1 Literatuur Flashcards
Literair
Wat betrekking heeft op literatuur.
Proza
Verzamelnaam voor verhalende teksten die niet rijmen. Daarin onderscheidt proza zich van poëzie (gedichten).
Autobiografie
De schrijver beschrijft zijn eigen leven. Het woord komt uit het Grieks: ‘auto’ betekent ‘zelf’; ‘bios’ betekent ‘leven’ en ‘grafie’ komt van ‘graphein’, schrijven.
Roman
Een lang (boekvullend), fictief verhaal.
Ironie
Mild spot. Het (humoristiche) effect wordt bereikt door iets anders te zeggen dan je bedoelt. Voorbeelden van ironie zijn:
- omkering: je zegt het tegenovergestelde van wat je bedoelt;
- overdrijving (hyperbool): je maakt iets (veel) erger dan het is;
- understatement: je zwakt wat je wilt zeggen af (het tegenovergestelde van overdrijving);
- niet-passend woordgebruik: je gebruikt bijvoorbeeld heel officieel of juist plat taalgebruik in een situatie waarin dat niet gepast is.
Stijl
De manier waarop een verhaal is geschreven. Stijl omvat niet alleen woordkeus en zinsbouw, maar bijvoorbeeld ook de afwisseling tussen dialoog en beschrijvingen en het gebruik van ironie. Woorden die vaak worden gebruikt om de stijl van de schrijver te omschrijven, zijn ‘sober’ (kaal), ‘zakelijk’ (rechttoe-rechtaan) en ‘bloemrijk’ (met veel versieringen).
Neologisme
Nieuw gevormd woord.
Titel
Schrijvers geven hun boek niet zomaar een titel. Sommige titels zijn gemakkelijk te begrijpen, maar andere vragen wat meer denkwerk. Vraag je altijd af wat de titel je vertelt over de inhoud van het boek of gedicht. Vaak verwijst de titel naar een aspect van de tekst. Stel jezelf in dat geval de vraag waarom juist dat aspect van het verhaal zo belangrijk is dat de tekst er zij titel aan ontleent.
Fictie
Verzonnen verhaal. Fictieve verhalen kunnen (deels) gaan over mensen die werkelijk (hebben) bestaan of gebeurtenissen die werkelijk hebben plaatsgevonden.
Literatuur
Verzamelnaam voor fictieve teksten die een ‘diepere laag’ hebben. Kenmerken van literatuur zijn onder meer: originaliteit, complexiteit, onvoorspelbaarheid, een bijzondere stijl en de mogelijkheid om verschillende betekenissen aan de tekst toe te kennen (interpreteren). Romans zonder deze kenmerken noem je ‘lectuur’ of ‘trivaalliteratuur’.
Wohltemperiert
Letterlijk: goed gestemd. ‘Das Wohltemperierte Klavier’ (het goed gestemde klavier) is een bekend werk van Johann Sebastian Bach (1685-1750). Het klavier is de voorloper van de piano. ‘Wohltemperiertn slaat hier terug op het bespelen van ‘alle pijpen van het drankorgel’.
Lucien van Impe en Bernard Hinault
Lucien van Impe (1946) was een Vlaamse wielrenner. In 1976 won hij Tour de France en werd hij twee keer tweede en een keer derde. De Fransman Bernard Hinault (1954) was een van de grootste wielrenners aller tijden. Hij heeft alles gewonnen wat er maar te winnen viel, waaronder vijf keer de Tour de France.
