wykład 6 prezentacja

Question 1

Rola i działania psychologów w promocji zdrowia

Answer 1

Upowszechnianie wiedzy psychologicznej przydatnej do promocji zdrowia (poziom ogólnokrajowy, wojewódzki, miejski, osiedlowy, szkolny; kierowane do reprezentantów zawodów medycznych, nauczycieli, decydentów, organizatorów życia społecznego, dziennikarzy, rodziców, stowarzyszeń)
Kształtowanie zasobów zdrowotnych i zachowań prozdrowotnych (rozwój Ja, przekonania zdrowotne i dotyczące kontroli nad zdrowiem, poczucie sprawstwa i własnej skuteczności)

Question 2

Czym jest prewencja zagrożeń

Answer 2

Zespół działań, w których wykorzystuje się metody i środki psychologiczne celem zmniejszenia prawdopodobieństwa wystąpienia zaburzeń w funkcjonowaniu somatycznym, psychologicznym i społecznym poprzez przeciwdziałanie czynnikom ryzyka i wzmacnianie zasobów pełniących funkcję ochronną.

Question 3

Poziomy prewencji

Answer 3

1. Zapobieganie ryzyku - obniżenie prawdopodobieństwa wystąpienia zaburzeń, czyli zmniejszenie zachorowalności poprzez przeciwdziałanie czynnikom ryzyka, zanim spowodują one wystąpienie zaburzeń.
2. Ograniczanie ryzyka - powstrzymanie rozwoju patologii, stosowane w sytuacji pojawienia się wczesnych sygnałów zaburzeń
3. Minimalizowanie negatywnych skutków - zapobieganie skutkom i przeciwdziałanie nawrotom

Question 4

Czym jest prewencja pierwotna?

Answer 4

Ingerencja w wybrane właściwości zewnętrznego środowiska, skoncentrowana głównie na zmianach zewnętrznych (np. świadomości społecznej, regulacji prawnych)

Question 5

Czym jest prewencja wtórna?

Answer 5

Działania podnoszące kompetencje w zakresie radzenia sobie z sytuacjami zagrażającymi; w zakres tego typu prewencji wchodzą również wszelkie działania zmierzające do łagodzenia negatywnych skutków zagrożeń.

Question 6

Czym jest prewencja trzeciorzędowa?

Answer 6

Działania “pomocowe: dla osób, które już doświadczyły zagrożenia i z tego tytułu uskarżają się na zły stan zdrowia psychicznego i somatycznego utrudniający funkcjonowanie (pomoc medyczna, psychologiczna, prawna)

Question 7

Co jest podstawą prewencji, jakie są czynniki ryzyka?

Answer 7

• zaburzenia zdrowia psychicznego (lękowe, nastroju, tożsamości, rozwoju psychoseksualnego, agresji, przemocy, etc.)
• zaburzenia i choroby somatyczne i psychosomatyczne (układu krążenia, nowotworowe, przemiany materii) oraz niepełnosprawności
• krytyczne wydarzenia życiowe i kryzysy (rozwój, bezrobocie, niechciana ciąża, zubożenie, bezdomność, wykluczenie społeczne)
• konflikty społeczne i interpersonalne
• środowiskowe czynniki ryzyka - czynniki klimatyczne, technologiczne, ekonomiczne, ubóstwo, stres
• behawioralne czynniki ryzyka - zachowania antyzdrowotne: palenie tytoniu, używanie substancji psychoaktywnych, nadużywanie leków, sekty, gangi

Question 8

Czym jest mapowanie interwencji

Answer 8

• przełożenie problemu na konkretne zachowania i ustalenie cząstkowych celów wykonawczych
• ustalenie czynników osobistych i środowiskowych ułatwiających lub utrudniających realizację celów wykonawczych
• przejście od abstrakcyjnych metod do strategii
• poszukiwanie współpracy i współwykonawców
• ustalenie zasad pracy grupy roboczej wdrażającej program

Question 9

Modele ogólne w zmianie zachowań zdrowotnych

Answer 9

Faza motywacyjna, faza wprowadzania zmian i faza utrwalania zmian (problem: luka pomiędzy wytworzeniem intencji a rzeczywistym zachowaniem; utrwalenie zmian)

Question 10

Model HAPA w zmianie zachowań zdrowotncyh

Answer 10

Health Action Process Approach, Schwarzera
Poczucie skuteczności warunkujące inicjowanie działania, radzenie sobie w trakcie, utrzymanie zmiany

Question 11

Model przekonań zdrowotnych w zmianie zachowań zdrowotnych

Answer 11

Spostrzegane zagrożenie określoną chorobą, bilans spostrzeganych strat i korzyści związanych z realizacją danego zachowania zdrowotnego (przewiduje głównie intencje działania a nie realne działania; przekonania mogą być błędne)

Question 12

Wymień etapy programu prewencji

Answer 12

1. Ocena i audyt

Question 13

Opisz etap 1 prewencji (ocena i audyt)

Answer 13

identyfikacja czynników stanowiących zagrożenie, jak i zasobów jednostki, grupy, organizacji
ocena gotowości, otwartości na zmiany
identyfikacja odczuwanych skutków oddziaływania zagrożeń
identyfikacja skutków zagrożeń dla grupy/organizacji
oszacowanie ryzyka (jak wysokie jest ryzyko i jak poważne skutki)
określenie zasobów mogących minimalizować skutki i wspierać proces prewencji
ocena dotychczasowych działań skierowanych na zmniejszenie ryzyka

Question 14

Jak dokonać oceny na pierwszym etapie prewencji?

Answer 14

Źródła wiedzy o zagrożeniach:
- zbieranie danych sondażowych
- bezpośrednio od badanych + od ekspertów
Źródła wiedzy o potencjalnych skutkach:
- badanie bezpośrednie indywidualne