13. In het ziekenhuis Flashcards
Ziekenhuispatiënten hebben een duidelijke sociale rol
ze zijn vreemden in het ziekenhuis en hangen van het personeel af mbt hun gezondheid.
Pychosociale issues voor de patiënt
Angst is de meeste voorkomende en persuasieve emotie bij gehospitaliseerde mensen.
Reactance:
responsen van boosheid wanneer men zich als patiënt gecontroleerd en ingeperkt voelt.
Depersonalisatie
als een arts de patiënt behandelt alsof hij/ zij niet aanwezig is of geen persoon is. Dit zou de arts kunnen helpen minder emotioneel betrokken te raken.
Burnout:
staat van psychosociale en fysische uitputting die ontstaat door chronische blootstelling aan hoge levels van stress met weinig persoonlijke controle. Hoe meer tijd wordt doorgebracht in direct contact met patiënten, hoe hoger het risico op burnout.
Psychologische factoren van burnout bij gezondheidspersoneel:
Emotionele uitputting.
* Depersonalisatie.
* Gepercipieerd onvermogen voor professioneel kunnen.
Coping processen
Blame:
een antwoord zoeken op de vraag wie er schuldig is voor de aandoening waaraan met lijdt. Onderzoek suggereert dat gevoelens van helplessness en depressie toenemen met de tijd die in een ziekenhuis wordt doorgebracht.
Sense of control
de meeste effectieve aanpak voor het voorbereiden van patiënten op ingrepen:
behavioral control, cognitive control en informational control
Behavioral control:
methodes om discomfort te reduceren of het herstel te bevorderen, bvb
ademhalingstechnieken.
Cognitive control
zich focussen op de voordelen van de ingreep ipv de onplezierige aspecten.
Informational control:
kennis opdoen over de gebeurtenissen of sensaties die te verwachten zijn tijdens de ingreep.
Cardiac cahterization:
katheder doorheen de bloedvaten naar het hart brengen voor het inspuiten van kleurstof. Voorbereiding vermindert het ongemak!
Separation distress
jonge kinderen kunnen angstig zijn als ze gescheiden worden van hun ouders.
Minnesota multiphasic personality inventory:
een test voor psychiatrische aandoeningen die de deelnemers in een waar-fout format laat antwoorden op een groot aantal uitspraken zoals ‘ik win liever dan ik verlies bij een spel’. Er zijn 10 schalen waarvan er 3 specifiek belangrijk zijn voor het detecteren van psychologische noden bij gehospitaliseerde patiënten:
hypochondrie, depressie en hysterie
hypochondrie
afweging van iemands preoccupatie en klachten over zijn/haar gezondheid.
depressie
afweging van iemands gevoelens van ongeluk, pessimisme en hopelessness.
hysterie
neiging voor coping door ontwijking en de ontwikkeling van fysieke symptomen.
Millon behavioral medicine diagnostic
self-report test van 165 items om psychosociale factoren en issues mbt beslissingen te evalueren.
Psychosocial adjustment to illness scale:
46 items in een 4-puntschaal beschikbaar in een patiënt en een interviewer versie.
Terminale ziekte
Een terminale ziekte impliceert vaak een langzame dood. Er is een voortschrijdende afname van het gevoel van welzijn en de mogelijkheden om te functioneren. Men ervaart vaak ook pijn. Vaak sterven mensen in het ziekenhuis. Leeftijd is een bepalende factor in de aanpassing.
Denial:
het vaakst gebruikte coping mechanisme tijdens de terminale fase, nuttig wanneer men niks meer aan de situatie kan veranderen, maar helaas staat dit soms het afscheid in de weg.
3 types van stress bij terminale patiënten:
- Coping met fysieke effecten: pijn, slapeloosheid, ademhalingsmoeilijkheden.
- Levensstijl aanpassen: afhankelijk van anderen, beperkt in activiteiten.
- Realisatie dat het einde nadert: nooit meer naar huis, nooit meer samen met naasten.
Veel terminale patiënten accepteren de dood echter opmerkelijk goed en genieten van wat rest. Ze gaan er vaak beter mee om dan hun naasten.
Kübler-Ross stelde 5 fases van aanpassing aan terminale ziekte voor:
- Ontkenning.
- Boosheid.
- Onderhandelen.
- Depressie.
- Acceptatie.
Er is echter geen bewijs voor deze theorie van aanpassing in een vaste volgorde.
palliatief:
Zodra duidelijk is dat er geen behandeling meer mogelijk is, wordt de zorg palliatief: ongemak tot een minimum beperken en pijn bestrijden.
Sommige patiënten worden depressief. Psychotherapie, medicatie, of groepstherapie kunnen dan nuttig zijn.
Thuiszorg
Thuiszorg kan erg zwaar zijn voor de verzorger, maar die voelt anderzijds vaak dankbaarheid voor de opportuniteit van een geliefde te kunnen verzorgen.
Hospice care
medisch (bestrijden van pijn en ongemakken) en sociaal (ondersteuning voor patiënt en gezin) systeem om de levenskwaliteit van stervende patiënten te bewaren.
Zorgdriehoek bestaat uit 4 actoren
- Zorgvragers/verzekerden
- Zorgaanbieders
- Zorgverzekeraars
- Besturingsactoren
Zorgvragers/verkerden
Die maken gebruik van de zorg, zijn de burgers van de Nl samenleving
Zorgaanbieders
Waaronder individuelle beroepsbeoefenaars en zorginstellingen. Die verlenen de zorg aan de burgers.
