Ispit Flashcards

1
Q

Meteorologija

A
  • nauka o pojavama u atmosferi koje su značajne za

vreme

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Klimatologija

A
  • proučavanje statističkih osobina atmosfere koje
    predstavljaju klimu
  • razumevanje pojava kao posledica fizičkih zakona po
    kojima se ponaša atmosfera
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Sastav atmosfere

A
  • N- 76%

O- 23%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Molekularna difuzija

A
  • teži da proizvede atmosferu u kojoj ima više težih

gasova u donjim slojvima, a više lakših u gornjim

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Mešanje usled kretanja vazduha

A
  • teži da proizvede atmosferu u kojoj je relativan odnos
    pojedinih sastojaka svuda isti
  • dominira u donjih 100km atmosfere
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Vodena para

A
  • veoma romenljiva
  • učestvije u procesima isparavanja i kondenzacije u
    atmosferi
  • pritisak zasićene vodene pare opada sa opadanjem T
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ozon

A
  • formira se fotohemijskim reakcijama na visini od
    20-60km
  • štetan po zdravlje
  • najviše ga ima na visini od oko 25km
  • apsorbije biološki štetno ultraljubičasto zračenje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Slojevi atmosfere

A
  • homosfera- do 100km, dominira mešanje
  • turbopauza- prelazak na proces difuzije
  • heterosfera- proces fotodisocijacije kiseonika
  • egzosfera- iznad 500km, H napušta zemlju
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Klima

A
  • srednje stanje atmosfere ili najčešće vreme
  • srednje stanje se shvata kao dugoročno ispoljavanje
    vremenskih uslova iznad neke oblasti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Klimatski elementi

A
  • solarna klima- zavisi od astronomskih uslova (T)
  • realna klima- na Zemlji, izražava se nizom promenljivih
    fizičkih veličina (klimatski elementi)
  • klimatski elementi- odražavaju stanje atmosfere i
    promene u njoj, (zračenje, pritisak vazduha, T, relativna
    vlažnost, isparavanje, oblačnost, trajanje osunčavanja,
    padavine, pojave i vetar)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Pritisak vazduha

A
  • ciklon- oblasti niskog pritiska sa zatvorenim izobarama
    gde vazduh cirkuliše na visini u smeru suprotnom
    kazaljki na satu
  • anticiklon- oblasti visokog pritiska u kojoj vazduh na
    visini struji u smeru kazaljki na satu
  • vazduh kao materija ima težinu i sposobnos da prenosi
    pritisak u svim pravcima podjednako
  • pritisak kojim atmosfera deluje na sva tela = sila kojom
    vazduh deluje na 1m² zemljane površine
  • jedinice- Pa= pritisak od 1N (njutna) na P od 1m²
    milibar (mb)= 100Pa=1hPa
  • meri se barometrom u mm živinog stuba
    1mmHg= 1,333 hPa
  • pritisak na nivou mora oko 1000mb, na širini od 45° i T
    od 0°C iznosi 1013,25mb
  • jednačina statike dp/dz=-gρ
  • promene u horizontalnom pravcu 1-2mb na 100km
  • opšte cirkulacije atmosfere iznad južne Evrope: sibirski
    anticiklon, azorski anticiklon i sredozemna depresija
  • topografske i geografsko-fizičke karakteristike: visina,
    oblik i razuđenost planinskih kompleksa, termička
    razlika kopmo-more, sastav tla i vegetacioni pokrivač
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Temperatura vazduha

A
  • toplotno stanje nekog tela, meri se °C ili Kelvinima
  • visinski T opada oko 6-7°C po km
  • inverzija- porast T sa visinom
  • opadanje T sa visinom- vazduh se greje od podloge,
    kretanjem naviše opada pritisak, vazduh se širi i vrši
    rad na račun unutrašnje energije (adijabatsko hlađenje,
    1°C na 100m), prestaje na visini od 10km (troposfera)
  • čestice aerosola se kreću u troposferi naviše, ispiraju
    ih kišne i oblčne kapljice
  • tropopauza
  • stratosfera- dole hladan, gore topao vazduh, vertikalna
    kretanja onemogućena, malo vodene pare
  • jedan od najvažnijih klimatskih elemenata jer
    temperaturski režm nekog mesta određuje pripadnost
    klimatskom tipu
  • menja se u meridijalnom pravcu u zavisnosti od
    geografske širine, zbog promene
    bilanska zračenja
  • voda u poređenu sa tlom ima veliki toplotni kapacitet
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Relativna vlažnost vazduha

