1a) Immuno: LEKI CYTOTOKSYCZNE

Question 1

Kiedy leki immunosupresyjne?

Answer 1

1) Przeszczepy
(zapobieganie odrzuceniom i ‘przeszczepowi przeciw biorcy’)

2) Ch. autoimmunologiczne (kolagenozy)
3) Przewlekłe schorzenia zapalne (RZS, łuszczyca, IBD, astma)

Question 2

Leki immunosupresyjne - typowe niepożądane

Answer 2

1) Podatność na infekcje (w tym oportunistyczne)

2) Ryzyko nowotworów

Question 3

Tolerogeny

Answer 3

‘Leki przyszłości’ - wywołują tolerancję ukł. immuno na określony antygen

Działanie najbardziej zbliżone:

1) Abatacept, belatacept (inh. kostymulacji T)
2) Abetimus (inh. kostymulacji B)
3) Subst. nasilające działanie Treg

Question 4

Azatiopryna - działanie

Answer 4

antymetabolit puryn
(przekształcana do merkaptopuryny = 6-tioguaniny)

• ↓ syntezę DNA
• ↓ proliferację limf T i B (ale wytwarzanie p-ciał jest mniej upośledzone)

…………………………………………….
- zredukować dawkę przy jednoczesnym podawaniu inh. oksydazy ksantynowej (np. ALLOPURYNOLU)

Question 5

Azatiopryna - kiedy?

Answer 5

antymetabolit puryn

1) NERKI
- ↓ odrzucanie przeszczepów
- kłębuszkowe zapalenie nerek
- nerkowe powikłania tocznia

2) RZS (ciężki)
3) Inne schorzenia autoimmuno (np. plamica małopłytkowa)

Question 6

Azatiopryna - N

Answer 6

antymetabolit puryn

1) mielosupresja (pancytopenia)
2) Pacjenci z uszk. wątroby: pogarsza stan kliniczny + żółtaczka

2) wysypki, p. pok (blablabla)
…………………………………………………..

Allel metylotransferazy tiopuryny = wolny metabolizm azatiopryny (narażeni na uszkodzenie szpiku w trakcie terapii)

Question 7

Mykofenolan mofetylu - mechanizm

Answer 7

Przekształcany do kw. mykofenolowego

inh. IMPDH2
(dehydrogenazy monofosforanu inozynyny typu 2)

1) ↓ proliferację limf. B i T (IMPDH2 to enzym krytyczny dla powstawania nukleotydów purynowych w limf. B i T)
2) działanie p-zapalne (↓ reakcji zapalnej kom. śródbłonka)

Question 8

Mykofenolan mofetylu - kiedy?

Answer 8

inh. typu 2 IMPDH2

1) + PREDNIZOLON lub monoterapia; alteranatywa dla CYKLOSPORYNY
- zapobieganie odrzucaniu przeszczepu
- leczenie ‘przeszczepu przeciw biorcy’ odpornego na GKS

2) + TAKROLIMUS = zapobieganie ‘przeszczepowi przeciw biorcy’
3) BADANIA: RZS, kolagenozy

Question 9

Mykofenolan mofetylu - N

Answer 9

1) Mielosupresja
2) Hepatotoksyczność

3) p. pok (rzadziej przy preparatach o uwalnianiu jelitowym - enteric coated)
4) PŁÓD - poronienia i wady

Question 10

Mizorybina

Answer 10

inhibitor IMPDH i syntazy GMP

1) ↓ szlak syntezy de novo puryn
(=↓ proliferację limfocytów)

2) polepsza działanie GR (stabilizacja interakcji z białkiem 14-3-3)

3) BADANIA: autoimmuno (zwłaszcza nefropatia IgA) i transplantologia
……………………..
SZLAK DE NOVO - dominuje w limf B i T, więc blokowanie go oszczędza inne komórki, które korzystają z alternatywnego szlaku)

Question 11

Mizorybina - N

Answer 11

Dość bezpieczna <3

1) Leukopenia
2) Wątroba

3) P. pok

Question 12

Leflunomid - mechanizm

Answer 12

Przekształcany do TERIFLUNOMIDU

hamuje DHODH = ↓ syntezę PIRYMIDYN

• ↓ proliferacja limfocytów T i B
• ↓ syntezy p-ciał
• blokuje TNFα
• ↑ produkcja IL-10 (cytokina p-zapalna)

[- p-wirusowo w modelach zwierzęcych]
……………………………………………………….
DHOH = dihydrogenaza kw. dihydroorotowego)
- enzym krytyczny w limfocytach T i B

Question 13

Leflunomid - N

Answer 13

hamuje DHODH = ↓ syntezę PIRYMIDYN

CHOLESTYRAMINA - nasila wydalanie

1) Biegunki, luźne stolce (najczęściej)

2) Łysienie
3) ↑ masy ciała
4) ↑ CTK
5) TERATOGENNY (wskazana antykoncepcja)

Question 14

Leflunomid - kiedy?

Answer 14

hamuje DHODH = ↓ syntezę PIRYMIDYN

1) RZS
2) + Mykofenolan mofetylu (autoimmuno i transplantologia)

Question 15

Cyklofosfamid - mechanizm

Answer 15

Alkiluje DNA
(też p-nowotworowo)

• ↓ proliferację limf. B i T
• duże dawki wywołują tolerancję (przy podawaniu razem z antygenem lub po zaraz po nim)
• małe dawki: immunostymulująco (wybiórczy i toksyczny wpływ na Treg)

Question 16

Cyklofosfamid - kiedy?

Answer 16

Alkiluje DNA

• autoimmuno
• schorzenia zapalne
• onkologia (↑ dawki)

Question 17

Cyklofosfamid - N

Answer 17

Alkiluje DNA

1) Krwotoczne zapalenie pęcherza (!)
- ze względu na akroleinę (metabolit leku)
- zapobieganie: nawodnienie i podanie donorów -SH)

2) Rak pęcherza (rzadziej)
3) Mielosupresja
4) Wyłysienie

Question 18

Metotreksat

Answer 18

Antymetabolit kw. foliowego

• RZS
• Przeszczep przeciw biorcy

Question 19

Winkrystyna

Answer 19

Samoistna plamica małopłytkowa

Question 20

Pentostatyna

Answer 20

Inh. deaminazy adenozynowej

• przeszczep przeciw biorcy

N: limfopenia

Question 21

Cytostatyki - wymienić

Answer 21

1) Azatiopryna
2) Mykofenolan mofetylu
3) Mizorybina
4) Leflunomid
5) Brekwinar
6) Cyklfosfamid

7) Metotreksat
8) Winkrystyna
9) Pentostatyna

Question 22

Brekwinar

Answer 22

Podobny mechanizm co Leflunomid (hamuje DHODH)

• leczenie nowotworów
• ciężkie schorzenia zapalne i autoimmuno