3η Διάλεξη: Μεσοθωράκιο – Περικάρδιο – Καρδιά

Question 1

ΜΕΣΟΘΩΡΑΚΙΟ (ότι έχει σχέση με αυτό ΣΟΣ)

Answer 1

Αποτελεί το κεντρικό διαμέρισμα της θωρακικής κοιλότητας και περιέχει όλα τα θωρακικά σπλάγχνα και τις δομές εκτός από τους πνεύμονες.

Question 2

ΟΡΙΑ ΜΕΣΟΘΩΡΑΚΙΟΥ(γενικευμένα)

Answer 2

o Όρια:
 Άνω  Άνω θωρακικό στόμιο
 Κάτω  Κάτω θωρακικό στόμιο
 Πρόσθια  Στέρνο & Πλευρικοί χόνδροι
 Οπίσθια  Σώματα θωρακικών σπονδύλων
 Πλάγια  Υπεζωκότας

Question 3

ΔΙΑΙΡΕΣΕΙΣ ΜΕΣΟΘΩΡΑΚΙΟΥ

Answer 3

A. Άνω μεσοθωράκιο  Από το άνω θωρακικό στόμιο μέχρι το εγκάρσιο θωρακικό ΕΠΊΠΕΔΟ (ΣΟΣ)

B. Κάτω μεσοθωράκιο  Από το εγκάρσιο θωρακικό επίπεδο μέχρι το κάτω θωρακικό στόμιο
και διαιρείται σε:
1. Πρόσθιο (κάτω) μεσοθωράκιο  Μεταξύ σώματος στέρνου και εγκάρσιων θωρακικών μυών πρόσθια και του περικαρδίου οπίσθια.
2. Οπίσθιο (κάτω) μεσοθωράκιο  Μεταξύ σωμάτων Θ5 - Θ12 σπονδύλων οπίσθια και περικαρδίου πρόσθια
3. Μέσο (κάτω ) μεσοθωράκιο  Μεταξύ του πρόσθιου και οπίσθιου (κάτω) μεσοθωρακίου

Άνω Θωρακικό Στόμιο:
 Πρόσθια  Σφαγιτιδική εντομή του στέρνου
 Οπίσθια  Σώμα Θ1 σπονδύλου
 Πλάγια  1
ο
ζεύγος πλευρών
 Εγκάρσιο Θωρακικό Επίπεδο:
 Πρόσθια  Στερνική γωνία
 Οπίσθια  Σώμα Θ4 σπονδύλου
 Πλάγια  4
ο
ζεύγος πλευρών
 Κάτω Θωρακικό Στόμιο:
 Πρόσθια  Ξιφοειδής απόφυση στέρνου
 Οπίσθια  Σώμα Θ12 σπονδύλου
 Πλάγια  12ο
ζεύγος πλευρών

Question 4

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΣΟΘΩΡΑΚΙΟΥ

Answer 4

A. Άνω Μεσοθωράκιο: (ΣΟΣ)
 Θύμος αδένας
 Φλέβες:
o Ανώνυμες φλέβες
o Άνω Κοίλη φλέβα
 Αρτηρίες  Αορτικό τόξο & Ρίζες μεγάλων αγγείων:
o Ανώνυμη αρτηρία (ΔΕ)
o ΑΡ κοινή καρωτίδα
o ΑΡ υποκλείδια αρτηρία
 Νεύρα:
o Πνευμονογαστρικό νεύρο (Ε.Σ. Χ)
o Φρενικό νεύρο
o Καρδιακά νευρικά πλέγματα
o ΑΡ παλίνδρομο λαρυγγικό νεύρο
 Αεροφόρος οδός  Τραχεία
 Πεπτική οδός  Οισοφάγος
 Λεμφικά στελέχη:
o Μείζων θωρακικός πόρος
o Λεμφικά στελέχη

B. Κάτω Μεσοθωράκιο:

A. Μέσο (κάτω) Μεσοθωράκιο:
o Καρδιά
o Αρχή μεγάλων αγγείων καρδιάς:
 Ανιούσα αορτή
 Στέλεχος πνευμονικής αρτηρίας
 Άνω κοίλη φλέβα
o Περικάρδιο