A
  • vodenu paru vazduh dobija isparavanjem sa vodene
    površine, vlažnog zemljišta i biljnog pokrivača
  • relativna vlažnost vazduha (U)- izražava sepen
    zasićenosti vazduha vodenom parom, nije više moguće
    dovođenje novih količina vodene pare bez
    kondenzovanja (e=E)
  • U=e/E*100%
  • maks. pritisak vodene pare ili napon zasićena, zavisi od
    T
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Oblačnost

A
  • utiče na sunčevo zračenje i izračivanje zemljine
    površine i atmosfere,tj. bilans toplote
  • zavisi od vertikalnih kretanja u atmosfer koja su u
    funkciji sistema pritiska i orografskih prepreka,
    vertikalne raspodele T i vlažnosti u atmosferi
  • prikazuje se pomoću prostorne raspodele količine
    oblaka, tj. pomoću pokrivenosti neba oblacima
    izraženom u desetinama
  • najmanje avgust, najviše decembar
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Trajanje osunčavanja

A
  • obrnuto srazmerno oblačnošću, a zavisi još i od
    konfiguracije terena i godinjeg doba
  • izražava se brojem časova kojim je sunce sijalo u
    određenom razdoblju
  • duže leti nego zimi, maks. u julu i avgustu a min. u
    decembru
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Padavine

A
  • izražavaju se preko visine stuba vode po jedinici
    površine
  • za pogodnost klime nekog mesta veoma je važna
    raspodela padavina tokom godine, tzv. režim padavina,
    jedan od načina da se prikaže je pomoću relativnog
    godišnjeg kolebanja padavina izraženog u % od
    godišnje količine padavina
    r=100% (Px-Pn)/P
  • odlika mediteranskog režima je velika čestina i količina
    padavina u zimskoj polovini godine i suvo leto sa
    najmanje kiše u najtoplijem mesecu
  • kontinentalni režim je obeležen sa čestim i obilnim
    kišama u letnjoj polovini godine i prilično suvom zimom
    sa najmanje padavina u februaru
  • velika prostorna i vremenska kolebanja padavina
    dovode do pojave kišnih i sušnih perioda
  • kišni period- broj uzastupnih dana sa količinom
    padavina većom ili jednakom 0,1mm
  • sušni period- broj uzastopnih dana bez padavina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Pojave

A
  • nepogode, grad i magla
  • nepogode- poremećaj u atmosferi pri kojem se
    ispoljavaju razorni efekti na zemljinoj površini
  • kod nas razvoj jednog ili više kumulonimbusa
    prouzrokovanim jakom nestabilnošću atmosfere ili
    brzim prodorima hladnog vazduha
  • pojava grada je uglavnom vezana za vrlo razvijene
    kumulonimbuse koji imaju karakter nepogode
  • magla je pojava koja je u velikoj meri uslovljena
    oblicima topografije zemljine površine, što znači da ima
    izrazit lokalni karakter
  • po nastanku se dele na radijacione i advektivne
  • radijacione- vezane za pojavu inverzije zbog radijacije i
    hlađena tla, debljine od 100 do 500m
  • advektivne- nastaju horizontalnim prenosom vazdušnih
    masa, različitih karakteristika, prinčemu dolazi do njihovog
    mešanja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Vetar

A
  • vektor brzine kretanja vazduha
  • na meteorološkim stanicama meri se preovlađujući
    vetar
  • kao klimatski element je funkcija cirkulacije atmosfere i
    oblika topografije zemljine površine
  • bura- severoistočni vetar, ciklonska i anticiklonska,
    snižava T vazduha za nekoliko ° a relativnu vlažnost za
    nekoliko desetina %
  • jugo- jugoistočni vetar
  • košava- jugoistočni vetar, topla i hladna
  • etezija- slabi seveni vetar
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Energija sunčevog zračenja

A
  • sadržana u elektromagnetnim fluksevima
  • apsorbuju je molekuli atmosfere ili površine tla
    petvarajući je u toplotu
  • džul (J)- jedinica za merenje energije i toplote kao vida
    energije, def. kao rad sile jednog N na putu od 1m
  • 1J= Nm=1 kg · 1 m2 · 1 s−2
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Procesi prenosenja toplote

A
  • provodljivost
  • konvekcija
  • zračenje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Elektromagnetno zračenje

