4. gezondheidszorg Flashcards
1
Q
Waar wordt gezondheid sterk door beïnvloed?
A
- inkomen en werkgelegenheid
- scholings- en opleidingsgraad
- waardering
- gezinssituatie
- levenswijze en omstandigheden
- erfelijke factoren
2
Q
Welke 3 doelstellingen moet het gezondheidzorgsysteem nastreven?
A
- doelmatigheid = efficiëntie
- rechtvaardige financiering
- gelijke toegankelijkheid
3
Q
Wie staat in voor de gezondheidszorg?
A
privé-initiatieven of overheidsinitiatieven
4
Q
Welke overheid staat in voor de gezondheidszorg?
A
Federaal: FOD Volksgezondheid, FOD Sociale Zekerheid
Vlaams: Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
5
Q
Welke zijn belangrijke actoren binnen het gezondheidsbeleid?
A
- rijksdienst voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV)
- verzekeringsinstellingen (o.a. ziekenfondsen)
- toegankelijkheidsbevordering en kostenbeheersing
- koepelorganisaties in de gezondheidszorg
6
Q
Wat is RIZIV?
A
rijksdienst voor ziekte- en invaliditeitsverzekering
= federale openbare instelling
7
Q
Wat is de taak van het RIZIV?
A
- organisatie van de geneeskundige verzorging
- toekennen van uitkeringen wegens ziekte/arbeidsongeschiktheid
- toekennen van terugbetaling geneeskundige verzorging
- beheer en controle verzekering en verstrekkingen
8
Q
Wat is het principe van RIZIV?
A
- verzekering verplicht voor iedereen
- basis = solidariteitsprincipe (loongekoppeld)
9
Q
Wat zijn verzekeringsinstellingen? Uit welke 3 mogelijkheden moet je verplicht kiezen?
A
- ziekenfonds (christelijk, socialistisch, liberaal, neutraal, onafhankelijk)
- Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (HZIV)
- Kas der Geneeskundige verzorging NMBS
10
Q
Wat zijn de taken van verzekeringsinstellingen?
A
- komen financieel tussen bij arbeidsongeschiktheid, bij ziekte en invaliditeit en bij preventie en gezondheidspromotie
- hulp, voorlichting, begeleiding, bijstand
- aanvullende diensten
11
Q
Waar halen verzekeringsinstellingen hun inkomsten uit?
A
- bijdragen leden
- doorstorting RIZIV-middelen (bij AO of medische kosten)
- subsidies overheid
12
Q
Waaruit bestaat toegankelijkheidsbevordering en kostenbeheersing?
A
- verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering
- remgeld
- hospitalisatieverzekering
- maximumfactuur medische kosten (MAF)
- verhoogde tegemoetkoming
- Globaal Medisch Dossier
- derdebetalersregeling
- Gratis Zorg
- Vlaamse zorgverzekering
13
Q
Wat is een verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering?
A
- via RSZ-bijdrage op het loon
- terugbetaling deel medische kosten
- vergoedingen bij arbeidsongeschiktheid (vervangingsinkomen)
14
Q
Wat is remgeld?
A
- patiënt betaalt nog de resterende som
15
Q
Wat is een hospitalisatieverzekering?
A
- op eigen initiatief, vrijblijvend
- dekt bijkomende kosten bij hospitalisatie
- wordt soms door werkgever aangeboden
16
Q
Wat is de maximumfactuur medische kosten?
A
= vanaf bepaald bedrag neemt overheid alle extra kosten op zich
17
Q
Welke soorten MAF’s zijn er?
A
- afhankelijk van gezinsinkomen (inkomensMAF)
- afhankelijk van statuut (sociale MAF)
- MAF voor kinderen <19j
- MAF voor chronische ziekten
18
Q
Waarvoor wordt een MAF gebruikt?
A
- enkel noodzakelijke geneesmiddelen
- ziekenfonds betaalt automatisch terug
19
Q
Wat is verhoogde tegemoetkoming?
A
- voor enkele kwetsbare groepen
- zelf aanvragen
20
Q
Wat is het GMD?
A
Globaal Medisch Dossier
- vaste huisarts maakt dit aan
- info-overdracht tussen artsen mogelijk
- lager remgeld als je een GMD hebt
21
Q
Wat is een derdebetalersregeling?
A
- onmiddellijke betalen van remgeld (1€)
- ziekenfonds betaald direct de rest (derdebetaler)
22
Q
Wat is Gratis Zorg?
