3. Alkenes & Alkynes Flashcards
Geef de algemene formule voor alkenen.
Cn H2n
Geef de algemene formule voor alkynen.
Cn H2n-2
Waarom noemt men alkenen en alkynen onverzadigde KWS?
Omdat we niet het maximale aantal H’s hebben voor het aantal C’s dat er zijn.
Wat zijn de 3 verschillende versies van moleculen met meerdere meervoudige bindingen? En leg kort uit
- Gecumuleerd (alles)
- Geconjugeerd (afwisselend)
- Niet-geconjugeerd (Minstens 1, niet afwisselende plaats in het molecule)
Schrijf de naamgeving van alkenen/alkynen op.
… eerste stappen zelfde als alkanen
- -een of -yn
- Kies langste keten die de meervoudige binding bevat
- Meervoudige binding zo laag mogelijk nummeren, dubbele binding heeft voorrang op drievoudige
- Eventuele vertakkingen ook zo laag mogelijk indien van toepassing.
Geef de nummering van cyclische alkenen.
De C’s van de dubbele binding krijgen een zo laag mogelijk nummer. (1 en 2 dus)
En we orienteren deze dan zo, dat de vertakking een zo laag mogelijke nummer krijgt.
Geef de conventionele namen voor:
- etheen
- ethyn
- propeen
- ethenyl (etheenvertakking)
- propenyl ( propeen- “ )
Respectievelijk
- ethyleen
- acetyleen
- propyleen
- vinyl
- allyl
Geef de de andere benaming voor deze conventionele benamingen:
- ethyleen
- acetyleen
- propyleen
- vinyl
- allyl
- etheen
- ethyn
- propeen
- ethenyl (etheenvertakking)
- propenyl ( propeen- “ )
Wat is het verschil tussen een substitutiereactie en een additiereactie?
Additiereacties breken een pi-binding en zal er een nieuwe groep zich op het moleculen zetten.
Bij substitutiereacties blijft de sigmabinding gewoon een sigmabinding. En wordt er een leaving groep gewisseld voor een andere groep.
note: groep kan hier ook gewoon 1 atoom zijn.
Verschillende addities op alkenen.
- Halogeenadditie (X2 met X = Cl of Br)
- Additie van water
- Additie van HY (met Y = F, Cl, Br, I of -OSO3H)
- Additie X2 en HX op geconjugeerde systemen
- Cycloadditie op geconjugeerde dienen
Reactievergelijking van halogeenadditie. Katalysator nodig?
Alkeen + X2 -> dihalogeenalkeen
Gebeurt spontaan.
X = Cl of Br
Reactievergelijking van additie van water op alkenen. Katalysator nodig?
Alkeen + H–OH -> alcohol
In zuur midden (H+)
Reactievergelijking van additie van HY op alkenen. Katalysator nodig?
Alkeen + HY -> Y-alkaan
Spontaan
Y = F, Cl, Br, I, -OSO3H
Marknovnikov’s regel
Tertiaire carbokationen zijn het stabielst. Primaire het minst stabiel.
Dit wil zeggen dat de groep X zich zal zetten op de C waar het meeste C’s meer verbonden staan.
Dit verklaart waarom er soms maar 1 stof gevormd zal worden (of 1 stof veel meer dan de andere) terwijl het eigenlijk zou lijken dat er 2 mogelijkheden zouden zijn.
Additie van waterstofgas.
Alkeen + H2 -> alkaan
Solid Pt, Pd of Ni katalysator.