B. Πρόσθιο (κάτω) Μεσοθωράκιο:
o Χαλαρός συνδετικός ιστός
o Λιπώδης ιστός
o Λεμφικά αγγεία και λίγοι λεμφαδένες
o Κλάδοι έσω θωρακικών αγγείων
o Κάτω μοίρα θύμου αδένα (βρέφη & παιδιά)

C. Οπίσθιο (κάτω) Μεσοθώρακιο:
o Θωρακική αορτή
o Μείζων θωρακικός πόρος & λεμφικά στελέχη
o Άζυγος & ημιάζυγος φλέβα
o Οισοφάγος & οισοφαγικό νευρικό πλέγμα
o Πνευμονογαστρικό & Παραπληρωματικό νεύρο

Question 5

ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΟ

Answer 5

o Ανατομική θέση  Μέσο (κάτω) Μεσοθωράκιο
o Αποτελεί έναν ινοορώδη υμένα ο οποίος καλύπτει την καρδιά και την αρχή των μεγάλων αγγείων
της. Είναι ένας κλειστός σάκος αποτελούμενος από 2 πέταλα:
A. Ινώδες περικάρδιο  Ισχυρό εξωτερικό πέταλο
B. Ορώδες περικάρδιο  Αποτελείται επιμέρους από:
1. Τοιχωματική στοιβάδα  Επενδύει την εσωτερική επιφάνεια του ινώδους
περικαρδίου
2. Σπλαγχνική στοιβάδα (επικάρδιο)  Αναδιπλώνεται πάνω στην καρδιά και τα
μεγάλα αγγεία της
o Νεύρωση:
 Φρενικά νεύρα (Α3-Α5)  Αίσθηση του πόνου
 Πνευμονογαστρικό νεύρο
 Συμπαθητικά στελέχη  Αγγειοκινητική λειτουργία

Question 6

ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΑΚΗ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ

Answer 6

Σχισμοειδής χώρος μεταξύ των στοιβάδων του ορώδους περικαρδίου
και περιέχει μικρή ποσότητα λιπαντικού υγρού ώστε η καρδιά να κινείται και να πάλλεται σε ένα
περιβάλλον χωρίς τριβές.

Question 7

ΚΑΡΔΙΑ

Answer 7

o Αποτελεί μία διπλή, αυτοπροσαρμοζόμενη αντλία εισρόφησης και πίεσης, τα μέρη της οποίας
εργάζονται σαν σύνολο για να προωθήσουν το αίμα σε όλα τα μέρη του σώματος. Είναι ελαφρώς
μεγαλύτερη από μία γροθιά.
o Διαιρείται σε:
1. Δεξιά Καρδιά  Δέχεται πτωχά οξυγονωμένο (φλεβικό) αίμα από το σώμα μέσω της άνω
και της κάτω κοίλης φλέβας και το στέλνει προς τους πνεύμονες μέσω του στελέχους της
πνευμονικής αρτηρίας.
2. Αριστερή Καρδιά  Δέχεται πλούσια οξυγονωμένο (αρτηριακό) αίμα από τους πνεύμονες
διαμέσου των πνευμονικών φλεβών και το στέλνει προς το σώμα μέσω της αορτής.
o Αποτελείται από 4 διαμερίσματα:
1a. Δεξιός Κόλπος
1b. Δεξιά Κοιλία
2a. Αριστερός Κόλπος
2b. Αριστερή Κοιλία
o Το τοίχωμα κάθε καρδιακού διαμερίσματος αποτελείται από 3 στοιβάδες (από το βάθος προς την
επιφάνεια):
1. Ενδοκάρδιο  Υμένας που επενδύει την καρδιά και τις βαλβίδες της
2. Μυοκάρδιο  Παχιά ελικοειδή μέση στοιβάδα αποτελούμενη από καρδιακό μυ
3. Επικάρδιο  Λεπτή εξωτερική στοιβάδα που σχηματίζεται από το σπλαγχνικό πέταλο του
ορώδους περικαρδίου

Question 8

ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΔΟΜΗ ΚΑΡΔΙΑΣ –ΔΕΞΙΟΣ ΚΟΛΠΟΣ (ΌΛΕΣ ΣΟΣ)

