15.7 Farmacotherapie hartfalen

Question 1

Wat zijn de primaire- en secundaire oorzaken van hartfalen?

Answer 1

Bij hartfalen is het hartminuutvolume niet genoeg om de weefsels metabool te voorzien
Primair -> MI, klepafwijking
Secundair -> hypertensie

Question 2

Verschil in forward en backward failure?

Answer 2

Forward failure -> arteriële ondervulling

Backward failure -> veneuze ondervulling

Question 3

Waarom werkt neurohumorale activatie niet goed voor de lange termijn?

Answer 3

Acuut is het effectief, op de lange termijn zorgt dit voor remodelling: hypertrofie van de cardiomyocyten en fibrosering van de vaatwand

Question 4

Hoe werkt de sympathische activatie?

Answer 4

Alfa-receptoren zitten in de bloedvaten en kunnen voor constrictie zorgen
Beta-receptoren in het hart zorgen bij stimulatie voor:
- stijging van de HF en contractiliteit
- verhoging renine concentratie -> water- en zoutretentie
Lange termijn effect = hypertrofie, ischemie en ritmestoornissen

Question 5

Wat is downregulatie?

Answer 5

De dichtheid van de receptoren zal afnemen bij continue stimulering, waardoor het effect zal verminderen (nadelig)

Question 6

Wat is de neurohumorale activatie?

Answer 6

Bij hartfalen zijn de hormoonspiegels hoog

• sympathicus ((nor)adrenaline)
• RAAS
• Vasopressine (Anti Diuretisch Hormoon)

Question 7

Welke farmacotherapeutische middelen geef je bij acuut hartfalen?

Answer 7

• Intraveneuze nitraten/lisdiuretica
• dopamine
• dobutamine
• fosfodiësteraseremmer (milrinon)
• caclium sensitizer (levosimendan)

Al deze stoffen zijn gericht om het hart weer aan de gang te krijgen, lange termijn effecten: sterfte juist weer vergroot

Question 8

Welke farmacotherapeutische middelen geef je bij chronisch hartfalen?

Answer 8

• diuretica (furosemide, bumetanide, hydrochloorthiazide, chloortalidon)
• RAS blokkers (captopril, enalapril, losartan, aliskiren)
• mineralocorticoïd receptor antagonisten (spironolacton, eplerenon)
• beta receptor antagonisten (metoprolol, carvedilol, bisoprolol)
• Na+ - K+ ATPase remmers (digoxine)

Question 9

Werking ACUUT i.v. nitraten/lisdiuretica?

Answer 9

Symptomatische behandeling -> meer zout- en wateruitscheiding voor directe ontlasting van het hart
Nitraten zorgen voor acute vasodilatatie

Question 10

Werking dopamine?

Answer 10

Stimuleert dosisafhankelijke respons op D1/D2, B1/B2 en a1 receptoren; dopamine wordt omgezet in noradrenaline

• Dopamine bindt aan dopaminereceptoren -> vasodilatatie en natriurese
• Bij hogere dosering -> stimulatie betareceptoren -> vasodilatatie en verhoogde hartactiviteit
• Bij hele hoge dosering -> stimulatie alfa receptoren -> vasoconstrictie (dus nadelig)
• wordt bijna niet meer toegepast in de praktijk

Question 11

Werking dobutamine?

Answer 11

B1 > B2/a1
Zorgt voor stimulatie van het hart.
Langdurige stimulatie geeft downregulatie

Question 12

Werking fosfodiësteraseremmer (milrinon)?

Answer 12

Normaal wordt cAMP afgebroken door fosfodiësterase -> bij remming hiervan blijven de cAMP spiegels hoger waardoor een positief inotroop en chronotroop effect optreed (hart pompt harder en slaat sneller)

Question 13

Werking calcium sensitizer (levosimendan)?

Answer 13

Hierdoor reageert het hart nog beter op calcium -> positief inotroop en chronotroop effect
Dit werkt na de receptoren, waardoor geen downregulatie optreed
*Bij langdurig gebruik zorgt dit voor verhoogde mortaliteit

Question 14

Werking CHRONISCH diuretica?

Answer 14

Wederom symptomatische behandeling.
Grijpt aan op de nieren en zorgt dat we natrium en vocht kwijtraken
Bijwerking kan zijn: hypokaliëmie -> nadelig bij hartfalen
In dat ^ geval kaliumsparend diureticuum geven
*omdat diuretica vocht afdrijven, zal RAAS geactiveerd worden -> stijging renine release

Question 15

Werking RAS remmers?

Answer 15

ACE remmers verlagen de mortaliteit en remmen cardiale remodelling. Als deze remmers het RAAS niet genoeg onderdrukken/bijwerkingen geven komen AT1 receptor antagonisten of renineremmers te pas.

Kan onvoorspelbare reactie geven in combinatie met diuretica: diuretica activeren RAAS en deze patiënten zullen dan extra gevoelig zijn voor RAAS-blokkers -> hierdoor kan grote bloeddrukdaling ontstaan
*andere bijwerkingen zijn hoesten en angio-oedeem

Question 16

Werking MR receptor antagonisten?

Answer 16

(Spironolacton, eplerenon)
Aldosteron zorgt in de nier voor voor water- en zoutretentie en werkt mee aan remodellingproces.
Eplerenon is selectiever en geeft minder bijwerkingen -> zorgt voor reductie van sterfte na MI
Spironolacton zorgt voor reductie van sterfte bij ernstig hartfalen
Beiden hebben risico op hyperkaliëmie

Question 17

Hoe wordt hyperkaliëmie veroorzaakt?

Answer 17

Oudere mensen hebben vaak van zichzelf al een laag aldosteron gehalte en nu wordt ook nog eens de MR receptor geblokkeerd
Naast ouderdom ook grotere kans op hyperkaliëmie als er nierfunctiestoornissen en co-mediactie zoals RAS- en betablokkers aanwezig zijn

Question 18

Werking beta-receptor antagonisten?

Answer 18

-Verlagen mortaliteit en verbeteren ejectiefrase
-Beta blokkers werken anti-aritmisch door enen negatief chronotroop effect
-Zorgen ook voor betere doorbloeding van het coronaire vaatbed en gaan remodelling tegen
-Upregulatie van aantal betareceptoren, waardoor de dichtheid toeneemt -> gunstig als in acute situaties korte sympathische activiteit nodig is
Belangrijk om langzaam met lage dosering te starten en langzaam op te bouwen

Question 19

Werking natrium en kalium ATPase remmers?

Answer 19

Digoxine remt natrium en kalium ATPase -> natriumuitstroom daalt en intracellulair [NA+] toeneemt -> remt Na/Ca exchanger waardoor meer calcium beschikbaar is in de cel wat een positief inotroop effect heeft.
De stof heeft o.a. een stimulerend effect op de vagale tonus en een remmende werking op de sympathiucs (noradrenaline daalt)
*Stoffen alleen in een nauwe range geven
Bijwerkingen -> misselijkheid, braken en geel zien (alles met een gele waas)
*let op in combinatie met medicijnen die effect hebben op de kaliumspiegel.