#3.3 : Barayti ng Wika

Question 1

Dalawang uri ng wika at pagkakaiba nito

Answer 1

Homogenous - Kung pare parehong magsalita ang lahat ng gumagamit nito
Heterogenous - Pagkakaiba ng wika na sanhi ng iba’t ibang salik panlipunan.

Question 2

Pano nagkakaroon ng heterogenous na wika?

Answer 2

Bunga ng sitwasyon at mga pangyayaring nagreresulta sa tinatawag na divergence.

Question 3

Bakit hindi tayo nagkakaroon ng homogenous na wika?

Answer 3

Dahil may kaniya kaniya tayong paraan ng pagsasalita.

Question 4

Ano ang pinagmumulan ng barayti ng wika?

Answer 4

Mga salik ng lipunan

Question 5

Ito ang barayti ng wika na ginagamit ng partikular na grupo ng tao mula sa isang lalawigan, rehiyon, o bayan.

Answer 5

Dayalek

Question 6

Ito ay dayalek na sinasalita ng pangkat ng mga tao na mayroon pansariling paraan ng pananalita sa bawat isa.

Answer 6

Idyolek

Question 7

Ito ang barayti ng wikang nakabatay sa katayuan o antas panlipunan o dimesiyong sosyal ng mga taong gumagamit ng wika.

Answer 7

Sosyolek

Question 8

Ito’ y isang halimbawa ng grupong nais mapanatili ang kanilang pagkakakilanlan kaya naman binago nila ang tunog o kahulugan ng salita

Answer 8

Wika ng Beki o Gay Lingo

Question 9

Isang baryant ng Taglish na may ilang salitang Ingles na inihalo sa Filipino kaya’t masasabing code switching na nangyayari.

Answer 9

Coño o Conyospeak

Question 10

Isinusulat nang may pinaghaha halong numero, simbolo, at malaki at maliit na titik kayat mahirap o intindihin lalo na hindi pamilyar ang tinatawag na jejetyping.

Answer 10

Jejemon o Jejespeak

Question 11

Ito ang mga natatanging bokabularyo ng partikular na pangkat ay may pagkilala sa kanilang trabaho o gawain.

Answer 11

Jargon

Question 12

Ang salitang ito ay nagmula sa etniko at dayalek na taglay nito ang mga salitang nagiging bahagi na ng kanilang pagkakakilanlan ng isang pangkat etniko.

Answer 12

Etnolek

Question 13

Ito ang barayti ng wika kung saan naiiangkop ng isang nagsasalita ang uri ng wikang ginamit niya sa sitwasyon at sa kausap.

Answer 13

Register

Question 14

Dalawang uri ng register

Answer 14

Pormal at di-pormal

Question 15

Kailan ginagamit ang pormal at di-pormal na wika?

Answer 15

• Pormal na wika ang ginagamit sa mga pormal na pagdiriwang o pangyayari tulad ng pagsimba o
pagsamba, sa mga seminar o pagpupulong, sa mga talumpati, sa korte, sa paaralan atbp.
• Di pormal na pagsalita naman ang ginagamit kapag ang kausap kaibigan, malalapit na pamilya, mga
kaklase, o mga kasing edad, at matagal na kakilala.

Question 16

Pidgin vs. Creole

Answer 16

Pidgin - hindi pagaari ninuman, wika nang matuturing ngunit walang tuntunin dahil pinaghalo ito ng dalawang wika ; tunog chinese pero tagalog ang isinasalita

Creole - mula sa pidgin na naging wika ; nagkaroon na ng tuntunin at gagamitin na ng susunod na henerasyon ; ex. Chavacano - tagalog at espanyol, annobonese - portugues at espanyol