1a) Immuno: INNE IMMUNOSUPRESYJNE

Question 1

Talidomid

Answer 1

Pochodna Glu

• szpiczak mnogi, rumień guzowaty (trąd), toczeń (zmiany skórne)
• uspokajający, nasenny, p-bólowy
• ↓ angiogenezę
• ↓ TNFα, IL-2, 4, 6, 8, 12
• ↓ wzrost i funkcje plazmocytów
• ↑ p-nowotworowa odpowiedź Th1 i NK
• mieszanina enancjomerów:
  1) R (działanie terapeutyczne)
  2) S (teratogennie)

Question 2

Talidomid - N

Answer 2

Pochodna Glu

1) Teratogenny (zaburzenia rozwoju kończyn)
2) Zakrzepica żylna (wskazanie stosowania doustnych antykoagulantów)

3) Niedoczynność tarczycy
4) Neuropatia obwodowa

Question 3

Lenalidomid
Pomalidomid
Aktymid

Answer 3

IMiDs - nowe pochodne TALIDOMIDU
(Pochodna Glu)

• silniejsze działanie immunomodelujące
• badania: szpiczak mnogi, zespoły mielodysplastyczne, rak prostaty

w małych dawkach: odwracanie zmian związanych z wiekiem

Question 4

SelCIDs

Answer 4

Selective cytokine inh. drugs

• grupa pochodnych TALIDOMIDU
• przeciw TNF
• hamuje fosfodiesterazę typu 4 (p-zapalnie)
• nie stymuluje (jak TALIDOMID) limf T

Question 5

Bortezomid

Answer 5

Inh. proteasomu 26S

↑ apoptozę kom. nowotworowych

• szpiczak plazmocytowy
• odrzucanie przeszczepu
• toczeń rumieniowaty układowy (ciężki)

Question 6

Glatyramer

Answer 6

Immunomodelujący
mieszanina octanów peptydu (4700 - 13000 Da)

• skład: 4 aminokwasy (Glu, Ala, Tyr, Lys) w stosunku jak w białku mieliny (MBP)
• wiąże się z MHC II i zaburza prezentację MBP
• ↑ limf Tc
• ↓ stanu zapalnego w OUN
• wstrzyknięcia podskórne
• stwardnienie rozsiane (postać nawrotowa)

Question 7

Glatyramer - N

Answer 7

Immunomodelujący
mieszanina octanów peptydu (4700 - 13000 Da)

1) ostre reakcje poiniekcyjne
- duszność
- ucisk w klp
- tachykardia
- zmiany CTK
- arytmie

2) Reakcje w miejscu wstrzyknięcia, potliwość, p.pok

Question 8

Fumaran dimetylu - mechanizm

Answer 8

Ester metylowy kw. fumarowego (drobnocząsteczkowy)

• silnie lipofilny i elektrofilny
• (+) czynnik transkrypcyjny Nrf2
• indukuje ochronną odp antyoksydacyjną (↑ ekspresja oksygenazy hemowej, peroksydazy glutationowej..)
• ↓ aktywność wydzielniczą kom. dendrytycznych, mikrogleju, makrofagów
• metabolizuje się do CO2 (wydalany przez płuca)

Question 9

Fumaran dimetylu - kiedy?

Answer 9

Ester metylowy kw. fumarowego (drobnocząsteczkowy)

• stwardnienie rozsiane (nawrotowe)
• łuszczyca

Question 10

Fumaran dimetylu - N

Answer 10

Ester metylowy kw. fumarowego (drobnocząsteczkowy)

• Limfopenia
• Neutropenia
• Nefrotoksyczność z białkomoczem
• Ciała ketonowe w moczu
• Bóle brzucha (typ zapalenia jelit)

Question 11

Gusperymus

Answer 11

15-deoksyspergualina
Pochodna antybiotyku spergualiny

• ↓ limf T (zależne od IL-2)
• ↓ różnicowanie się Thp w Th1
• ↓ produkcja p-ciał
• ostre odrzucanie przeszczepu (gł nerki)
• białaczki, chłoniaki z limf T (badania)

Question 12

Gusperymus - N

Answer 12

15-deoksyspergualina

• Mielosupresja (leukopenia, małopłytkowość, anemia)
• Neuropatia czuciowa (drętwienie kończyn i twarzy)

Question 13

Abetimus

Answer 13

Cztery oligonukleotydy dsDNA
+ reszty glikolu polietylenowego

[limf B mają receptory dla dsDNA: jeden z sygnałów kostymulacji]

• wiąże krzyżowo rec. na błonie limf B
  = ↓ sygnału kostymulacji
  = anergia/apoptoza kom. B
• toczniowe zapalenie nerek (badania)

Question 14

Fingolimod

Answer 14

Drobnocząsteczkowy inh. S1PR1
(rec. 1-fosforanu sfingozyny typu 1)

S1PR1 - migracja limf T do węzłów chłonnych i OUN

• monoterapia stwardnienia rozsianego (silna postać ustępująco-nawracająca, niereagująca na INF-β)

Question 15

Ponesimod

Answer 15

Podobne działanie do FINGOLIMODU

Drobnocząsteczkowy inh. S1PR1
(rec. 1-fosforanu sfingozyny typu 1)

• badania: stwardnienie rozsiane

Question 16

Fingolimod - N

Answer 16

Drobnocząsteczkowy inh. S1PR1

• ↑ ryzyko zakażeń (gł. GDO)
• obrzęk plamki żółtej
• krążenie (bradykardia, blok PK)
• bóle głowy, pleców, ↑ ALAT, ASPAT, kaszel, p.pok