A
- voor zeer kwetsbare groepen
- 1% van Belgen (ook ‘sans papiers’)
- in wijkgezondheidscentrum (grote steden)
- zowel arts als verpleegkundige als kiné
23
Q
Wat is de Vlaamse Zorgverzekering?
A
- extra verplichte jaarlijkse bijdrage bovenop de RSZ-bijdrage
- via de ziekenfondsen of de Vlaamse Zorgkas (indien HZIV)
- financiële steun aan ernstig zorgbehoevenden
- onderdeel van de Vlaamse Sociale Bescherming
- niet-medische kosten worden vergoed
24
Q
Welke koepelorganisaties onderscheiden we in de gezondheidszorg?
A
- Zorgnet-Icuro Vlaanderen: groepeert algemene ziekenhuizen, centra uit geestelijke gezondheidszorg en ouderzorg
- SOM: werkgeversorganisatie voor sociale ondernemingen
25
Waaruit bestaat de gezondheidszorg?
- preventieve gezondheidszorg
- curatieve gezondheidszorg
- geestelijke gezondheidszorg
- hulpverlening aan personen met middelenafhankelijkheid
26
Wat is het doel en wat zijn de methoden van preventieve gezondheidszorg?
doel = gezondheid beschermen, bevorderen of behouden
methoden: gezondheidsbevordering en ziektepreventie
27
Welke soorten preventie zijn er?
primaire (nieuwe gevallen vermijden)
secundaire (risico's opsporen om erger te voorkomen)
tertiaire (herval vermijden)
28
Wat is LOGO en wat is hun doel?
het Lokaal Gezondheidsoverleg
doel: betere coördinatie en afstemming rond gezondheidsbevordering en ziektepreventie
29
Wat is het doel van curatieve gezondheidszorg? Waar maakt curatieve gezondheidzorg gebruik van om dit te realiseren?
doel: herstel of genezing
maakt gebruik van échelonnering = soorten voorzieningen volgen elkaar op
30
Wat is het nulde echelon?
zelfhulp, mantelzorg, zelfhulpgroepen
31
Welk soort activiteiten doet men in het nulde echelon?
- emotionele steun + hulp
- informatie uitwisselen en verschaffen
- organiseren van directe dienstverlening
- belangenbehartiging
- sociale en recreatieve activiteiten organiseren
- aanleren zelfzorg en zelfhulptechnieken
- opbouwen en onderhouden externe contacten
32
Wat is het eerste echelon?
niet-gespecialiseerde zorg, rond eigen leefmilieu, ambulant, geografisch en financieel bereikbaar
=> apothekers, huisartsen, thuisverzorging
33
Wat is het tweede echelon?
gespecialiseerde hulpverlening, binnen eigen leefmilieun dus nog steeds ambulant, wel al hogere drempen (wachtlijsten, geringe spreiding, ...)
=> tandartsen, specialisten, psycholoog, revalidatiecentra
34
Wat is het derde echelon?
algemene en gespecialiseerde zorginstellingen waarbij zorg niet binnen het eigen leefmilieu, dus intramuraal wordt verstrekt, meestal na doorverwijzing
=> ziekenhuizen, palliatieve eenheden, psychiatrie, preventoria
35
Wat is het vierde echelon?
erg gespecialiseerde zorg, topzorg
=> brandwondencentrum, revalidatiecentra voor dwarslaesie
36
Wat is de geestelijke gezondheidszorg? (GGZ) Wat is het doel?
DOEL: zorg voor mensen met psychische problemen en stoornissen
- zorg gebaseerd op de noden van de patiënt (vraaggestuurde ggz)
- zorg vertrekt vanuit concrete omgeving, residentiële zorg vermijden/kort houden (organiseren in zorgcircuits en zorgnetwerken)
37
Wat zijn enkele uitdagingen van de geestelijke gezondheidszorg?
- nood aan optimalisering
- aanpakken wachttijden + taboe
- minder residentieel (afbouw bedden)
- terugbetaling psychotherapie
38
Welke nulde lijn voorzieningen zijn in bij GGZ?
zelfhulpgroepen en lotgenotencontact
vb. similes, werkgroep verder, ups & downs
39
Wat zijn de doelen van zelfhulpgroepen en lotgenotencontact?
- steun voor elkaar
- betrokkenen uit isolement halen
- verstrekken informatie aan breder publiek
- taboe doorbreken
40
Welke eerste lijn voorzieningen zijn in bij GGZ?
