4. Maatschappelijke ontwikkelingen en professionalisering zorg Flashcards
Wat is autonomie?
Zelfstandigheid, de vrijheid om zelf beslissingen te maken over hoe je je leven wilt inrichten (individuen/collectief)
Welke 4 factoren bepalen de (publieke) gezondheid van een land volgens Marc Lalonde (Lalonde model)?
- Biologische en genetische factoren
- Leefstijl
- Omgeving
- Voorzieningen van de gezondheidszorg
Wat heeft Aneurin Beuvin opgericht? En wat was zijn plan?
De NHS (nationale ziekenhuis) in Verenigd Koninkrijk. Hij wilde grote groepen mensen hun gezondheid verbeteren, maar er moest ook aandacht blijven voor het individu
Wie heeft de begrippen biopower en biopolitiek bedacht?
Michel Foucault
Wat betekent biopower?
Mensen hebben bepaalde biologische eigenschappen, waar instituties rekening mee moeten houden en beleid op moeten maken
Wat betekent biopolitiek?
Een manier om de populatie te controleren, bijvoorbeeld door een gezonde werkdruk te vormen.
Wat is volgens Michel Foucault bedreigend?
Dat de gezondheidszorg een potentieel machtsmiddel voor allerlei instituties en regeringen is.
Wanneer was de hygiënistenbeweging in NL actief?
1840
Welke omgevingsfactoren hebben invloed op de volksgezondheid? (5)
Huisvesting, voeding, drinkwater, ongezonde arbeidsomstandigheden, etc.
Wanneer is de GGD ontstaan en waarvoor?
1901, voor demografische en epidemiologische transities
Heeft de GGD de volksgezondheid verbeterd?
Ja
Wat heeft Francis Galton ontwikkeld en met welke gedachte? (2)
- Eugenetica
- Mensen zouden naast het verbeteren van levensomstandigheden, ook genetisch verbeterd kunnen worden
In de 1e helft van de 20e eeuw waren er eugenistische wetten die invloed hadden op het sociaal-hygiënisch beleid. Hoe zat dit in de volgende landen:
- Zweden
- VS
- Duitsland
- Verplichte sterilisatie vrouwen van lage SES (tot jaren ‘70!)
- Verbod trouwen epileptici en zwakzinnigen, gedwongen sterilisatie Indianen
- Nazi-geneeskunde (euthanasie gehandicapten, joden) - Aktion T4
Wie heeft kritiek op het sociaal hygiënisme?
Foucault
Wat houdt de ‘code van Neurenberg’ in?
Door afschuw van medische praktijken in WO2 komen er nieuwe gedragsregels voor artsen > verschuiving ‘paternalistische’ medische ethiek naar ethiek met meer aandacht voor individuele patiënt
Welke 2 belangrijke gezondheidsberoepen waren er tot de Franse tijd?
- Geneesheren: de hoge kennis in huis
- (Barbier-)Chirurgijnen: praktische kennis opgedaan door handelingen uit te voeren
Welk beroep was er voor de tandarts (tot 1913)?
Tandmeester
Wanneer ontstond de 4-jarige opleiding tot tandarts?
1913
Wanneer ontstond het beroep ter ondersteuning van de tandarts (mondhygiënist) in NL?
1964
Tot welke lijn behoort de huisarts?
De eerste lijn