A
  • asambl talasa koji putuju kroz vakuum brzinom

svetlosti (c=300 000km/s)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Elektromagnetni spektar

A
  • zračenje svih mogućih talasnih dužina
  • talasi različitih talasnih dužina imaju različite
    frekvencije
  • ultraljubičasto- 0,001-0,4µm
  • vidljivo- 0,4-0,8µm
  • skoro-infracrveno- 0,8-4µm
  • infracrveno- 4-10na2µm
  • FAR- fotosintetički aktivna radijacija, deo spektra koji je
    aktivan u procesima fotosinteze
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Zakoni zračenja

A
  • emisija i apsorpcija zračenja su kontinuarne funkcije
    talasne dužine zračenja, λ
  • Eλ- monohromatska iradijansa, zračenje emitovano po
    jedinici površine, vremena i talasne dužine u
    prostornom uglu 2π
  • aλ- monohromatska apsorptivnost, odnos
    apsorbovanog i primljenog zračenja pri datij talasnoj
    dužini
  • Eλ/aλ=f(λ,T), Kirhof- tela koja dobro emituju zračenje na
    nekoj talasnoj dužini dobro i apsorbuju zračenje na istoj
    toj talasnoj dužini
  • f(λ,T)- univerzalna funkcija
  • crno telo- apsorbije svo raspoloživo zračenje koje do
    njega dopire, aλ=1
  • sivo telo- monohromatska iradijansa ima vrednost
    između 0 i 1
  • talasna dužina zraka koji nosi najviše energije je
    obrnuto proporcionalna apsulutnoj T tela (Vinov zakon
    pomeranja)
  • E=σT4- Štefan-Bolcmanov zakon za crno telo
  • E=aσT4- za sivo telo
  • T Sunca- Vin 6100K, Štefan-Bolcman 5780K
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Solarna konstanta

A
  • Fo- prosečna iradijansa sunčevog zračenja koja stiže
    do zemljine orbite
  • količina enerigije koja i jedinici vremena prođe kroz
    1m2 ravne površine normalne na sunčeve zrake na
    gornjoj granici atmosfere kada se Zemlja nalazi na
    srednjem rastojanju od Sunca
  • 1370 W/m2, Rzs=150 000 000km
  • ekvivalentna T (srednja) zemljine P=255K=-18°C
  • srednja T vazduha pri tlu 15°C
  • talasna dužina pri kojoj Zemlja maksimalno zrači
    λm=11,4µm
25
Q

Albedo

A
  • deo sunčevog kratkotalasnog zračenja koji se
    reflektuje od površine tla (A=Er/E) i izražava se u %
  • albedo Zemlje- deo energije dospele na spoljnu
    granicu atmosfere koji se vraća u međuplanetarni
    prostor i iznosi oko 30%
  • čiste atmosfere oko 7%, oblaka 50-55%
  • zemljina površina apsorbuje oko 70%
26
Q

Rasipanje i refrakcija

A
  • Relejevo rasipanje- domicija kratkih talasnih dužina,
    plavetnilo
    dužih talasnih dužina, crvenkasta ili narandžasta boja
  • duga i halo- rasipanje na oblačnik i kišnim kapima
  • refrakcija- savijanje sunčevih zraka pri prolasku kroz
    atmosferu
  • zeleni zrak
27
Q

Zračenje tla i atmosfere

A
  • u dugotalasnom delu spektra zemljina površina zrači
    skoro kao crno telo
  • emisivnost- voda 0,985, paperjast sneg >0,99
28
Q

Fotosfera

A
  • “vidljiva” površina Sunca, sloj debljine nekoliko stotina

kilometara

29
Q

Termičke karakteristike zemljine površine

A
  • zemlja se hladi i zagreva preko tla
  • na dubinama većim od 1m prestaje dnevno kolebanje
    T, što znači da danju T opada sa dubinom dok noću
    raste
  • između 13 i 14č je najvišta T zemljišta, minimalna u
    ranim jutarnjim satima, neposredno pre izlaska Sunca
30
Q

Proces zagrevanja i hlađenja vode

A
  • voda je pokretljiva, delimično propušta vidljivo
    sunčevo zračenje, ima relativno veliki toplotni
    kapacitet, menja joj se gustina u zavisnosti od T i
    saliniteta, isparava
  • zahvaljujući svom velikom toplotnom kapacitetu
    zadržava velike količine toplote i time usporava
    promene T (zagrevanje i hlađenje)
31
Q