- telefonische en e-hulpverlening
(vb. tele-onthaal, zelfmoordlijn, drugslijn, awel, e-begeleiding bij somberheid)
- huisarts
- CAW
- CLB
- Thuiszorg
- OCMW
- ...
41
Welke tweede lijn voorzieningen zijn in bij GGZ?
- psychiatrische zorg in de thuissituatie (PZT)
- mobiele teams GGZ
- Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG)
- dagactiviteitencentra (DAC)
- arbeidszorgcentra (AZC)
- beschut wonen
- psychosociale revalidatiecentra
- psychiaters
- psychologen
- psychotherapeuten
42
Wat is psychiatrische zorg in de thuissituatie (PZT)?
- ondersteuning aan patiënten en hun familie
- opname ziekenhuis vermijden, verkorten, voorbereiden
- georganiseerd door CGG of psychiatrisch ziekenhuis of thuisverpleging
43
Wat zijn de mobiele teams GGZ?
- ambulante hulpverlening
- doel: opname vermijden
- multidisciplinair team
44
Wat is het CGG?
Centra voor Geestelijke Gezondheid:
- schakel tussen 1e lijn & 3e lijn intramurale zorg => 2e lijn extramuraal
45
Wat is de opdracht van het CGG?
- algemene psychische hulp en begeleiding binnen leefomgeving
- specifieke hulp aan bepaalde doelgroepen
- dienstverlening aan partners - outreached
46
Wie organiseert en werk bij het CGG?
- multidisciplinair team onder leiding van een psychiater
- min. psychiatrische, psychologische, maatschappelijke, admin functie
47
Wat is de aanpak van het CGG?
onderzoek, diagnose, behandeling, begeleiding
48
Wat is een dagactiviteitencentra? (DAC)
- zinvolle tijdsbesteding
- geen behandeling
49
Wat is een arbeidszorgcentra? (AZC)
- accent op arbeidsmatige activiteiten
50
Wat is Beschut Wonen?
- ziekenhuis niet nodig
- zelfstandig niet kunnen leven
- behoefte aan psychosociale ondersteuning
- in zelfde huis wonen, begeleid worden
- maximale integratie maatschappelijk leven
- re-integratie en rehabilitatie
- gelegen in lokale gemeenschap (niet bij ziekenhuis/CGG)
51
Wat is een psychosociale revalidatiecentra?
- psychosociale revalidatie
- doel: verminderen van beperkingen & terugwinnen van de autonomie
- tijdelijk
- begeleiding door MDT
- meestal ambulant, maar kan ook residentieel
52
Welke derde lijn voorzieningen zijn in bij GGZ?
- Psychiatrische Afdeling van een algemeen ziekenhuis (PAAZ)
- Psychiatrische ziekenhuizen (PZ)
- Psychiatrisch Verzorgingstehuis (PVT)
- Forensische Psychiatrische Centra (FPC)
- Psychiatrische gezinsverpleging (PGV)
53
Wat is de PAAZ?
psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis:
- intramuraal
- in crisistoestand
- behandelingen
- korte opnameduur
54
Welke behandelingen zijn er in het PAAZ?
psychotherapie, bewegingstherapie, creatieve therapie, ergotherapie, relaxatie
55
Wat is het PZ?
psychiatrisch ziekenhuis:
- behandeling bij ernstige psychische problemen
- multidisciplinaire benadering
- residentieel, zo kort mogelijk
- verschillende soorten opname-afdelingen
56
Wat is een PVT?
psychiatrisch verzorgingstehuis:
- voor bewoners met langdurige en gestabiliseerde psychische stoornis
- voor bewoners met een verstandelijke handicap
- wel begeleiding nodig, geen (ziekenhuis)behandeling
- vaak definitieve verblijfplaats
- inbedding in lokale gemeenschapsleven
- buiten campus ziekenhuis
- huiselijkheid en kleinschaligheid
- multidisciplinaire benadering
57
Wat is het FPC?
forensische psychiatrische centra:
- voor geïnterneerde psychiatrische patiënten
58
Wat is PGV?
psychiatrische gezinsverpleging:
- patiënt verblijft in een gezin (zorg)
- met oog op re-integratie in maatschappelijk leven
- multidisciplinair team (behandeling)
59
Hoe is het drugsbeleid en preventie georganiseerd in België?
- Vlaamse overheid bevoegd voor preventie
- vereniging voor alcohol- en andere drugproblemen (VAD) (studie, preventie en hulpverlening)
- preventieplatforms op provinciaal niveau
- preventiewerkers op regionaal niveau (bij CGG)
- soms op lokaal niveau: straathoekwerk
60
Hoe is hulpverlening aan personen met middelenafhankelijkheid geregeld voor 0e lijn?