Zorgverzekeraars
Die vergoeden de kosten van de zorg. Daaronder vallen de gemeenten wat betreft de wet langdurige zorg
Besturingsactoren
besturen het zorgsysteem waaronder:
Ministerie van volksgezondheid
welzijn en sport
de nederlandse zorgautoriteit
zorginstituut nederland
Zorgdriehoek heeft 3 systeemdoelen& het RIVM voegt nog een 4 aan toe
- Toegankelijkheid
- Betaalbaarheid
- Kwaliteit
- Preventie
Toegankelijkheid
de zorg moet voor iedereen binnen hand bereik liggen, zowel financieel, geografisch en cultureel.
En er moeten acceptabele wachttijden zijn
Kwaliteit
De mate waarin de gezondheidszorg de kans op gewenste gezondheidsuitkomsten vergroot.
De zorg moet effectief, veilig en doelmatig zijn
Betaalbaarheid
De zorg moet voor de burgers betaalbaar zijn. Dat is complex omdat de betaalbaarheid ook weer toegankelijkheid en de kwaliteit van zorg in belangriijke mate beinvloedt.
Preventie
dat ziekten zo veel mogelijk willen voorkomen. Door het voorkomen van ziekten worden de zorgkosten reduceerd.
Bevolkingsonderzoek
5 belangrijkste wetten van het Nederlandse zorgsysteem ook wel de stelselwetten
Die wetten zijn gericht op preventie.
1. Wet publieke gezondheid WPG
2. Zorgverzekeringswet WZW
3. Wet langdurige zorg WLZ
4. Wet maatschappelijke ondersteuning WMO
5. Jeugdwet JW
Wet publieke gezondheid
regelt o.a de organisatie van de publieke gezondheidszorg, de bestrijding van infectieziektes en het bevolkingsonderzoek -> screening, infectiebestrijding
Zorgverzekeringswet
Deze wet stelt een zorgverzekering verplicht voor iedereen die in Nl woont of werkt en omvat de zorg die via de zorgverzekering wordt vergoed. Huisartsenzorg en medisch specialisatie zorg
Wet langdurige zorg
regelt de zorg bij langdurige ziekte of voor mensen die 24 uur per dag nabijheid of permanent toezicht nodig hebben.
Jeugdwet
regelt de zorg en ondersteuning voor kinderen en jongeren onder de 18 jaar. Daar is de gemeente verantwoordelijk voor.
Wet maatschappelijke ondersteuning
Regelt dat mensen met een beperking de hulp, ondersteuning en voorzieningen krijgen die ze nodig hebben
Gezondheidszorg omvat
Het geheel van zorgverleners instellingen en activiteiten dat direct gericht is op instandshouding en verbetering van de gezondheidstoestand en of de mogelijkheid om zelf regie te voeren en op het reduceren, opheffen, compenseren en voorkomen van tekorten daarin
4 indelingen om de gezondheidszorg in Nl in te delen
- Zorg naar zorgbehoefte
- Zorg naar plaats van behandeling
3.Zorg naar behandelingsniveau - Zorg naar doelgroep
Zorg naar zorgbehoefte
deze zorg is ingedeeld op basis van 5 behoeftecategorieen:
1. Zorg rond de geboorte
2.Gezond blijven
3. Beter worden
4. Leven met ziekte of een handicap
5. Zorg aan het einde van het leven
Zorg naar plaats van behandeling
- Intramurale zorg: langdurige zorg. De zorg die mensen ontvangen gedurende een onafgebroken verblijf in een instelling. Verpleeghuis, Verzorgingshuis
- Extramurale zorg: langdurige zorg. De zorg die mensen krijgen die niet in een instelling verblijven, ook wel ambulante zorg, zorgaanbiedere komen dan aan huis. Psychiaters, psycholoog en thuiszorg
- Semimurale zorg: is een tussenvorm van zorg en valt tussen extra en intramurale zorg. Beschermd wonen, deeltijd behandeling in een psyhiatrische instelling, dagbesteding
Zorg naar behandelingsniveau
Bij deze indeling is de aard van het gezondheidsprobleem bepalend voor het behandelingsniveau.
Nulde lijn zorg: is de zorg van mantelzorgers, familie, maar ook populatiegerichte zorg door GGD en jeugdgezondheidszorg.
Eerste lijn zorg: is de zorg waar patienten zonder verwijzing en op eigen initiatief naartoe kunnen. Huisartsenzorg, tandarts, fysio, apotheker
Tweede lijn zorg: alleen toegankelijk na een verwijzing van de huisarts. Ziekenhuiszorg en geestelijke gezonheidszorg
Derde lijn zorg: is zorg in een academisch ziekenhuis en specialisatie verwijscentra. Brandwondencentrum en kankercentrum
Zorg naar doelgroep
Is er sprake van wanneer de gezondheidszorg wordt ingedeeld naar groepen personen waarop de zorg zich richt. Bv naar leeftijd, gehandicapt
De belangrijkste wetten van de gezondheidszorg
- Wet kwaliteit, klachten en geschillenzorg
- Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst
- Wet beroepen in de individuele gezondheidszorg
Wet kwaliteit, klachten en geschillenzorg
een wet die moet waarborgen dat alle zorgaanbieders goede zorg bieden. Hoe klachten en geschillenafhandelingen plaats dient te vinden
Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst
heeft de rechten plichten van de patient en hulpverlener vastgelegd. Bestaat uit informatieplicht en toestemmingsplicht
Wet beroepen in de individuele gezondheidszorg
bevordert de kwaliteit van de zorg die beroepsbeoefenaren leveren.
Ook bedoeld om patienten te beschermen tegen ondeskundige of onzorgvuldige handelen van individuele zorgverleners.
Regelt de titelbescherming en registratie van beroepsgroepen zoals gezondheidspsycholoog
