Klima i biljni pokrivač

Question 1

Makroklima (klima velikog područja)

Answer 1

merne vrednosti klimatskih elemenata izmerene na stanicama međusobno udaljenim 50-100 pa i više km u dužem vremenskom periodu

Question 2

Prizemni sloj vazduha

Answer 2

sloj vazduha do visine od 2m

Question 3

Fitoklima

Answer 3

klima prizemnog sloja vazduha

Question 4

Ekoklimatologija (klimatologija staništa)

Answer 4

nauka o prizemnoj klimi

Question 5

Šumarska mikroklimatologija

Answer 5

bavi se proučavanjem atmosferskih procesa i odgovarajućih fenomena u biosferi
proučava razmenu mase i energije kao i njihovu
transformaciju u sistemu tlo-biljka-atmosfera, u kome su
fizički procesi modifikovani fizičkim fakrotima

Question 6

Biosfera

Answer 6

deo sistema Zemlja-atmosfera u kome postoji

život

Question 7

Biosfera šumskih staništa

Answer 7

prostor koji počinje sa najdubljim korenovim
sistemom kod drveća pa do visine od nekoliko metara
iznad gornjeg sprata šumskog staništa

Question 8

Uticaj vremena i klime na biljni pokrivač

Answer 8

određen je energetskim bilansom atmosfere (iznosom

sunčeve energije i njenim gubicima na izračivanje, evapotranspiraciju i akumulaciju u tlo)

Question 9

Šume menjaju klimu

Answer 9

utičući na: T, vlažnost, vetar, padavine, bilans vlage u zemljištu

Question 10

Ponašanje šume

Answer 10

šuma se ponaša kao aktivna meteorološka oblast, koja
značajno menja transporte toplote i vodene pare, a
pogotovo pravac i brzinu vetra
sve šume nemaju istu mikroklimu
razlikuju se u pogledu transpiracije, uslova vlažnosti, fizičkih karakteristika lišća i prizemnog pokrivača

Question 11

Raspoloživa energija u šumi

Answer 11

iznos čistog zračenja koje dopire do najvišeg sloja šumskog pokrivača

Question 12

Jedinstveni aktivni sloj šume

Answer 12

aktivni sloj biljaka i aktivni sloj zemljišta
aktivni sloj šume poseduje osobine: refleksije,
apsorpcije i propuštanja zračenja

Question 13

Energija potrebna šumi za proces fotosinteze

Answer 13

iznosi oko 1% energije sunčevog zračenja (3,5-7 W/m2)
potrošnja energije na fotosintezu je ekvivalentna
dobitku energije kod disanja biljaka

Question 14

Toplotni bilans šumske sastojine

Answer 14

zavisi od stanja vremena u području gde se šuma nalazi

Question 15

Potrošnja energije kod biljke

Answer 15

5-95% na razmenu toplote
95-5% na transpiraciju
u našoj zemlji 65-70% na transpiraciju, a 30-35% na razmenu toplote

Question 16

Sinteza hlorofila

Answer 16

na formiranje hlorofila u listu, prevashodnu ulogu ima
vidljivi deo sunčevog spektra
za sintezu hlorofila i njegovu akumulaciju u listu,
najznačajnije su talasne dužine koje odgovaraju plavoj i
crvenoj boji vidljivog zračenja
heliofitnom biljkama potreban je veći intenzitet
osvetljenja nego sciofitnim

Question 17

Porast lista

Answer 17

za normalan rast lista potrebno je da intenzitet plavo-
ljubičastog dela sprektra bude dvostruko veći od
intenziteta crvenog dela spektra

Question 18

Prenos energije zračenja

Answer 18

prenos energije zračenja unutar neke sastojine oređen
je optičkim karakteristikama šumskog skolpa
u zavisnosti od sklopljenosti sastojine kao i drveća
zavisi količina primljenog zračenja unutar sastojine

Question 19

Refleksivnost

Answer 19

maksimum refleksivnosti od oko 40% je na talasnim
dužinama oko 0,6µm, koje odgovara zelenoj boji u
sunčevom spektru, pa list vidimo kao zelen
koeficijent refleksivnosti raste sa porastom zenitnog
ugla Sunca
refleksivnost kod četinara je manja nego kod lišćara
(5-14%)

Question 20

Transmitivnost

Answer 20

koeficijent transmitivnosti kratkotalasnog sunčevog
zračenja u toku vegetacije u sloju lisne mase menja se
u zavisnosti od vrste drveća
koeficijent transmitivnosti opada sa porastom zenitnog
ugla Sunca

Question 21

Sposobnost apsorpscije šume

Answer 21

zavisi od sastava šume i

prizemne vegetacije i stepena vlažnosti zemljišta

Question 22

Albedo šumskog pokrivača

Answer 22

zavisi od: karaktera oblačnosti, odnosa između direkte i
difuzne radijacije, hrapavosti šumskog sklopa i načina
reflektovanja zračenja
pošto pojedinačan list reflektuje kao ravna površina, a
krošnje drveća dobro hvataju sunčevo zračenje, to je
albedo šumskoh sastojina upola manji od albeda
pojedinačnog lista
najveći pad albeda je u oblasti vidljivog zračenja (FAR)