- mantelzorg & zelfhulp
- straathoekwerk
* druggebruikers en andere doelgroepen
* gaat zelf actief op zoek naar cliënt
* overleg en in vertrouwen met de cliënt
* 0e lijn: alles in overleg, cliënt laatste woord
* doel: kwetsbaarheid cliënt verminderen
61
Hoe is hulpverlening aan personen met middelenafhankelijkheid geregeld voor 1e lijn?
- niet gespecialiseerde zorg
- medisch sociale opvangcentra (MSOC's)
62
Wat is niet gespecialiseerde zorg?
= rechtstreeks toegankelijke hulpverlening
- huisartsen
- CAW's
- JAC's
- thuisverpleging
- OCMW's
- druglijn
- MSOC's
63
Wat is een MSOC?
medisch sociale opvangcentra:
- in enkele grote steden in kader van veiligheid
- zware gemarginaliseerde drugsgebruikers
- soms ook ouders van jongeren met drugproblemen
- onthaalruimte als ontspanningsruimte
- laagdrempelig, cliëntgerichte methodiek
- medische zorgen (verzorging spuitinfecties of soa's)
- info en doorverwijzing
64
Wat is de visie van het MSOC? Wat houdt dit in?
harm reduction model
= een reeks praktische strategieën gericht op het verminderen van de negatieve gevolgen van drugsgebruik
65
Hoe is hulpverlening aan personen met middelenafhankelijkheid geregeld voor 2e lijn?
dagcentra:
- breed doelpubliek (zowel experimenteel als afhankelijk)
- individueel en in groep
- psychosociaal, administratief en juridisch
- begeleiding naar gezonde dagstructuur
66
Hoe is hulpverlening aan personen met middelenafhankelijkheid geregeld voor 3e lijn?
- crisisinterventiecentra (CIC)
- therapeutische gemeenschap
- andere residentiële drughulpverlening
67
Wat is een CIC?
crisisinterventiecentra:
- crisisopvang, fysieke ontwenning, verder afkicken
- meestal illegale druggebruikers als doelgroep
- residentiële hulp (max. 6w)
- vrijwillig of via justitie
68
Wat is een therapeutische gemeenschap?
- voorziening met MDT die groepsdynamisch en pedagogisch herstructurerend werkt
- 20 tot 25 bewoners
- gericht op re-integratie
- langdurig (10 à 13 maand)
maar ook:
- crisisopvang en detox
- kortdurend programma
69
Welke andere residentiële drughulpverlening is er?
- psychiatrische afdeling algemeen ziekenhuis (PAAZ)
- eenheden voor psychiatrische spoedinterventies (EPSI)
* crisisopvang, detoxicatie
* korte opname + vaak doorverwijzing
- re-integratie via halfweghuizen of Beschut Wonen
70
Welke advies- en ondersteuningsstructuren zijn er in België voor de gezondheidszorg?
- Vlaams instituut Gezond Leven
- Federaal kenniscentrum voor de gezondheidszorg (KCE)
- Wetenschappelijk instituut volksgezondheid (WIV)
- Hoge gezondheidsraad (HGR)
- Vlaamse Gezondheidsraad (VGR)
71
Wat is het Vlaams instituut Gezond Leven?
- kenniscentrum
- preventieve campagnes
- samenwerking met LOGO's
- ondersteuning voor hulpverleners en burgers
72
Wat is het federaal kenniscentrum voor de gezondheidszorg (KCE)?
- kenniscentrum
- adviezen bij beslissingen rond gezondheidszorg en ziekteverzekering
73
Wat doet het wetenschappelijk instituut volksgezondheid (WIV)?
wetenschappelijk onderzoek
74
Wat is de Hoge Gezondheidsraad (HGR)?
adviesraad tav federale minister van volksgezondheid en de Kamer en Senaat
75
Wat is de Vlaamse Gezondheidsraad (VGR)?
adviesraad tav Vlaamse minister en Vlaams Parlement
76
Welke actuele tendensen zien we in de gezondheidszorg?
- veroudering bevolking
- groeiende medische technologie
- kwaliteit van leven wordt kernbegrip
- stijgende kosten gezondheidszorg
- binnen CGG: zorg op maat, netwerkontwikkeling & zorgcircuits
- bij middelenverslaving: opvoedingsondersteuning, misbruik van medicatie groeit