Zagrevanje i hlađenje atmosfere

A
  • danju T vazduha opada sa visinom
  • T vazduha- T merena u termometarskom zaklonu na
    visini od 2m
  • maks. T vazduha između 14 i 15č
  • inverzija- rast T sa visinom
  • advektivna inverzija- premeđtanje toplog vazduha
    preko hladne kopnene ili vodene P
  • inverzija subsidencije- prilikom spuštanja vazduha
  • frontalna inverzija- na frontalnim P, strujanjem toplog
    vazduha iznad hladnog
32
Q

Amplituda temperature vazduha

A
  • određena kao razlika između maksimalne i minimalne
    vrednosti temperature
  • dnevne amplitude T vazduha zavise od lokalnih uslova
    (vrsta podloge, nadmorska visina, oblačnost, godišnje
    dova i g. širina)
  • godišnje amplitude vazduha su manje na nižim nego
    na višim g. širinama
33
Q

Voda u atmosferi

A
  • može postojati u sva tri agregatnja stanja: tečnom,
    čvrstom i gasovitom
  • vode para je posebno značajna za atmosferu jer ona
    selektivnom apsorpcijom i emisijom omogućava
    zagrevanje atmosfere
34
Q

Veličine vlažnosti vazduha

A
  • za prikaz sadržaja vodene pare u vazduhu koriste se:
    1. specifična vlažnost q
    2. odnos smeše r
    3. pritisak vodene pare e
    4. maks. pritisak vodene pare E
    5. deficit zasićenosti vazduha D
    6. relativna vlažnost U
    7. apsolutna vlažnost a
    8. tačka rose Td
35
Q

Pritisak vodene pare, e

A
  • napon vodene pare, predstavlja parcijalni pritisak
    vodene pare u vazduhu i izražava se u istim jedinicama
    kao i prtisak vazduha
  • ima dnevni i godišnji hod
  • manji u zimskim nego u letnjim mesecima (maks. jul)
36
Q

Deficit zasićenosti vazduha, D

A
  • razlika između maks. količine vodene pare koju
    vazduh može da sadrži na nekoj T i stvarnog pritiska
    vodene pare
  • D=Es-e
37
Q

Relativna valžnost, U

A
  • odnos između stvarnog i maks. napona vodene pare
    pod uslovom da se pritisak i T ne menjaju
  • opada sa porastom T
  • maks. u decembru
  • može biti i veća od 100% (prezasićenje)
38
Q

Tačka rose, Td

A
  • temperatura vazduha pri kojoj sa postojećim sadržajem
    vodene pare u vazduhu nastupa kondenzacija
  • pri hlađenju vazduha pri tlu, T se spusti do te T tako da
    dođe do obrazovanja rose
39
Q

Prehlađena voda

A
  • voda u tečnom stanju sa T ispod tačke smrzavanja
  • u oblacima
  • nestabilna je
  • sublimacija- prelazak vode iz gasovirog stanja u čvrsto
    i obrnuto, tako nastaju pahuljice
40
Q

Isparavanje

A
  • fizički proces koji se definiše kao prenošenje vodene
    pare sa aktivne P (slobodna vodena P, zemljište i
    vegetacija) u atmosferu
  • zavisi od energije sunčevog zračenja, brzine vetra i
    količine vlage u prizemnom sloju vaduha
41
Q

Oblaci

A
  • od zemljine P pa do 20 km visine
  • najmarkantniji fenomen vremena
  • nastaju u vazuhu u kome je vodena para postala
    prezasićena u odnosu na tečnu vodu ili led
  • u ovom procesu su neophodna kondenzaciona
    odnosno sublimaciona jezgra
  • mogu nastati zbog hlađenja vazduha ispod T tačke
    rose u dodiru sa hladnom P
  • kumulus- konvektivni oblaci
    stratus- slojasti
    cirus- vlaknasti
    nimbus- kišni (kombinacija)
42
Q

Padavine

A
  • dele se prema mestu nastanka i vrsti
  • prema mestu: na one koje se formiraju pri tlu i koje se
    formiraju u oblaku
  • osnovni uzrok formiranja padavina je opadanje T
    vazduha pri čemu, uz dovoljno vlage dolazi do
    kondenzacije
  • padavine pri tlu: rosa, slana i poledica
  • T P zemlje i prizemnog sloja vazduha ispod nule ->
    sublimacija -> slana
  • poledica od prehlađenih kišnih kapi u dodiru sa P tla
  • osnovne vrste padavina: kiša, sneg i grad
  • stratus- najstinije kapi
    nimbostratus- 1-2mm
    kumulonimbus- pljuskovi- 5-6mm, u njima se formira
    grad
  • sneg nastaje u oblacima sublimacijom na niskim T
43
Q

