4. Wybór modelu badawczego - paradygmat eksperymentalny. Sposób formułowania pytań i hipotez badawczych.

Question 1

Czym są badania eksperymentalne?

Answer 1

Wymagają manipulacji eksperymentalnej, pozwalają wnioskować o wpływie. My jako badacze prowadzący badania ustawiamy wartość zmiennej niezależnej (manipulacyjnej). W związku z tym jej wartość będzie różna w różnych grupach. Dobór do grup musi być losowy.

Question 2

Czym jest jednoczynnikowa analiza wariancji?

Answer 2

kiedy jedna zmienna wpływa na zmienną zależną.

Question 3

Pytanie badawcze w badaniach eksperymentalnych

Answer 3

Czy i jak zmienna X wpływa na zmienną Y?

Question 4

Hipotezy w badaniach eksperymentalnych

Answer 4

• Wartość pierwsza zmiennej X powoduje większe nasilenie zmiennej Y niż wartość druga zmiennej X.
• Wystąpienie poziomu pierwszego i poziomu drugiego zmiennej X powoduje mniejsze nasilenie zmiennej Y w porównaniu z brakiem wystąpienia zmiennej X.

Question 5

Czym są badania porównawcze poprzeczne?

Answer 5

Wymagają porównania co najmniej 2 grup badanych.

Question 6

Pytania badawcze w pytaniach porównawczych poprzecznych

Answer 6

• Czy i jak osoby z grupy A różnią się od osób z grupy B pod względem zmiennej Y?
• Czy i jak zmienna X różnicuje poziom zmiennej Y?

Question 7

Hipotezy w badaniach porównawczych poprzecznych

Answer 7

• U osób z grupy A występuje wyższy poziom zmiennej Y niż u osób z grupy B.
• Osoby z grupy A przejawiają mniejsze nasilenie zmiennej Y niż osoby z grupy C.

Question 8

Czym są badania porównawcze w tej samej próbie

Answer 8

Obejmują porównanie poziomu zmiennych w tej samej próbie.

Question 9

Pytania badawcze w badaniach porównawczych w tej samej próbie

Answer 9

• Czy i jak poziom zmiennej X różni się od poziomu zmiennej Y u osób z grupy A?
• Czy i jak poziomy zmiennych X, Y, Z różnią się w grupie B?

Question 10

Hipotezy w badaniach porównawczych w tej samej próbie

Answer 10

• U osób z grupy A występuje wyższy poziom zmiennej X niż zmiennej Y.
• Osoby z grupy B przejawiają większe nasilenie zmiennej Z niż zmiennych X i Y.

Question 11

Czym są badania porównawcze podłużne

Answer 11

Wymagają porównania jednej lub więcej grup badanych w różnych momentach czasu.

Question 12

Pytania badawcze w badaniach porównawczych podłużnych

Answer 12

• Czy i jak poziom zmiennej Y u osób z grupy A różni się w zależności od momentu pomiaru
• Czy i jak poziom zmiennej Y w grupie B zmienia się w czasie?

Question 13

Hipotezy w badaniach porównawczych podłużnych

Answer 13

• U osób z grupy A występuje wyższy poziom zmiennej Y w czasie T1 niż w czasie T2.
• Osoby z grupy A przejawiają mniejsze nasilenie zmiennej Y w czasie T2 niż w czasie T3.
• Z upływem czasu w grupie B poziom zmiennej Y wzrasta. (gdy jest wiele T).

Question 14

Czym są badania z włączeniem moderatora

Answer 14

Mogą mieć charakter zarówno korelacyjny, regresyjny, eksperymentalny, porównawczy. Bazują na tych badaniach. Włączenie moderatora oznacza włączenie trzeciej zmiennej. Włączamy moderator, który moderuje (różnicuje) główne zależności zmiennych, o które nam chodzi.

Question 15

Pytania badawcze w badaniach z włączeniem moderatora

Answer 15

Czy i jak zmienna Z moderuje związek między zmienną X i zmienną Y?

Question 16

Hipotezy w badaniach z włączeniem moderatora

Answer 16

Zmienna Z moderuje związek między zmienną X i zmienną Y.

Question 17

Czym są badania z włączeniem mediatora

Answer 17

Włączamy trzecią zmienną w postaci mediatora, czyli zmienną pośredniczącą w relacji głównej między zmienną X i zmienną Y.

Question 18

Czym się różni moderator od mediatora

Answer 18

Mediator musi być zmienną ilościową. Opiera się to na metodzie regresji. Mediator musi zależeć i być związany z główną zmienną wyjaśniającą.

Moderator nie musi (i najczęściej nie jest) zmienną ilościową, jest raczej nominalną, która jako dodatkowy czynnik wpływa na zmienną zależną. Moderator zazwyczaj nie jest. Moderator nie musi być związany z główną zmienną wyjaśniającą. Moderator nie zależy od głównego czynnika, który rozpatrujemy.

Question 19

Pytania w badaniach z włączeniem mediatora

Answer 19

Czy i jak zmienna Z mediuje związek między zmienną X a zmienną Y?

Question 20

Hipotezy w badaniach z włączeniem mediatora

Answer 20

Zmienna Z mediuje związek między zmienną X a zmienną Y: im większe nasilenie zmiennej X, tym większe nasilenie zmiennej Z, a im większe nasilenie zmiennej z, tym większe nasilenie zmiennej Y.

Question 21

Czym są badania ilościowe z elementami jakościowymi

Answer 21

Pytania badawcze i hipotezy mają rodzaj wcześniejszych metod, ale puntem wyjścia do oceny ilościowej są dane jakościowe, samodzielnie generowane przez osobę badaną

Pytania dotyczące elementów jakościowych, np:

• Jakie cele osobiste przyjmują osoby w okresie wczesnej dorosłości

Kolejne pytania dotyczą właściwości ilościowych elementów jakościowych, np. osobistej ważności celów, trudności celów, postrzeganego wsparcia społecznego w realizacji celów

Pozostałe pytania badawcze - odpowiednio do rodzaju modelu badawczego.