2. Zelfmanagement van gezondheid Flashcards
Welke 3 soorten preventie zijn er?
Primaire, secundaire en tertiaire preventie
Wat is preventie?
Voorkomen van gezondheidsproblemen en behouden van gezondheid en kwaliteit van leven door verandering in leefstijl en gezond gedrag
Wat is de definitie van preventie?
Het totaal van maatregelen, zowel binnen als buiten de
gezondheidszorg, die tot doel hebben de gezondheid te bewaken en te bevorderen door ziekte en gezondheidsproblemen te voorkomen.
Wat houdt primaire/universele preventie in? (3)
- Gericht op gezondheid van de bevolking of een deel daarvan
- Ziekten en aandoeningen voorkomen en/of terugdringen.
- Inzicht in oorzaken van gezondheidsprobleem
Wat houdt de aanpak in bij universele/primaire preventie? (3)
- Gericht op individuen en groepen.
- Bevorderen van individueel gedrag
- Nudging: factoren in omgeving zetten aan tot gezond gedrag (fietspaden, looproutes, gezond eten in kantines)
Wat zijn 3 voorbeelden van primaire preventie?
- Belfast Healthy Cities
- Project mondzorgkunde: voorlichting op basisscholen
- Mondzorgkunde: aanpak van early childhood caries
Wat houdt secundaire preventie/selectief in? (4)
- Gericht op mensen met een verhoogd risico en/of beperkte symptomen
- Combinatie t.a.v. gezondheidsfactoren, gedrag en/of gezondheidsprobleem.
- Case-finding (beperkte schaal): opsporen van aandoeningen in begin stadium en vroegtijdig behandelen (b.v. onderzoek bloedglucose waarden bij familiegeschiedenis van diabetes type 2).
- Screening (op grote schaal): opsporen van klachten en aandoeningen in bevolkingsgroepen.
Noem een type onderzoek waarbij een aandoening wordt opgespoord?
(Wat is een voorbeeld van secundaire preventie/selectief)
Bevolkingsonderzoek
Gericht op mensen met een verhoogd risico en/of beperkte symptomen
Wat zijn voorbeelden van bevolkingsonderzoek?
En hoe betrouwbaar is deze screeningsmethode?
- Mondgezondheid en scheelzien bij schoolkinderen,
screening op kankersoorten (baarmoeder, borst, darmkanker) - 90 / 95%
Wat is casuïstische preventie?
Gekoppeld aan individuele patiënt en betreft specifieke interventie of behandeling.
Wat betekent een fout-positieve uitslag bij een screening?
Tijdens de screening is wel de diagnose gesteld, maar je hebt de aandoening niet.
Wat betekent een fout-negatieve uitslag bij een screening?
Tijdens de screening is geen diagnose gesteld, maar je hebt de aandoening wel.
Wat betekent patient delay bij een screening?
De patiënt komt “te laat” bij bv. de huisarts
Wat betekent doctor’s delay bij een screening?
De patiënt wordt “te laat” doorverwezen door bv. de huisarts
Wat houdt tertiaire/geïndiceerd & zorggerelateerd preventie in?
- Gericht op het individu, voorkomen van gezondheidsproblemen bij mensen die al een ziekte hebben.
- Het hebben van een goede kwaliteit van leven ondanks lichamelijke of mentale beperkingen of participatieproblemen en voorkomen dat complicaties verergeren of blijven.
- Diagnose: patiënten voldoen aan criteria t.a.v. gezondheidsprobleem
Wat is een voorbeeld van tertiaire preventie
Goede mondverzorging door verpleegkundigen bij zorgafhankelijke patiënten.
Wanneer werkt preventie? (4)
- Kennis van endogene en exogene gezondheids determinanten
- Juiste aanpak: zijn determinanten veranderbaar en beïnvloedbaar?
- Vaststellen van de doelgroep
- Is interventie bereikbaar en toegankelijk? > Juist voor de doelgroepen die moeilijker bereikbaar zijn maar het juist nodig hebben!
Wat betekent case-finding?
Opsporen van aandoeningen in beginstadium en vroegtijdig behandelen
Hoe heet de uitslag waarbij uit de screening komt dat de patiënt wel de diagnose van een aandoening heeft, maar eigenlijk de aandoening niet heeft?
Fout-positieve uitslag
Hoe heet de uitslag waarbij uit de screening komt dat de patiënt wel de aandoening heeft, maar dit niet uit de diagnose komt?
Fout-negatieve uitslag
Wat is zelfmanagement?
Omgaan met de eigen gezondheid en
zelfmanagement gedrag verbeteren binnen de persoonlijke mogelijkheden en met support van zorgprofessionals
Het is (veel) meer dan alleen voorlichting en informatie
Wat is het vertrekpunt bij zelfmanagement?
De gewenste leefstijl en gedragsverandering
Wat zijn de effecten van een toegenomen zelfmanagement? (8)
- Nemen van goede beslissingen gerelateerd aan probleem
- Gedrag uitvoeren
- Omgaan met bijwerkingen en symptomen
- Verbeterd welbevinden
- Betere zelfregulatie en omgang met het gezondheidsprobleem
- Hogere tevredenheid
- Betere toegang tot de zorg; minder gebruik ervan
- Versterken van sociale steun.
Uit welke 3 fasen bestaat de patiëntactivatie?
- Begrijpen van informatie (over gezondheidsprobleem)
- Shared-decision making (verbonden met zorg)
- Actie ondernemen (informatie opzoeken)