wykład 3 prezentacja Flashcards
Czynniki stresogenne w kryzysie
realne i wyobrażone zagrożenie
zmiana stylu życia
ograniczony dostęp do zasobów
dodatkowe obciążenia
ryzyko wtórnej traumatyzacji
Definicja stresu wg Lazarus i Folkman
Określona relacja osoby z otoczeniem, oceniana przez osobę jako obciążająca lub przekraczająca jej zasoby i zagrażająca jej dobrostanowi.
Stres nie jest lokalizowany ani w człowieku ani w otoczeniu, ale traktowany jest jako rodzaj relacji (transakcji) pomiędzy nimi
Definicja stresu wg Hobfolla
Jest wewnętrznym stanem jednostki zdeterminowanym percepcją zagrażającego lub zaistniałego zakłócenia równowagi w wymianie zasobów między człowiekiem a otoczeniem
Jaki jest cel aktywności człowieka wg Hobfolla
uzyskiwanie, utrzymywanie i ochrona cenionych obiektów, określonych jako zasoby
Czym są zasoby wg Hobfolla?
przedmioty, warunki, własności osobiste i formy energii
są wartościowe do przeżycia
służą jako środek do osiągnięcia innych wartościowych celów
Jak bywa ujmowane radzenie sobie ze stresem (coping)
- proces - całość podejmowanej aktywności w sytuacji stresowej, radzenie sobie rozumiane jako proces jest złożone, dynamiczne i rozciągnięte w czasie
- strategia - ogniwa procesu
- styl - względnie stałe indywidualne zróżnicowanie dyspozycji do reagowania na stresujące sytuacje
Style radzenia sobie ze stresem (Endler, Parker)
- styl skoncentrowany na problemie - koncentracja na zmianie zewnętrznej sytuacji
- styl skoncentrowany na emocjach - koncentracja na zmianie własnego stanu emocjonalnego
- styl skoncentrowany na unikaniu - unikanie myślenia o trudnej sytuacji, zaprzeczanie (skuteczny dla problemów krótkotrwałych)
Style radzenia sobie ze stresem (Schwarzer, Taubert)
- reaktywne - kompensacja doznanej krzywdy lub straty
- antycypacyjne - ukierunkowane na wydarzenie w przyszłości
- prewencyjne - gromadzenie zasobów
- proaktywne - zdobywanie zasobów, ich gromadzenie, doskonalenie umiejętności, poszukiwanie wyzwania, które jest moderowane przez poczucie własnej skuteczności
Ogólny zespół adaptacyjny (Selye)
- reakcja alarmowa
- faza odporności
- faza wyczerpania
Skutki stresu w układzie krwionośnym pod wpływem adrenaliny, noradrenaliny, glikokortykoidów
żyły się kurczą, są sztywniejsze -> rośnie ciśnienie krwi -> krew silniej napiera na serce -> serce silniej się kurczy -> przerost lewej komory -> nieregularny rytm serca
Skutki stresu w układzie krwionośnym - tworzenie się blaszki miażdżycowej
- wzrost ciśnienia -> krew silnie napiera na miejsce rozwidlenia naczyń krwionośnych
- ścianka naczyń zaczyna pękać
- pojawia się reakcja zapalna
- komórki układu odpornościowego zbierają się w miejscu uszkodzenia
- zbierają się tam też komórki tłuszczowe tzw. piankowate
(w sytuacji stresu: zwiększona lepkość krwi, uwalnianie glukozy, tłuszczów i cholesterolu do krwioobiegu) - przyleganie do miejsca uszkodzenia
Wpływ stresu na układ krwionośny - stałe nadciśnienie
- częsty stres
- często podniesione ciśnienie krwi
- wokół naczyń krwionośnych wytwarzają się silniejsze mięśnie
- naczynia krwionośne stają się sztywniejsze
- stale podniesione ciśnienie krwi
Czym jest zespół złamanego serca?
Ostry zespół sercowy imitujący ostry zawał serca, charakteryzujący się objawami niedokrwiennymi serca
Ogólne skutki stresu w układzie pokarmowym
brak śliny - zasycha w ustach
żołądek “nieruchomieje”
ustaje wydzielanie enzymów i kwasów żołądkowych
jelito cienkie wstrzymuje ruchy robaczkowe - ustaje wchłanianie
stymulowane są mięśnie jelita grubego -> cel: odzyskanie wody, pozbycie się treści
Skutki stresu w układzie pokarmowym - zespół jelita drażliwego
- stres
- nadmierna kurczliwość jelita
3a. skurcze zorganizowane -> biegunka
3b. skurcze niezorganizowane -> zaparcia