Klima i mikroklima

A
  • klima velikog područja ili makroklima- merne vrednosti
    klimatskih elemenata izmerene na stanicama
    međusobno udaljenim 50-100 pa i više km u dužem
    vremenskom periodu
  • prizemni sloj vazduha- sloj vazduha do visine od 2m
  • fitoklima- klima prizemnog sloja vazduha
  • ekoklimatologija (klimatologija staništa)- nauka o
    prizemnoj klimi
  • makroklima- 100- 10 000km
  • mezoklima- 1-100km
  • topoklima- 100-1000m
  • mikroklima- 0,1-100m
44
Q

Klima i biljni pokrivač

A
  • biosfera- deo sistema Zemlja-atmosfera u kome postoji
    život, prostor koji počinje sa najdubljim korenovim
    sistemom kod drveća pa do visine od nekoliko metara
    iznad gornjeg sprata šumskog staništa
  • biljni pokrivač povratno utiče na klimu
  • šume menjaju klimu utičući na: T, vlažnost, vetar,
    padavine, bilans vlage u zemljištu
  • elementi koji posredstvom atmosfere utiču na biljni
    pokrivač: vatra, insekti, oboljenja i kvalitet vazduha
45
Q

Klima šumskih staništa

A
  • šumarska mikroklimatologija se bavi proučavanjem
    atmosferskih procesa i fenomena u biosferi
  • proučava razmenu mase i energije kao i njihovu
    transformaciju u sistemu tlo-biljka-atmosfera, u kome su
    fizički procesi modifikovani fizičkim fakrotima
46
Q

Ravnoteža zračenja u šumi

A
  • šuma se ponaša kao aktivna meteorološka oblast, koja
    značajno menja transporte toplote i vodene pare, a
    pogotovo pravac i brzinu
  • sve šume nemaju istu mikroklimu
  • jedinstveni aktivni sloj šume čini: aktivni sloj biljaka i
    aktivni sloj zemljišta
  • aktivni sloj šume poseduje osobine: refleksije,
    apsorpcije i propuštanja zračenja
  • energija potrebna šumi za proces fotosinteze iznosi
    oko 1% energije sunčevog zračenja (3,5-7 W/m2)
  • potrošnja energije na fotosintezu je ekvivalentna
    dobitku energije kod disanja biljaka
  • samo šumsko tlo učestvuje u bilansu toplote u sastojini
  • toplotni bilans šumske sastojine zavisi od stanja
    vremena u području gde se šuma nalazi
47
Q

Sinteza hlorofila

A
  • na formiranje hlorofila u listu, prevashodnu ulogu ima
    vidljivi deo sunčevog spektra
  • za sintezu hlorofila i njegovu akumulaciju u listu,
    najznačajnije su talasne dužine koje odgovaraju plavoj i
    crvenoj boji vidljivog zračenja
  • heliofitnom biljkama potreban je veći intenzitet
    osvetljenja nego sciofitnim
48
Q

Porast lista

A
  • za normalan rast lista potrebno je da intenitet plavo-
    ljubičastog dela sprektra bude dvostruko veći od
    intenziteta crvenog dela spektra
49
Q

Apsorpcija, refleksija i transmisija zračenja u šumi

A
  • prenos energije zračenja unutar neke sastojine oređen
    je optičkim karakteristikama šumskog skolpa
  • u zavisnosti od sklopljenosti sastojine kao i drveća
    zavisi količina primljenog zračenja unutar sastojine
  • maksimum refleksivnosti od oko 40% je na talasnim
    dužinama oko 0,6µm, koje odgovara zelenoj boji u
    sunčevom spektru, pa list vidimo kao zelen
  • koeficijent transmitivnosti kratkotalasnog sunčevog
    zračenja u toku vegetacije u sloju lisne mase menja se
    u zavisnosti od vrste drveća
  • koeficijent refleksivnosti raste sa porastom zenitnog
    ugla Sunca, k. transmitivnosti opada, a apsorptivnost
    ostaje relativno nepromenjena
  • refleksivnost kod četinara je manja nego kod lišćara
    (5- 14%)
  • sposobnost apsorpscije šume zavisi od sastava šume i
    prizemne vegetacije i stepena vlažnosti zemljišta
50
Q