Question 17

Fingolimod - Przeciwwskazania

Answer 17

Drobnocząsteczkowy inh. S1PR1

• aktywne przewlekłe zakażenia (gruźlica, WZW)
• czynne nowotwory (wyjątek: rak podstawnokomórkowy skóry)
• ciężka niewydolność wątroby u osób z ↓ odpornością
• ciąża, karmienie piersią
• leczenie β-blokerami (konsultacja kardiologa)

Question 18

Rigerimod (P140)

Answer 18

Syntetyczny fosforylowany peptyd
- fragment snRNP70 (aa 131-151, fosforylacja w 140)

• formowanie kompleksu wycinającego introny z mRNA
• wytwarzanie autoprzeciwciał w schorzeniach autoimmuno
• reaktywność CD4+ z antygenami MHC-II
• toczeń rumieniowaty układowy (ciężki)

Question 19

Lakwinimob

Answer 19

Drobnocząsteczkowy (cholino-3-karboksamid)

• działanie p-zapalne i immunosupresyjne
• ↓ migrację kom. zapalnych do OUN
• ↓ aktywność limf B i T
• ↓ cytokiny prozapalne, ↑ cyt. p-zapalne
• testowany w stwardnieniu rozsianym

Question 20

Lakwinimob - N

Answer 20

Drobnocząsteczkowy (cholino-3-karboksamid)

• bóle stawów
• ↑ transaminazy

Question 21

Benwitomid

Answer 21

Drobnocząsteczkowy (3,5-dihydroksy-4-ipropylstilbe)

• działanie p-zapalne i immunosupresyjne
• ↓ chemotaksję fagocytów
• ↓ limf T
• łuszczyca

Question 22

Blisibimod

Answer 22

Białko fuzyjne z domeną BAFF/BlyS
(B-cell activating factor/B-lymphocyte stimulator)

• hamuje BAFF/BlyS (wiąże się 200x silniej niż p-ciała monoklonalne)
• toczeń rumieniowaty układowy
• testowany: Sjogren, twardzina układowa, stwardnienie rozsiane, nefropatia IgA, Hashimoto, RZS

Question 23

Blisibimod - N

Answer 23

Białko fuzyjne z domeną wiążącą BAFF/BlyS
(B-cell activating factor/B-lymphocyte stimulator)

dobrze tolerowany

• ↑ zachorowalność na infekcje (GDO)
• bóle pleców

Question 24

Atacicept

Answer 24

Białko fuzyjne z dwoma domenami wiążącymi:
1) BAFF/BlyS (B-cell activating factor/B-lymphocyte stimulator)

2) APRIL (a proliferation-inducing ligand) z rodziny TNFα, które wiąże się z rec. TACI na limf B

…………………………………

• stymuluje BAFF i APRIL
• ↓ funkcji gł. dojrzałych limf B

badania:

• toczeń rumieniowaty układowy
• nowotwory (szpiczak plazmocytowy, przewlekła białaczka limfatyczna z kom B, chłoniaki nieziarnicze)

Question 25

Tofacytynib

Answer 25

Inh. kinaz JAK (Janus-3)

• doustnie
• leczenie RZS
  ………………………………………………………..
  JAK - wewnątrzkomórkowa sygnalizacja w limf T
• aktywują białko STAT 1-6
• pobudzenie kom. zapalnych do produkcji autakoidów i reakcji immunologicznych

Question 26

Decernotynib

Baricitinib

Answer 26

Podobne działanie co TOFACYTYNIB
Inh. JAK-1, JAK-2

• doustnie
• leczenie RZS

Question 27

Tofacytynib - N

Answer 27

Inh. kinaz JAK

• ↑ transaminaz
• hiperlipidemia
• ↑ ryzyko zakażeń i nowotworów

Question 28

Sotrasaturyna

Answer 28

Inh. kinazy C

• hamuje limf. T oraz powstawanie w nich IL-2
  testy: rozlany chłoniak z dużych kom. B

Question 29

Edratyd

Answer 29

Peptyd tolerogenny
anty-dsDNA

• ↓ autoreaktywnych limf T i B
• ↑ Treg
• toczeń rumieniowaty układowy (badania)

Question 30

Opioidy

Answer 30

• swoiste receptory; ↓ makrofagi, limf B i T

Silnie: Morfina, Fentanyl, Petydyna, Metadon
[Brak działania: Buprenorfina, Oksykodon, Hydromorfon]
[Immunostymulująco: Tramadol]

N: ↑ infekcji (długotrwałe leczenie, uzależnienie od heroiny]

Question 31

Chlorochina

Hydroksychlorochina

Answer 31

Leki p-malaryczne

• terapia ciężkich schorzeń autoimmuno i zapalnych
• niejasny mechanizm

Question 32

1,25-dihydrocholekalcyferol (wit D)

Answer 32

Immunosupresyjnie

• rec. na limfocytach: ↓ aktywności (↓ IL-2)
• stwardnienie rozsiane

Question 33

Leki - wymienić

Answer 33

1) Talidomid
2) Lenalidomid
3) Pomalidomid
4) Aktymid

5) Bortezomid
6) Glatyramer
7) Fumaran dimetylu
8) Gusperymus
9) Abetimus

10) Fingolimod
11) Ponesimod

12) Rigerimod

13) Lakwinimob
14) Benwitomid

15) Blisibimod
16) Atacicept

17) Tofacytynib
18) Decernotynib
19) Baricitinib

20) Sotrasaturyna
21) Edratyd
22) Morfina, Fentanyl, Petydyna, Metadon
23) Chlorochina
24) aktywna Wit. D