1. Welzijn in de verzorgingsstaat

Question 1

Wat is een welvaartsstaat? Geef de 3 belangrijkste elementen uit de definitie.

Answer 1

de samenlevingsvorm van sommige rijke geïndustrialiseerde landen waarbij een aantal grondrechten van de burger effectief gewaarborgd worden

samenlevingsvorm - grondrechten - gewaarborgd

Question 2

Wat zijn de kenmerken van de welvaartstaat?

Answer 2

• hoog welvaartspeil
• overheidsoptreden
• grondrechten (preventief)
• vrije markt en overleg
• democratie

Question 3

Hoe is de welvaartstaat ontstaan? Geef de 5 fasen.

Answer 3

1. “de sociale kwestie” (1800-1880)
2. eerste sociale wetten ter bescherming van de arbeiders (1880-1919)
3. sociaal overleg (1919-1939)
4. concrete uitbouw en bloei van de welvaartstaat (na WOII-1973)
5. naar de actieve welvaartstaat (eind 20ste eeuw)

Question 4

Wat is de sociale kwestie?

Answer 4

armoede (verpaupering), uitbuiting (geen sociale bescherming), kindersterfte, hongersnood van de arbeidersklasse

Question 5

Wat ontstond er naar aanleiding van de sociale kwestie?

Answer 5

er onstonden coöperatieves: de ‘voorlopers’ van ziekenfondsen en vakbonden

Question 6

Wat waren de eerste sociale wetten ter bescherming van de arbeiders?

Answer 6

• leerplicht, zondagsrust, verbod op kinderarbeid
• ontwikkeling van het stemrecht
• oprichting vakbonden en ziekenfondsen

Question 7

Wat is het sociaal overleg?

Answer 7

economische crisis, werkloosheid en de opkomst van totalitaire regimes in Europa leidt tot een groeiend besef van belang overheidsingrijpen in economie en een groeiend belang van sociaal overleg

Question 8

Wat werd er uitgebouwd na WOII?

Answer 8

• sociale zekerheid
• overleg werkgevers-werknemers
• zorgvoorzieningen en rijksdiensten

Question 9

Welke 2 crisissen waren er aan het eind van de 20ste eeuw?

Answer 9

1973: oliecrisis: economische groei stagneert dus werkloosheid stijgt, dus grote sociale uitgaven voor betaling van uitkeringen
jaren ‘80: economische crisis: hoge schuldenlast van België, regering bedenkt allerlei besparingsmaatregelen

Question 10

Op welk vlak moet het welvaartmodel herdacht worden na de jaren ‘80? Met welke oplossing komen ze?

Answer 10

De betaalbaarheid van de sociale zekerheid staat onder druk. => antwoord op dit probleem: activeringsidee

Question 11

Wat is het activeringsidee?

Answer 11

Meer mensen activeren i.p.v. uitkering geven.
“Meer mensen aan het werk”
- strengere aanpak werkzoekenden, jongeren snel aan het werk, sociaal zwakkere groepen aan het werk krijgen, minder brugpensioen, langer werken, …

Question 12

Wat was de eerste, voorzichting beleidsmatig antwoord in de richting van meer activering?

Answer 12

Generatiepact

Question 13

Wat zijn enkele moeilijkheden van het activeringsidee?

Answer 13

• bepaalde groepen vinden moeilijk werk
• kwaliteit van het werk?
• combinatie gezin en arbeid?
• wat met onbetaalde zorgarbeid en vrijwilligerswerk?

Question 14

Wat wordt er bedoeld met de ‘nieuwe sociale kwestie’?

Answer 14

belang van kennis:
- kennis- of informatiemaatschappij
- levenslang leren
- toenemende complexiteit samenleving
=> de nieuwe sociale kwestie is de kloof tussen hooggeschoolde en laaggeschoolde. (de kwetsbaarheid van laaggeschoolden en de eruit voortvloeiende ongelijkheid en armoede)

Question 15

België is niet-staats en verzuild, wat betekend dit?

Answer 15

niet-staats: sociale organisatie zijn sterk betrokken bij besluitvorming en uitvoering van het sociaal beleid
verzuild middenveld: maatschappelijke initiatieven vanuit 3 ideologieën: katholieken, liberalen en socialisten

Question 16

Wat is het verschil tussen welzijn en welbevinden?

Answer 16

welzijn = de toestand van welbevinden, het zich kunnen ontplooien met respect voor de ontplooiing van de anderen
welbevinden = fysisch en psychisch gezond, relationeel, materieel, immaterieel => kwaliteit van leven
=> welzijn is belangrijker dan welvaart !

Question 17

Wat is het welzijnsbeleid?

Answer 17

een beleidsvorm die erop gericht is de toestand van welbevinden te realiseren

Question 18

Wat is het sociaal beleid?