Question 23

Albedo lišćara i četinara

Answer 23

najmanji albedo imaju krune četinarskog, a najveći
krune lišćarskog drveća
mešoviti lišćari 21%
mešoviti četinari 16,3%

Question 24

Temperatura vazduha u šumi

Answer 24

tokom letnjih dana T vazduha u šumi raste od površine
tla prema krunama (do visine maksimalne gustine
kruna), a zatim opada sa visinom u slobodnoj atmosferi (inverzija)
tokom noći, usled izraženog hlađenja sa gornjih
granica krošnji, T vazduha u šumi raste idući od krošnji
ka površini tla (konverzija)

Question 25

Temperaturni talas

Answer 25

tokom leta, na nivou kruna drveća (visine 14-15m) i prostire se na dole i na gore opadajući u amplitudi

Question 26

Vetar u šumi

Answer 26

formiranje strujnica i izgled polja vetra u šumi i iznad
nje zavisi od mnogih faktora, najvažniji su visina,
gustina i sklopljenost kruna

Question 27

Vazdušni jastuk

Answer 27

ako je šuma dovoljno visoka i gusta, na navetrenoj strani šume formira se u prizemnom sloju vazduha turbulentno strujanje čija veličina i visina zavise od visine i gustine šume
ovo turbulentno kretanje formira “vazdušni jastuk”

Question 28

Vazdušno strujanje na šumskim proplancima, sečinama i oplodnim jezgrima

Answer 28

vazduh struji iznad šume, kada naiđe na proplanak… formira se turbulentno kretanje vazduha, usled koga dolazi do mešanja vazdušnih masa
mogu imati negativan uticaj
zavisi od veličine proplanka i vrste šume koja ga okružuje

Question 29

Strujanje vazduha kroz retku šumu

Answer 29

izostaje formiranje turbulentnog strujanja

postoji mogućnost jačeg prodora vetra u unutrašnjost šume

Question 30

Vlažnost vazduha u šumi

Answer 30

u toku leta vazduh u šumi je vlažniji od vazduha izvan
šume
glavna aktivna površina sa koje se vrši isparavanje u
šumi je površina lišća i četina u krunama drveća
osnovni pokazatelj transpiracije je intenzitet
transpiracije
kada je zemljište suvo izvor vodene pare su krune drveća
maksimalna količina rose na 1,5m i opada prema zemljištu

Question 31

Intenzitet transpiracije

Answer 31

količina vode izražena u mm koja transpiriše sa jedinice površine lista ili četine u jedinici vremena

Question 32

Padavine u šumi

Answer 32

na projekciji ivica krune nastaje maksimum padavina

110-160% padavina na slobodnom prostoru

Question 33

Kapacitet kvašenja

Answer 33

količina vode koju krune, zavisno od uslova, mogu da
zadrže sve dok voda ne počne da otiče na zemljište
najčešće iznosi 1-3 litra vode po kvadratnom metru
nakvašene horizontalne projekcije kruna

Question 34

Intercepcija (zadržavanje padavina)

Answer 34

ukupni gubitak vode usled kvašenja i isparavanja
veliki uticaj na intercepciju ima sam intenzitet padavina
zavisi od klimatskih karakteristika područja: režima padavina, temperature, vlage vazduha i brzine vetra
pokrovnosti šume i od starosti sastojine

Question 35

Uticaj šuma na širu okolinu

Answer 35

uticaji klimatske prirode: na padavine, na polje vetra, na
ublažavanje klimatskih ekstrema
uticaji neklimatske prirode: regulisanje sadržaja vode u
zemljištu na nekom području, na erozione procese
izazvane vetrom (eolska erozija), vodotocima (fluvijalna)
ili kišom (pluvijalna), na regeneraciju i filtraciju
prizemnog sloja vazduha

Question 36

Uticaj šume i vegetacije na klimu okoline

Answer 36

šuma i niža vegetacija u njoj čine klimu okoline
umerenijom i vlažnijom
ima zaštitni efekat jer štiti svoju širu okolinu od
negativnih uticaja hladnih ili toplih i suvih vetrova
povećava godišnju količinu padavina od 2 do 10%

Question 37

Šuma kao filter-sistem prizemnog sloja vazduha

Answer 37

šuma efikasno čisti vazduh od svih vrsta aerosola, a

ujedno ga regeneriše ispuštanjem kiseonika

Question 38

Uticaj šume na oticanje vode

Answer 38

u znatnoj meri smanjuju površinsko oticanje vode
koeficijen površinskog oticanja sa nekog područja
zavisi pre svega, od pošumljenosti sliva, ali i od vrste i
ispranosti zemljišta