Albedo šumskog pokrivača

A
  • albedo- deo sunčevog kratkotalasnog zračenja koji se
    reflektuje od površine tla i izražava se u %
  • zavisi od: karaktera oblačnosti, odnosa između direkte i
    difuzne radijacije, hrapavosti šumskog sklopa i načina
    reflektovanja zračenja
  • pošto pojedinačan list reflektuje kao ravna površina, a
    krošnje drveća dobro hvataju sunčevo zračenje, to je
    albedo šumskoh sastojina upola manji od albeda
    pojedinačnog lista
  • najmanji albedo imaju krune četinarskog, a najveći
    krune lišćarskog drveća
    mešoviti lišćari 21%, mešoviti četinari 16,3%
51
Q

Temperatura vazduha u šumi

A
  • tokom letnjih dana T vazduha u šumi raste od površine
    tla prema krunama (do visine maksimalne gustine
    kruna), a zatim opada sa visinom u slobodnoj atmosferi
  • tokom noći, usled izraženog hlađenja sa gornjih
    granica krošnji, T vazduha u šumi raste idući od krošnji
    ka površini tla
52
Q

Vetar u šumi

A
  • formiranje strujnica i izgled polja vetra u šumi i iznad
    nje zavisi od mnogih faktora, najvažniji su visina,
    gustina i sklopljenost kruna
53
Q

Vlažnost vazduha u šumi

A
  • u toku leta vazduh u šumi je vlažniji od vazduha izvan
    šume
  • glavna aktivna površina sa koje se vrši isparavanje u
    šumi je površina lišća i četina u krunama drveća
  • osnovni pokazatelj transpiracije je intenzitet
    transpiracije, pod kojim se podrazumeva količina vode
    izražena u mm koja transpiriše sa jedinice površine
    lista ili četine u jedinici vremena
54
Q

Padavine u šumi

A
  • padavine iz oblaka delimo na tečne padavine
    (kiša,sipeća kiša, pljuskovi) i na čvrste padavine (sneg,
    sugradica i grad)
  • količina vode koju krune- zavisno od uslova mogu da
    zadrže sve dok voda ne počne da otiče na zemljište,
    naziva se kapacitet kvašenja !
  • najčešće iznosi 1-3 litra vode po kvadratnom metru
    nakvašene horizontalne projekcije kruna !
  • ukupni gubitak vode usled kvašenja i isparavanja
    naziva se zadržavanje padavina ili intercepcija !
  • veliki uticaj na intercepciju ima sam intenzitet padavina
  • intercepcija, prokapavanje i oticanje niz stablo, menjaju
    se od klimatskih karakteristiha područja, pre svega od:
    padavina, T, vlage vazduha i prosečne brzine vetra
  • šuma utiče na raspored i topljenje snega
  • intercepcija zimskig snežnih padavina u proseku je
    manja nego kod letnjih kiša, usled ograničenog
    isparavanja pri niskim T !
55
Q

Uticaj šuma na širu okolinu

A
  • uticaji klimatske prirode: na padavine, na polje vetra, na
    ublažavanje klimatskih ekstrema
  • uticaji neklimatske prirode: regulisanje sadržaja vode u
    zemljištu na nekom području, na erozione procese
    izazvane vetrom (eolska erozija), vodotocima (fluvijalna)
    ili kišom (pluvijalna), na regeneraciju i filtraciju
    prizemnog sloja vazduha
56
Q

Uticaj šume i vegetacije na klimu okoline

A
  • šuma i niža vegetacija u njoj čine klimu okoline
    umerenijom i vlažnijom
  • ima zaštitni efekat jer štiti svoju širu okolinu od
    negativnih uticaja hladnih ili toplih i suvih vetrova
  • povećava godišnju količinu padavina od 2 do 10%
57
Q

Šuma kao filter-sistem prizemnog sloja vazduha

A
  • šuma efikasno čisti vazduh od svih vrsta aerosola, a

ujedno ga regeneriše ispuštanjem kiseonika

58
Q

Uticaj šume na oticanje vode

A
  • u znatnoj meri smanjuju površinsko oticanje vode
  • koeficijen površinskog oticanja sa nekog područja
    zavisi pre svega, od pošumljenosti sliva, ali i od vrste i
    ispranosti zemljišta