1.2. Rolul paradigmelor în cercetarea ştiinţifică Flashcards
Termen: Paradigmă
Όρος: Παράδειγμα
Definiție: O paradigmă poate fi definită ca un model sau tipar. În contextul teoriilor științifice, reprezintă exemple împărtășite în comun într-o comunitate științifică care îndeplinesc funcțiile de cunoaștere atribuite regulilor împărtășite în mod obișnuit.
Ορισμός: Ένα παράδειγμα μπορεί να οριστεί ως μοντέλο ή πρότυπο. Στο πλαίσιο των επιστημονικών θεωριών, αντιπροσωπεύουν κοινά παραδείγματα σε μια επιστημονική κοινότητα που εκπληρώνουν τις λειτουργίες γνώσης που έχουν ανατεθεί σε κοινά κοινόχρηστους κανόνες.
Teoreticieni:
Θεωρητικοί:
- Perspectiva lui Thomas S. Kuhn: Paradigmele sunt exemple împărtășite în comun de o comunitate științifică, îndeplinind funcții de cunoaștere bazate pe reguli împărtășite în mod obișnuit.
- ‘Perspectiva lui Robert King Merton: Paradigmele se referă la limbajul în care sunt formulate teoriile sau la subansamblurile importante ale teoriilor din cadrul unei discipline.
- Αντίληψη του Thomas S. Kuhn: Τα παραδείγματα είναι παραδείγματα που μοιράζονται κοινώς από μια επιστημονική κοινότητα, εκπληρώνοντας λειτουργίες γνώσης βασισμένες σε κοινά κοινοποιημένους κανόνες.
- Αντίληψη του Robert King Merton: Τα παραδείγματα αναφέρονται στη γλώσσα με την οποία διατυπώνονται οι θεωρίες ή σημαντικά υποσυνολικά των θεωριών εντός μιας ειδικότητας.
Rolul Paradigmelor:
Ρόλος των Παραδειγμάτων:
Paradigmele joacă un rol incontestabil în cercetarea științifică, ghidând ancheta într-un domeniu specific.
În științele sociale și umane, Raymond Boudon identifică două mari familii de paradigme: “interacționiste” și “deterministe”.
- Τα παραδείγματα παίζουν ένα αναμφισβήτητο ρόλο στην επιστημονική έρευνα, καθοδηγώντας την έρευνα εντός ενός συγκεκριμένου πεδίου.
- Στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, ο Raymond Boudon εντοπίζει δύο μεγάλες οικογένειες παραδειγμάτων: “αλληλεπιδραστικά” και “προσδιοριστικά”.
Paradigme Interacționiste:
Αλληλεπιδραστικά Παραδείγματα:
- Actele sociale ale actorilor sunt acțiuni intenționate îndreptate către un scop.
Sunt explicate prin scopurile actorilor în cadrul interacțiunii lor, independent de condițiile de la început. - οι κοινωνικες πράξεις των ηθοποιών είναι προτεινόμενες ενέργειες προς έναν στόχο.
- Εξηγούνται από τους σκοπούς των ηθοποιών μέσα στη διάδρασή τους, ανεξάρτητα από τις αρχικές συνθήκες.
Paradigme Deterministe:
Προσδιοριστικά Παραδείγματα:
- Actele actorilor sunt tratate ca “comportamente” determinate de elemente și condiții anterioare.
- Înțelegerea comportamentelor prin examinarea elementelor și condițiilor anterioare.
- Οι πράξεις των ηθοποιών αντιμετωπίζονται ως “συμπεριφορές” που καθορίζονται από προηγούμενα στοιχεία και συνθήκες.
- Κατανόηση των συμπεριφορών εξετάζοντας τα προηγούμενα στοιχεία και συνθήκες.
Compararea Exemplului:
Σύγκριση του Παραδείγματος:
- Exemplu Paradigmă Interacționistă: Coliziunea ca rezultat al faptului că ambii șoferi au refuzat să cedeze, fiecare încercând să câștige interacțiunea.
- Exemplu Paradigmă Deterministă: Accident explicat prin circumstanțe, cum ar fi șoferul care era un om de afaceri care a participat la o cină de afaceri, consumând alcool, ducând la o stare așteptată de ebrietate.
- Παράδειγμα Αλληλεπιδραστικής Παραδειγματικής: Σύγκρουση ως αποτέλεσμα του γεγονότος ότι και οι δύο οδηγοί αρνήθηκαν να υποχωρήσουν, καθένας προσπαθώντας να κερδίσει τη διαδραστικότητα.
- Παράδειγμα Προσδιοριστικής Παραδειγματικής: Το ατύχημα εξηγείται από τις συνθήκες, όπως ο οδηγός που ήταν επιχειρηματίας που παρακολούθησε μια επιχειρηματική δείπνο, καταναλώνοντας αλκοόλ, οδηγώντας σε μια αναμενόμενη κατάσταση μέθης.
Aplicare în Științele Sociale:
Εφαρμογή στις Κοινωνικές Επιστήμες:
- Științele sociale și umane folosesc atât paradigmele interacționiste, cât și cele deterministe.
- Fenomenele sunt studiate din ambele perspective în funcție de natura și structura acestor procese, contextul cercetării, etc.
- Οι κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες χρησιμοποιούν τόσο αλληλεπιδραστικές όσο και προσδιοριστικές παραδειγματικές προσεγγίσεις.
- Τα φαινόμενα μελετώνται από και τις δύο προοπτικές βάσει της φύσης και της δομής των διεργασιών, του περιβάλλοντος έρευνας, κ.λπ.
Contribuțiile Paradigmelor:
Συνεισφορές των Παραδειγμάτων:
Fiecare model contribuie la dezvoltarea științei.
Nicio paradigmă nu este în mod intrinsec “adevărată sau falsă, realistă sau irealistă”, ci mai degrabă mai mult sau mai puțin adaptată fenomenului analizat.
- Κάθε μοντέλο συμβάλλει στην ανάπτυξη της επιστήμης.
- Κανενα παράδειγμα δεν θεωρείται ουσιαστικά “αληθής ή ψευδής, ρεαλιστική ή ανεαλιστική”, αλλά μάλλον περισσότερο ή λιγότερο προσαρμοσμένη στο φαινόμενο υπό ανάλυση
Concluzie:
Συμπέρασμα:
O paradigmă, conform lui Boudon, nu poate fi etichetată definitiv ca fiind adevărată sau falsă, ci ar trebui văzută ca mai mult sau mai puțin adaptată fenomenului sub analiză.
Ενα παράδειγμα, σύμφωνα με τον Boudon, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί οριστικά ως αληθής ή ψευδής, αλλά πρέπει να θεωρείται περισσότερο ή λιγότερο προσαρμοσμέν στο φαινόμενο υπό ανάλυση.