Answer 8

 Δεξιό Ωτίο  Απόφυση με τη μορφή του κόλπου, υπόλειμμα του εμβρυϊκού καρδιακού
σωλήνα
 Κτενιοειδείς Μύες  Ακρολοφίες του μυοκαρδίου στο εσωτερικό του ωτός
 Τελική Ακρολοφία  Ακρολοφία που πορεύεται μεταξύ του ανοίγματος της άνω και της
κάτω κοίλης φλέβας. Το άνω τμήμα της σημειώνει τη θέση του φλεβόκομβου.
 Ωοειδής Βόθρος  Εμβάθυνση του μεσοκολπικού διαφράγματος, παλιότερη θέση
ωοειδούς τρήματος
 Κολπικά Ανοίγματα  Ένα για κάθε ένα από τα ακόλουθα:
 Άνω Κοίλη Φλέβα
 Κάτω Κοίλη Φλέβα
 Στεφανιαίος Κόλπος (για τη φλεβική επιστροφή από τις καρδιακές φλέβες)
 ΔΕ κολποκοιλιακό στόμιο (μέσω της τριγλώχινας βαλβίδας)

Question 9

ΔΕΞΙΑ ΚΟΙΛΙΑ

Answer 9

 Μυϊκές Δοκίδες  Ανώμαλες ακρολοφίες του κοιλιακού μυοκαρδίου
 Θηλοειδείς Μύες  Πρόσθια, οπίσθια και διαφραγματική προβολή του μυοκαρδίου που
εκτείνεται στην κοιλιακή κοιλότητα. Εμποδίζουν την πρόπτωση των γλωχίνων των βαλβίδων
 Τενόντιες Χορδές  Ινώδεις χορδές που συνδέουν τους θηλοειδείς μυς με τις γλωχίνες των
βαλβίδων
 Ρυθμιστική Ταινία  Μυϊκή δεσμίδα που οδηγεί το κολποκοιλιακό δεμάτιο από το
διάφραγμα στη βάση της κοιλίας στη θέση του πρόσθιου θηλοειδούς μυός.
 Κοιλιακά Ανοίγματα  Ένα για κάθε ένα από τα ακόλουθα:
 Στέλεχος πνευμονικής αρτηρίας (μέσω της πνευμονικής βαλβίδας)
 ΔΕ κολποκοιλιακό στόμιο (μέσω της τριγλώχινας βαλβίδας)

Question 10

ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ ΚΟΛΠΟΣ

Answer 10

 Αριστερό Ωτίο  Μικρή απόφυση που αναπαριστά τον πρωτόγονο εμβρυϊκό κόλπο του
οποίου τα τοιχώματα έχουν τους κτενιοειδείς μυς
 Τοιχώματα του Κόλπου  Το τοίχωμα είναι λίγο παχύτερο από το πολύ λεπτό του ΔΕ
κόλπου
 Κολπικά Ανοίγματα:
 Συνήθως 4 για τις πνευμονικές φλέβες
 ΑΡ κολποκοιλιακό στόμιο (μέσω της μιτροειδούς βαλβίδας)

Question 11

ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΚΟΙΛΙΑ

Answer 11

 Θηλοειδείς Μύες  Πρόσθιοι & οπίσθιοι, μεγαλύτεροι από αυτούς της ΔΕ κοιλίας
 Τενόντιες Χορδές  Ινώδεις χορδές που συνδέουν τους θηλοειδείς μυς με τις γλωχίνες των
βαλβίδων
 Κοιλιακό Τοίχωμα  Τοίχωμα πολύ παχύτερο από αυτό της ΔΕ κοιλίας
 Μεμβρανώδες διάφραγμα  Πολύ λεπτό άνω τμήμα του μεσοκοιλιακού διαφράγματος
και θέση των περισσότερων ελλειμμάτων του κοιλιακού διαφράγματος
 Κοιλιακά Ανοίγματα  Ένα για κάθε ένα από τα ακόλουθα:
 Αορτή (μέσω της αορτικής βαλβίδας)
 ΑΡ κολποκοιλιακό στόμιο (μέσω της μιτροειδούς βαλβίδας)

