την 
ομιλία
o
Λεμφοεπιθηλιακός Δακτύλιος του Waldayer:

Ο λεμφικός ιστός του φάρυγγα σχηματίζει έναν αμυγδαλικό δακτύλιο γύρω από την άνω 
μοίρα του.

Ο λεμφικός ιστός αθροίζεται σε ορισμένες περιοχές και σχηματίζει μάζες καλούμενες 
αμυγδαλές:
 Παρίσθμια (ή υπερώια) αμυγδαλή
 Γλωσσική αμυγδαλή
 Φαρυγγική αμυγδαλή
 Σαλπιγγική αμυγδαλή

Question 3

ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ
ανατομική θέση
Ανατομική δομη
Ανατομικές σχεσεις
Αγγειωση
Νευρωση
Λεμφικη παροχετευση

Answer 3

o
Ανατομική Θέση: οπίσθια της τραχείας και στο οπίσθιο κάτω μεσοθωράκιο
o
Ανατομική Δομή:

Έχει 25-30 cm

Διαιρείται σε:
A. Τραχηλική μοίρα
B. Θωρακική μοίρα
C. Κοιλιακή μοίρα

Το τοίχωμα του αποτελείται από 4 χιτώνες:
 Βλεννογόνος
 Υποβλεννογόνιος
 Μυϊκός
 Ορογόνος

Διαθέτει άνω & κάτω οισοφαγικό σφιγκτήρα.
o
Ανατομικές Σχέσεις:

Οπίσθια  Θωρακικοί σπόνδυλοι

Πρόσθια  Τραχεία, καρδιά

Δεξιά  Υπεζωκότας

Αριστερά  Μείζων θωρακικός πόρος, θωρακική αορτή, αριστερός κύριος βρόγχος

o
Αρτηριακή Παροχή:

Κάτω θυρεοειδική αρτηρία

Κλάδοι θωρακικής αορτής

Αριστερή γαστρική αρτηρία
o
Φλεβική Αποχέτευση:

Άζυγη φλέβα

Αριστερή γαστρική φλέβα
o
Νεύρωση:

Συμπαθητικό

Παρασυμπαθητικό
o
Λεμφική Παροχέτευση:

Τραχηλικοί λεμφαδένες

Μεσοθωρακικοί λεμφαδένες

Αριστεροί γαστρικοί λεμφαδένες

Question 4

ΣΤΟΜΑΧΟΣ
ανατομική θέση 
Δομη
Ανατομικές σχεσεις
Αιματωση
Νευρωση
Λεμφικη αποχετευση

Answer 4

o
Ανατομική Θέση: επιγάστριο, ομφαλική χώρα και αριστερό υποχόνδριο
o
Ανατομική Δομή:

Αποτελείται από 5 μοίρες:
a. Καρδιακή μοίρα  Περιβάλλει το καρδιακό στόμιο
b. Θόλος  Διευρυμένη άνω μοίρα
c. Σώμα  Μεγάλη μοίρα μεταξύ θόλου και πυλωρικού άντρου
d. Πυλωρικό άντρο  Ευρύτερο μέρος
e. Πυλωρικός σωλήνας  Στενότερο μέρος

Παρουσιάζει 2 τόξα:
A. Μείζον τόξο  Μακρύ, κυρτό, αριστερό χείλος του στομάχου από το οποίο 
αναρτάται το μείζον επίπλουν.
B. Έλασσον τόξο  Βραχύ, κοίλο δεξιό χείλος του στομάχου από το οποίο αναρτάται 
το έλασσον επίπλουν.
o
Ανατομικές Σχέσεις:

Πάνω από καρδιακή μοίρα και θόλο  Διάφραγμα

Μπροστά από θόλο και άνω μέρος σώματος  ΑΡ λοβός ήπατος

Μπροστά από σώμα και άντρο  Πρόσθιο κοιλιακό τοίχωμα

Αριστερά από θόλο και σώμα  Σπλήνας

Πίσω από σώμα και άντρο  Πάγκρεας, εγκάρσιο μεσόκολο
o
Αρτηριακή Αιμάτωση:

Αριστερή & δεξιά γαστρική αρτηρία

Αριστερή & δεξιά γαστροεπιπλοϊκή αρτηρία

Βραχείες γαστρικές αρτηρίες
o
Φλεβική Αποχέτευση:

Αριστερή & δεξιά γαστρική φλέβα

Αριστερή & δεξιά γαστροεπιπλοϊκή φλέβα

Βραχείες γαστρικές φλέβες
 Όλες εκβάλλουν στο Πυλαίο Σύστημα
o
Νεύρωση:

Πρόσθιο & οπίσθιο στέλεχος Ε.Σ. Χ (παρασυμπαθητικό)

Κοιλιακοί κλάδοι (συμπαθητικό)
o
Λεμφική Αποχέτευση:

Λεμφαδένες μείζονος & ελάσσονος τόξου

Λεμφαδένες στην πορεία των αρτηριών

Κοιλιακοί λεμφαδένες

Question 5

ΛΕΠΤΌ ΕΝΤΕΡΟ

Answer 5

o
Αποτελείται από 3 μοίρες:

Δωδεκαδάκτυλο

Νήστιδα

Ειλεός
o
Έχει μήκος 6-7 μέτρα

Question 6

ΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΟ
ανατομική θεση
δομη
αιματωση
Νεύρωση 
Λεμφικη Αποχέτευση

Answer 6

o
Ανατομική Θέση: οπισθοπεριτοναϊκή
o
Ανατομική Δομή:

Σχήμα αγκύλης που ακολουθεί το περίγραμμα της κεφαλής του παγκρέατος

Αποτελείται από 4 μοίρες:
A. Άνω μοίρα  Επικοινωνεί με στόμαχο
B. Κατιούσα μοίρα  Εκβάλλει στην ηπατοπαγκρεατική λήκυθο
C. Οριζόντια μοίρα
D. Ανιούσα μοίρα  Εντοπίζεται ο σύνδεσμος του Treitz
 Ο σύνδεσμος του Trietz αποτελεί το όριο μεταξύ ανώτερου & κατώτερου πεπτικού 
συστήματος.
o
Αρτηριακή Αιμάτωση:

Άνω & κάτω παγκρεατο-
12δακτυλική αρτηρία

Άνω 12δακτυλική αρτηρία
 Δεξιά γαστρική αρτηρία
 Δεξιά γαστροεπιπλοϊκή αρτηρία
 Γαστρο12δακτυλική αρτηρία
o
Φλεβική Αποχέτευση:

Οι φλέβες είναι αντίστοιχες με τις αρτηρίες και εκβάλλουν στο Πυλαίο Σύστημα.
o
Νεύρωση:

Συμπαθητικό

Παρασυμπαθητικό
o
Λεμφική Αποχέτευση:

Παγκρεατο12δακτυλικοί λεμφαδένες

Πυλωρικοί λεμφαδένες

Άνω μεσεντέριοι λεμφαδένες

Question 7

ΑΝΑΤΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΟΥ

Answer 7

A. Άνω Μοίρα:
 Πρόσθια  Περιτόναιο, χοληδόχος κύστη, τετράπλευρος λοβός του ήπατος
 Οπίσθια  Χοληδόχος πόρος, γαστρο12δακτυλική αρ, πυλαία & κάτω κοίλη φλέβα
 Κάτω Αυχένας παγκρέατος

B. Κατιούσα Μοίρα:
 Πρόσθια Εγκάρσιο κόλον, εγκάρσιο μεσόκολο, έλικες λεπτού εντέρου
 Οπίσθια Πύλη ΔΕ νεφρού, νεφρικά αγγεία, ουρητήρας, μείζων ψοΐτης μυς
 Έσω Κεφαλή παγκρέατος, παγκρεατικοί πόροι, χοληδόχος πόρος

C. Οριζόντια Μοίρα:
 Πρόσθια Άνω μεσεντέρια αγγεία, έλικες λεπτού εντέρου
 Οπίσθια ΔΕ μείζων ψοΐτης μυς, κάτω κοίλη φλέβα, αορτή, ΔΕ ουρητήρας
 Πάνω Κεφαλή παγκρέατος, άνω μεσεντέρια αγγεία

D. Ανιούσα Μοίρα:
 Πρόσθια Ρίζα μεσεντερίου, έλικες νήστιδας
 Οπίσθια ΑΡ μείζων ψοΐτης μυς, ΑΡ χείλος αορτής
 Έσω Κεφαλή παγκρέατος
 Πάνω Σώμα παγκρέατος

