1. Welzijn in de verzorgingsstaat Flashcards
Wat is een welvaartsstaat? Geef de 3 belangrijkste elementen uit de definitie.
de samenlevingsvorm van sommige rijke geïndustrialiseerde landen waarbij een aantal grondrechten van de burger effectief gewaarborgd worden
samenlevingsvorm - grondrechten - gewaarborgd
Wat zijn de kenmerken van de welvaartstaat?
- hoog welvaartspeil
- overheidsoptreden
- grondrechten (preventief)
- vrije markt en overleg
- democratie
Hoe is de welvaartstaat ontstaan? Geef de 5 fasen.
- “de sociale kwestie” (1800-1880)
- eerste sociale wetten ter bescherming van de arbeiders (1880-1919)
- sociaal overleg (1919-1939)
- concrete uitbouw en bloei van de welvaartstaat (na WOII-1973)
- naar de actieve welvaartstaat (eind 20ste eeuw)
Wat is de sociale kwestie?
armoede (verpaupering), uitbuiting (geen sociale bescherming), kindersterfte, hongersnood van de arbeidersklasse
Wat ontstond er naar aanleiding van de sociale kwestie?
er onstonden coöperatieves: de ‘voorlopers’ van ziekenfondsen en vakbonden
Wat waren de eerste sociale wetten ter bescherming van de arbeiders?
- leerplicht, zondagsrust, verbod op kinderarbeid
- ontwikkeling van het stemrecht
- oprichting vakbonden en ziekenfondsen
Wat is het sociaal overleg?
economische crisis, werkloosheid en de opkomst van totalitaire regimes in Europa leidt tot een groeiend besef van belang overheidsingrijpen in economie en een groeiend belang van sociaal overleg
Wat werd er uitgebouwd na WOII?
- sociale zekerheid
- overleg werkgevers-werknemers
- zorgvoorzieningen en rijksdiensten
Welke 2 crisissen waren er aan het eind van de 20ste eeuw?
1973: oliecrisis: economische groei stagneert dus werkloosheid stijgt, dus grote sociale uitgaven voor betaling van uitkeringen
jaren ‘80: economische crisis: hoge schuldenlast van België, regering bedenkt allerlei besparingsmaatregelen
Op welk vlak moet het welvaartmodel herdacht worden na de jaren ‘80? Met welke oplossing komen ze?
De betaalbaarheid van de sociale zekerheid staat onder druk. => antwoord op dit probleem: activeringsidee
Wat is het activeringsidee?
Meer mensen activeren i.p.v. uitkering geven.
“Meer mensen aan het werk”
- strengere aanpak werkzoekenden, jongeren snel aan het werk, sociaal zwakkere groepen aan het werk krijgen, minder brugpensioen, langer werken, …
Wat was de eerste, voorzichting beleidsmatig antwoord in de richting van meer activering?
Generatiepact
Wat zijn enkele moeilijkheden van het activeringsidee?
- bepaalde groepen vinden moeilijk werk
- kwaliteit van het werk?
- combinatie gezin en arbeid?
- wat met onbetaalde zorgarbeid en vrijwilligerswerk?
Wat wordt er bedoeld met de ‘nieuwe sociale kwestie’?
belang van kennis:
- kennis- of informatiemaatschappij
- levenslang leren
- toenemende complexiteit samenleving
=> de nieuwe sociale kwestie is de kloof tussen hooggeschoolde en laaggeschoolde. (de kwetsbaarheid van laaggeschoolden en de eruit voortvloeiende ongelijkheid en armoede)
België is niet-staats en verzuild, wat betekend dit?
niet-staats: sociale organisatie zijn sterk betrokken bij besluitvorming en uitvoering van het sociaal beleid
verzuild middenveld: maatschappelijke initiatieven vanuit 3 ideologieën: katholieken, liberalen en socialisten
Wat is het verschil tussen welzijn en welbevinden?
welzijn = de toestand van welbevinden, het zich kunnen ontplooien met respect voor de ontplooiing van de anderen
welbevinden = fysisch en psychisch gezond, relationeel, materieel, immaterieel => kwaliteit van leven
=> welzijn is belangrijker dan welvaart !
Wat is het welzijnsbeleid?
een beleidsvorm die erop gericht is de toestand van welbevinden te realiseren
Wat is het sociaal beleid?
het geheel van acties die lokale besturen en andere actoren ondernemen om alle inwoners van een gemeente toegang te geven tot de sociale grondrechten
Wat is het sectoraal en categoriaal beleid?
sectoriaal: richt zich tot de verschillende sectoren/domeinen van het maatschappelijk leven
categoriaal beleid: richt zich naar bepaalde doelgroepen
Wat is de welzijnszorg?
het antwoord van de omgeving op de noodsituatie van een individu
Wat is het welzijnszorgbeleid?
het beleid ten aanzien van de zorg voor mensen van wie het welzijn wordt bedreigd
Welke niveaus en bevoegdheden zijn er binnen het sociaal beleid?
- europese en internationale akkoorden en bevoegdheden
- Vlaamse bevoegdheden (gemeenschap/gewest)
- federale bevoegdheden
- bevoegdheid gemeente
Wat zijn de uitdagingen van het welzijnsbeleid?
- toenemende zorgnood en zorgvraag
- snelle ontwikkeling sector
- langetermijnbeleid wordt moeilijk
- versnippering over verschillende beleidsniveaus
- zorgaanbod ontoereikend
=> grote noden welzijns- en gezondheidssector maar beperkte middelen
Wat is preventie? Welke soorten (3) zijn er, geef hier een voorbeeld van.
= beter voorkomen dan genezen
1. primaire preventie: gericht op gezonde personen
2. secundaire preventie: gericht op personen met een verhoogd risico of die ziek zijn, maar zich er niet van bewust zijn
3. tertiaire preventie: gericht op personen met gezondheidsschade en de hulp is erop gericht de schade te beperken en eventueel te herstellen