Question 12

ΙΝΩΔΗΣ ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΑΙ ΒΑΛΒΙΔΕΣ (ΣΟΣ)

Answer 12

o Ο ινώδης σκελετός της καρδιάς αποτελεί ένα πολύπλοκο δίκτυο πυκνού κολλαγόνου που
σχηματίζει 4 ινώδεις δακτυλίους οι οποίοι περιβάλλουν τα στόμια των βαλβίδων και τα
διαφράγματα (μεσοκολπικό & μεσοκοιλιακό) παρέχοντας τους στήριξη.
o Βαλβίδες:
A. Τριγλώχινα (ΔΕ κολποκοιλιακή)
B. Πνευμονική (μηνοειδής)
C. Μιτροειδής (ΑΡ κολποκοιλιακή)
D. Αορτική (μηνοειδής)
A. Τριγλωχίνα Βαλβίδα:
 Βρίσκεται μεταξύ ΔΕ κόλπου και ΔΕ κοιλίας (ΔΕ κολποκοιλιακή βαλβίδα)
 Έχει τρεις γλωχίνες που συνδέονται με τους θηλοειδείς μυς μέσω των τενόντιων χορδών
B. Πνευμονική Βαλβίδα:
 Βρίσκεται μεταξύ της ΔΕ κοιλίας και του στελέχους της πνευμονικής αρτηρίας
 Έχει τρεις μηνοειδείς γλωχίνες (μηνοειδής βαλβίδα)
C. Μιτροειδής Βαλβίδα:
 Βρίσκεται μεταξύ του ΑΡ κόλπου και της ΑΡ κοιλίας (ΑΡ κολποκοιλιακή βαλβίδα)
 Έχει δύο γλωχίνες (διγλώχινα βαλβίδα) που συνδέονται με τους θηλοειδείς μυς μέσω των
τενόντιων χορδών
D. Αορτική Βαλβίδα:
 Βρίσκεται μεταξύ της ΑΡ κοιλίας και της Αορτής
 Έχει τρεις μηνοειδείς γλωχίνες (μηνοειδής βαλβίδα)
 Οι μηνοειδείς γλωχίνες δεν έχουν τενόντιες χορδές & θηλοειδείς μύες.

Question 13

ΑΚΡΟΑΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ - που ψηλαφαται ο παλμός της κορυφης;

Answer 13

5ο μεσοπλεύριο διαστημα

εσωτερικά της μεσοκλειδικης γραμμης

Question 14

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΑΡΟΧΗ ΚΑΡΔΙΑΣ (ΣΟΣ)

Answer 14

o Στεφανιαίες αρτηρίες:
 Πρώτοι κλάδοι αορτής
 Αρδεύουν το μυοκάρδιο, το επικάρδιο, τους κόλπους και τις κοιλίες
 Εκφύονται από την εγγύς μοίρα της ανιούσας αορτής

A. Δεξιά Στεφανιαία Αρτηρία:

i. Κλάδος για το φλεβοκολπικό κόμβο
ii. Δεξιός επιχείλιος κλάδος
iii. Κλάδος για το κολποκοιλιακό κόμβο
iv. Οπίσθιος μεσοκοιλιακός κλάδος

B. Αριστερή Στεφανιαία Αρτηρία:

i. Περισπώμενος κλάδος
ii. Αριστερός επιχείλιος κλάδος
iii. Πρόσθιος μεσοκοιλιακός κλάδος

Question 15

ΦΛΕΒΙΚΗ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ ΚΑΡΔΙΑΣ

Answer 15

o Η καρδιά αποχετεύεται κυρίως μέσω των φλεβών που εκβάλλουν μέσα στο στεφανιαίο κόλπο ο 
οποίος με τη σειρά του εκβάλλει στο ΔΕ κόλπο.
o Καρδιακές φλέβες:
i. Μείζων καρδιακή φλέβα
ii. Μέση καρδιακή φλέβα
iii. Ελάσσων καρδιακή φλέβα
iv. Πρόσθιες καρδιακές φλέβες
v. Ελάχιστες καρδιακές φλέβες

