4.1 Flashcards
hoe lang bestaat de aarde
4,6 miljard jaar
wanneer ontstonden de eerste eencelligen
3,8 miljard jaar geleden
wanneer ontstonden de eerste meercelligen
670 miljoen jaar geleden
wanneer ontstonden de eerste landplanten
400 miljoen jaar geleden
wanneer ontstonden de eerste gewervelden
350 miljoen jaar geleden
wanneer ontstonden de eerste zoogdieren en vogels
65 miljoen jaar geleden
hoe oud zijn de oudste fossielen met menselijke kenmerken
5 miljoen jaar
anorganische stoffen
komen voor in organismen en levenloze natuur
kleine, eenvoudige moleculen
bijv koolstofdioxide
organische stoffen
komen voor in organismen
grote, ingewikkelde moleculen
bevatten C, H en meestal O
bijv glucose
heterotrofe organismen
kunnen geen organische stoffen maken uit alleen anorganische stoffen
hebben andere organismen nodig als eten
nemen organische en anorganische stoffen op
autotrofe organismen
kunnen wel organische stoffen maken uit alleen anorganische stoffen
hebben geen andere organismen nodig als eten
nemen anorganische stoffen op
zelforganisatie
hierbij ontstaan eenheden met nieuwe eigenschappen op een hoger organisatieniveau
chemische evolutie
- in oeratmosfeer ontstonden (door bliksem en uv-straling) organische moleculen
- in zeeën ontstond organische oersoep, hierin ontstonden grotere moleculen en de eerste cellen
- eerste organismen: heterotrofe, anaerobe bacteriën
- ontstonden autotrofe bacteriën
- ontstonden aerobe bacteriën
endosymbiosetheorie
door instulping van celmembraan zijn celkern met kernmembraan en endoplasmatisch reticulum ontstaan
cyanobacteriën -> chloroplasten
aerobe bacteriën -> mitochondriën
prokaryote organismen
hebben geen celkern, DNA ligt los in cytoplasma
hebben geen vacuolen, mitochondriën of endoplasmatisch reticulum
eukaryote organismen
hebben celkernen, waarin DNA zich bevindt
hebben vacuolen, mitochondriën en endoplasmatisch reticulum
organismen ingedeeld in 3 domeinen:
bacteriën
archaea
eukaryoten
ordeningssysteem van organismen van groot naar klein
domein - rijk - stam - klas - orde - familie - geslacht - soort
een geslacht (soorten)
bestaat uit soorten die zich uit eenzelfde voorouder hebben ontwikkeld
binaire naamgeving
Geslachtsnaam soortaanduiding (soms naam van naamgever)
vb Bellis perennis L.