Answer 18

het geheel van acties die lokale besturen en andere actoren ondernemen om alle inwoners van een gemeente toegang te geven tot de sociale grondrechten

Question 19

Wat is het sectoraal en categoriaal beleid?

Answer 19

sectoriaal: richt zich tot de verschillende sectoren/domeinen van het maatschappelijk leven
categoriaal beleid: richt zich naar bepaalde doelgroepen

Question 20

Wat is de welzijnszorg?

Answer 20

het antwoord van de omgeving op de noodsituatie van een individu

Question 21

Wat is het welzijnszorgbeleid?

Answer 21

het beleid ten aanzien van de zorg voor mensen van wie het welzijn wordt bedreigd

Question 22

Welke niveaus en bevoegdheden zijn er binnen het sociaal beleid?

Answer 22

• europese en internationale akkoorden en bevoegdheden
• Vlaamse bevoegdheden (gemeenschap/gewest)
• federale bevoegdheden
• bevoegdheid gemeente

Question 23

Wat zijn de uitdagingen van het welzijnsbeleid?

Answer 23

• toenemende zorgnood en zorgvraag
• snelle ontwikkeling sector
• langetermijnbeleid wordt moeilijk
• versnippering over verschillende beleidsniveaus
• zorgaanbod ontoereikend
  => grote noden welzijns- en gezondheidssector maar beperkte middelen

Question 24

Wat is preventie? Welke soorten (3) zijn er, geef hier een voorbeeld van.

Answer 24

= beter voorkomen dan genezen
1. primaire preventie: gericht op gezonde personen
2. secundaire preventie: gericht op personen met een verhoogd risico of die ziek zijn, maar zich er niet van bewust zijn
3. tertiaire preventie: gericht op personen met gezondheidsschade en de hulp is erop gericht de schade te beperken en eventueel te herstellen

Question 25

Wat is echelonnering? Geef alle soorten (5) en leg ze uit.

Answer 25

= curratieve hulpverlening (Welke zorg is voor wie toegankelijk?)
4e lijn: zeer ver doorgedreven specialisatie, niche
3e lijn: hooggespecialiseerde zorg na verwijzing
2e lijn: specialistische zorg na verwijzing
1e lijn: eerste contact met professionele zorgsysteem
0e lijn: zelfzorg, mantelzorg

Question 26

Wat zijn zorgmilieus? Welke soorten (3) zijn er?

Answer 26

= Waar gaat de zorg gebeuren? Welke zorg?
- ambulant/ extramurale zorg
- semi-residentieel / semi-muraal
- residentieel/ intramuraal

Question 27

Wat is responsabilisering? t.a.v. organisaties en zorgvragers?

Answer 27

• aanzetting tot het nemen van eigen verantwoordelijkheid
• dat de beschikbare middelen met zorg moeten worden besteed én dat de verantwoordelijkheid voor die besteding bij de instellingen zelf komt te liggen.

Question 28

Is het welzijnsbeleid wel toegankelijk voor iedereen? (Bereiken diensten hun doelgroep?, Is iedereen mee?)

Answer 28

Nee, in realiteit blijkt dat bepaalde groepen en personen in de kou blijven staan. (onbedoelde en/of onvoorziene uitsluitingsmechanismen

Question 29

Wat is de vermaatschappelijking van de zorg?

Answer 29

de verschuiving binnen de zorg waarbij ernaar gestreefd wordt om mensen die zorg behoeven een eigen plek in de samenleving te laten innemen, hen daarbij te ondersteunen en de zorg zo veel mogelijk geïntegreerd in de samenleving te laten verlopen

Question 30

Wat is vermarketing van de zorg?

Answer 30

marktdenken in de sociale sector

Question 31

Wat is interculturalisering van de zorg?

Answer 31

gelijke toegang tot zorg en gelijkwaardige kwaliteit van zorg verlenen aan zorgvragers van vreemde herkomst, met respect voor hun culturele achtergrond

Question 32

Waardoor is er een wachtlijst en wat is hier het gevolg van?

Answer 32

toenemende zorgvraag door:
- ontgroening en vergrijzing
- toename ‘onwelzijn’ in welvarende maatschappij
- vooruitgang geneeskunde
gevolg:
- geen plaats genoeg
- geen opvang mogelijk
- geen of onvoldoende zorgverstrekkers

Question 33

Is de zorg betaalbaar voor de organisaties en voor de gebruiker?

Answer 33

organisatie:
- haalt inkomen uit mix (belastingen, RSZ-bijdragen, verzekeringen, …)
- hoge nood aan bijkomende middelen (o.a. voor infrastructuur)

gebruiker:
- factuur kan hoog oplopen, daarom: maximumfactuur, Vlaamse zorgverzekering

Question 34

Wat is het verschil tussen een welvaartsstaat en een actieve welvaartsstaat?