Question 16

ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ (ΣΟΣ)

Answer 16

o Το αγωγό σύστημα αποτελείται από:
i. Κομβικό ιστό  Προκαλεί την έναρξη του καρδιακού κύκλου και συντονίζει τις συσπάσεις
των τεσσάρων καρδιακών κοιλοτήτων
ii. Υψηλά εξειδικευμένες αγωγές ίνες  Άγουν τις ώσεις ταχέως προς τις διάφορες περιοχές
της καρδιάς

1. Φλεβόκομβος (ή φλεβοκολπικός κόμβος):
   
   Εντοπίζεται κατά την ένωση της Άνω Κοίλης Φλέβας και του ΔΕ Κόλπου κοντά στο άνω
   πέρας της τελικής ακρολοφίας.
   
   Αποτελεί το βηματοδότη της καρδιάς παράγοντας αρχικά και ρυθμίζοντας τις ώσεις για τις
   συσπάσεις της καρδιάς χορηγώντας περίπου 70 ώσεις/λεπτό.
   
   Μεταφέρει το σήμα διαμέσου των τοιχωμάτων του ΔΕ Κόλπου προς τον κολποκοιλιακό
   κόμβο.
2. Κολποκοιλιακός Κόμβος:
   
   Εντοπίζεται στο μεσοκολπικό διάφραγμα κοντά στο στόμιο του στεφανιαίου κόλπου.
   
   Κατανέμει το σήμα στις κοιλίες διαμέσου του κολποκοιλιακού δεματίου.
3. Κολποκοιλιακό Δεμάτιο:
   
   Φέρεται από τον κολποκοιλιακό κόμβο κατά μήκος του μεσοκοιλιακού διαφράγματος.
   
   Διαιρείται σε ΑΡ και ΔΕ δεμάτιο (δεμάτια του His) τα οποία προχωρούν εκατέρωθεν του
   μεσοκοιλιακού διαφράγματος και μετά,
   
   Διακλαδίζονται σε υπενδοκαρδιακούς κλάδους
4. Υπενδοκαρδιακοί Κλάδοι (ή Ίνες του Purkinje):
   
   Εκτείνονται μέσα στα τοιχώματα των κοιλιών
   
   Άγουν το σήμα προς τους θηλοειδείς μυς και στα τοιχώματα των κοιλιών για την πρόκληση
   της σύσπασης τους.

Question 17

ΝΕΥΡΩΣΗ ΚΑΡΔΙΑΣ

Answer 17

o Η καρδιά νευρώνεται από αυτόνομες νευρικές ίνες από το καρδιακό πλέγμα το οποίο σχηματίζεται
από:
 Συμπαθητικές Ίνες  Αυχενικά & θωρακικά νεύρα συμπαθητικού στελέχους Θ1 - Θ4
 Παρασυμπαθητικές Ίνες  Πνευμονογαστρικό νεύρο (Ε.Σ. Χ)
 Σπλαγχνοαισθητικές Προσαγωγές Ίνες  Άγουν σήματα για τον πόνο μέσω του φρενικού
νεύρου (Α3 - Α5) από το περικάρδιο στο Νωτιαίο Μυελό
 Ο ενδογενής καρδιακός ρυθμός είναι συνήθως περίπου 100 παλμοί / λεπτό, αλλά ο φυσιολογικός
παρασυμπαθητικός τόνος συγκρατεί το ρυθμό σε ηρεμία σε περίπου 72 παλμούς / λεπτό.

Question 18

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΑΙΜΑΤΟΣ (ΣΟΣΑΡΑ)

Answer 18

1. Άνω & Κάτω Κοίλη Φλέβα
2. Δεξιός Κόλπος
3. Δεξιά Κοιλία (μέσω της τριγλώχινας βαλβίδας)
4. Πνευμονική Αρτηρία (μέσω της πνευμονικής βαλβίδας)
5. Πνεύμονες
6. Πνευμονικές Φλέβες
7. Αριστερός Κόλπος
8. Αριστερή Κοιλία (μέσω της μιτροειδούς βαλβίδας)
9. Αορτή (μέσω της αορτικής βαλβίδας)