4.2 Karel ende Elegast Flashcards
Historiserend en actualiserend
Historiserend lezen: probeer je te achter halen welke betekenis de tekst had voor lezers uit de waarin de tekst is geschreven. Je plaatst de tekst in een cultureel-historisch perspectief.
Actualiserend lezen: oude teksten doorgronden om te weten welke betekenis deze heeft voor de hedendaagse lezers.
Aanklager
In een rechtszaak moet iemand de aanklacht voor zijn rekening nemen. Een ander kan het voor de beschuldigde opnemen. Als de aanklager en aangeklaagde er niet uitkomen, kan er tot een duel besloten worden.
Eer
Voor ridders was hun eer net zo belangrijk als hun leven. Ze hebben ook een bijzondere erecode: zo mag je niet stelen of liegen, behalve als dat uit nood of door dwang is.
Zonde
Wie zich niet aan Gods regels houdt, pleegt zonde. God zelf is daar uiteraard niet toe in staat, aldus de dichter van Karel ende Elegast.
Schande
Schande is ‘oneer’, het tegenovergestelde van eer, Eer en schande maken deel uit van de middeleeuwse eercultuur. Centraal daarin stat dat je ten overstaan van anderen je eer niet verliest.
Vespers
In de middeleeuwen werd de dagelijkse tijd bepaald aan de hand van de vaste gebeden in de kloosters: de getijden. Zo zijn de noemen aan het begin van de middag en de vespers aan het einde van de middag.
De heilige vijf wonden
Jezus werd aan handen en voeten aan het kruis genageld; de vijfde wond liep hij op toen een Romeinse soldaat met een speer in zijn zij stak om te kijken of hij al dood was.