Zračenje u atmosferi Flashcards
Iradijansa
energija sunčevog zračenja
Procesi kojim se prenosi toplota
provodljivost, konvekcija i zračenje
Elektromagnetno zračenje
asambl talasa koji putuju kroz vakuum brzinom svetlosti (c=300 000km/s)
Elektromagnetni spektar
zračenje svih mogućih talasnih dužina
talasi različitih talasnih dužina imaju različite frekvencije
ultraljubičasto- 0,001-0,4µm
vidljivo- 0,4-0,8µm
skoro-infracrveno- 0,8-4µm
infracrveno- 4-10na2µm
boje vidljivog dela spektra- ljubičasta, tamnoplava, svetloplava, zelena, žuto-zelena, žuta, narandžasta i crvena
FAR
fotosintetički aktivna radijacija
deo spektra koji je aktivan u procesima fotosinteze
poklapa se sa vidljivim delom spektra
Monohromatska iradijansa (Eλ)
zračenje emitovano po jedinici površine, vremena i talasne dužine u prostornom uglu 2π
Monohromatska apsorptivnost (aλ)
odnos apsorbovanog i primljenog zračenja pri datoj talasnoj dužini
Vodena para i CO2
najjače apsobuju infracrveno zračenje i najjače ga emituju
Kirhof
Eλ/aλ=f(λ,T)
tela koja dobro emituju zračenje na nekoj talasnoj dužini dobro i apsorbuju zračenje na istoj talasnoj dužini
Crno telo
telo koje pri svim talasnim dužinama apsorbuje svo raspoloživo zračenje koje do njega dopire
aλ=1
Sivo telo
telo za koje je ispunjen uslov da monohromatska iradijansa ima vrednost između 0 i 1
Plankov zakon
povezuje tri značajna parametra: energiju, T i talasnu dužinu kojom se emituje zračenje
T Sunca
6100 K (Vin) 5780 K (Štefan-Bolcman)
Solarna konstanta (Fo)
definisana je kao količina energije koja u jedinici vremena prođe kroz i 1m2 ravne površine normalne na sunčeve zrake na gornjoj granici atmosfere kada se Zemlja nalazi na srednjem rastojanju od Sunca
Fo=1370 W/m2
Raspodela sunčevog zračenja
zavisi od geografske širine i godišnjeg doba
Srednje T
zemljine površine- 255 K (-18°C)
vazduha pri tlu- 15°C
Albedo
deo sunčevog kratkotalasnog zračenja koji se reflektuje od površine tla i izražava se u % zemlje 30% čiste atmosfere 7% oblaka 50-55% tlo bez vegetacije 10-25% pesak i pustinje 24-40% trava 15-25% šuma 10-20% sneg (čist i suv) 75-95% sneg (prljav i vlažan) 25-75% more (pri niskom Suncu) 10-70% more (pri visokom Suncu) ispod 10%
Apsorbovanje
najveći deo sunčevog zračenja apsorbuje zemljina površina
kod nas pri vedrom vremenu do nje dospe oko 80%
tlo reflektuje 10%, apsorbije se oko 70%
Duga i halo
rasipanjem vidljivog zračenja na oblacima i kisnim kapima kao i na česticama leda dovodi do optičkih fenomena
Refrakcija
Savijanje sunčevih zraka pri prolasku kroz atmosferu
Emisivnost tela
0,85-1
čista voda- 0,985
paperjast sneg (najbolje crno telo u prirodi u infracrvenom delu spektra)- 0,99
Fotosfera
“vidljiva” površina Sunca, sloj debljine nekoliko stotina kilometara
gotovo sva energija koja na Zemlju dospeva je iz nje
Jedinica za merenje energije
J- džul
rad sile od 1 njutna na putu od 1 metra
1J=Nm
Sneg je beo
jer reflektuje gotovo sve talasne dužine u opsegu vidljivog dela spektra
Sunčeve pege
tamnija odnosno hladnija mesta na površini Sunca
njihova T je niža za oko 1000-1500K od okolnih delova fotosfere