Question 8

ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΟ

Answer 8

o
Περιτόναιο  Ένας συνεχής, γυαλιστερός και ολισθηρός διαφανής ορώδης υμένας επενδυόμενος
την κοιλιοπυελική κοιλότητα και περιβάλλοντας τα σπλάγχνα. Αποτελείται από 2 συνεχή πέταλα:
A. Τοιχωματικό περιτόναιο:
 Επενδύει την εσωτερική επιφάνεια του κοιλιακού τοιχώματος
 Είναι ευαίσθητο στην πίεση, στον πόνο, στο ψύχος και στη θερμότητα
 Ο πόνος είναι σαφώς εντοπισμένος
 Νεύρωση: νωτιαία νεύρα
B. Σπλαγχνικό περιτόναιο:
 Καλύπτει τα σπλάγχνα (μερικά) π.χ. στόμαχος, έντερο
 Είναι αναίσθητο στην αφή, στη θερμότητα και στο ψύχος
 Ερεθίζεται κυρίως μέσω τάσης και χημικών ερεθισμάτων
 Ο πόνος είναι πτωχά εντοπισμένος και αντανακλώμενος
 Νεύρωση: αυτόνομο νευρικό σύστημα

Question 9

ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΚΗ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ

Answer 9

Είναι ένας σχισμοειδής χώρος μεταξύ του τοιχωματικού και του
σπλαγχνικού περιτοναίου. Περιέχει μία ποσότητα περιτοναϊκού υγρού το οποίο εφυγραίνει τις
περιτοναϊκές επιφάνειες, διευκολύνοντας τα σπλάγχνα να κινούνται το ένα πάνω στο άλλο χωρίς
τριβή και επιτρέποντας τις κινήσεις της πέψης.

Question 10

ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΚΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Answer 10

ριτοναϊκοί Σχηματισμοί:

Μεσέντεριο  Διπλή στοιβάδα περιτοναίου η οποία συνδέει ένα ενδοπεριτοναϊκό όργανο
με το τοίχωμα του σώματος χορηγώντας ένα μέσο νευροαγγειακής επικοινωνίας μεταξύ
οργάνου και τοιχώματος (π.χ. μεσεντέριο λεπτού εντέρου)

Επίπλουν  Διπλή στοιβάδα επέκτασης ή πτυχής του περιτοναίου που φέρεται από το
στόμαχο και την εγγύς μοίρα του δωδεκαδακτύλου προς τα παρακείμενα όργανα της
κοιλότητας της κοιλίας.
A. Μείζον επίπλουν: περιτοναϊκή πτυχή τεσσάρων στοιβάδων το οποίο κρέμεται προς
τα κάτω σαν ποδιά από το μείζον τόξο του στομάχου και την εγγύς μοίρα του
δωδεκαδακτύλου. Μετά την κάθοδο του διπλώνεται προς τα πίσω και προσφύεται
στην πρόσθια επιφάνεια του εγκάρσιου κόλου και στο μεσεντέριο του.
B. Έλασσον επίπλουν: πολύ μικρότερη, διπλή στοιβάδα περιτοναϊκής πτυχής που
συνδέει το έλασσον τόξο του στομάχου και την εγγύς μοίρα του δωδεκαδακτύλου
με το ήπαρ.

Question 11

ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ

Answer 11

Διπλή στοιβάδα περιτοναίου που συνδέει το ένα όργανο με
ένα άλλο όργανο ή με το κοιλιακό τοίχωμα (π.χ. ηπατογαστρικός, ηπατοδωδεκαδακτυλικός
κ.ά)

Question 12

ΑΝΑΤΟΜΙΚΉ ΔΟΜΗ ΣΚΛΗΡΗΣ ΥΠΕΡΩΑΣ

Answer 12


Σκληρή υπερώα (πρόσθια 2/3 της ΥΠΕΡΩΑΣ)

Ανατομική δομή  Αποτελείται από:
 Άνω γνάθος
 Υπερώια οστά
 Υπερώιους αδένες
 Βλεννογόνο
 Τομική θηλή & τομικό τρήμα