Wykład 5: STRATEGIE UCZENIA SIĘ Flashcards
Pamięć
System poznawczy służący do przechowywania informacji
Metapamięć
Jak ludzie dysponują pamięcią (decyzje)
Etapy procesu pamięciowego
- Kodowanie (tworzenie reprezentacji pamięciowej)
- Przechowywanie
- Przywoływanie
Kodowanie
Zapamiętujemy świat takim, jakim go postrzegamy. Pamięć składa się z reprezentacji poznawczych, które tworzymy w procesie percepcji
W trakcie kodowania reprezentacja stale się zmienia, tworząc zniekształcony obraz rzeczywistości;
cel efektywnego uczenia się — jak najwierniejsze zakodowanie informacji,
teoria poziomów przetwarzania;
procesy oparte na jednostkach (item-specific) i relacjach (relational);
efekt odniesienia do siebie SRE
KODOWANIE: Teoria poziomów przetwarzania (Craik, Lockhart)
To czy reprezentacja pamięciowa jest trwała i czy będzie można do niej wrócić, zależeć będzie od poziomu przetworzenia informacji (najgłębszy poziom — pogłębiony poziom semantyczny). Ważny jest kontekst, w którym dana informacja jest otrzymana;
to, jak dobrze coś zapamiętamy, zależy od tego, jak głęboko zostało przetworzone
Przechowywanie
Pamięć długotrwała dzieli się na pamięć deklaratywną (świadoma) i niedeklaratywną (mniejszy element świadomy): umiejętności automatyczne, habituacja, zadania prymowanie, warunkowane
PRZECHOWYWANIE w strategii uczenia się ważna jest…
Pamięć deklaratywna (semantyczna i epizodyczna)
Przywoływanie
Hipoteza specyficznego kodowania (Tulving): to, jak dobrze przypominamy sobie dane zdarzenie, zależy od wskazówek, które dostaniemy (pomaga kontekst, w jakim uczyliśmy się danej informacji)
PRZYWOŁYWANIE Diagnostyczność wskazówek (Norman, Borrow): Jak zadać odpowiednie pytanie i przywrócić kontekst?
Konstrukturalność — stopień, w jakim jesteśmy w stanie stworzyć opis tego, co ma być wydobyte z pamięci;
Dyskryminowalność — na ile informacja jest różna od innych, stopień, w jakim dana jednostka, która ma być wydobyta z pamięci, różni się od innych
PRZYWOŁYWANIE: co sprawdzają pytania otwarte?
Nie sprawdzają realnego stanu wiedzy, tylko jak dobrze jesteśmy w stanie ją odpamiętać oraz jakie decyzje pamięciowe podejmujemy podczas tego procesu
PRZYWOŁYWANIE: teoria detekcji sygnałów
w procesie odpamiętywania można podjąć 4 rodzaje decyzji:
trafienie, fałszywy alarm, ominięcie, poprawne odrzucenie
Klasyczna teoria metapamięci
Jak ludzie postrzegają swoją pamięć, jak wpływają na zapamiętywanie i odpamiętywanie
Proces nauki (na przykładzie studenta)
- Przekonania (student wierzy, że nauczy się wszystkiego naraz, więc przegapia okazję do rozciągniętego w czasie uczenia się)
- Monitorowanie i kontrola (kodowanie) - jeśli wierzy, że dane słowo zostanie zapamiętane, może zdecydować, by nie powtarzać go więcej razy;
- Monitorowanie (kodowanie) - ocenia, jak dobrze będzie pamiętał dane słówka;
- Monitorowanie (kodowanie) - podczas testu może oceniać, jak bardzo pewny jest swoich odpowiedzi;
- Kontrola (przywoływanie) - może spędzić dużo czasu na przypomnienie sobie słówka lub zdecydować pominąć dane słówko w teście
Złudzenie stabilności w sądach o wyuczeniu
JOL
Teoria oparta na wykorzystaniu wskazówek
(monitorowanie pamięci podczas kodowania) sądy metapamięciowe są wydawane na podstawie różnych rodzajów wskazówek i heurystyk
Teoria bezpośredniego dostępu
(monitorowanie pamięci podzcas kodowania) ludzie mają bezpośredni dostęp do siły swojego śladu pamięciowego i wydają sądy metapamięciowe na tej podstawie
Efektywne strategie uczenia się — dlaczego działają?
Sprzyjają nauczeniu się czegoś, a nie tylko podniesieniu wyniku w teście
Pożądane trudności
Sprzyjają transferowi i długotrwałemu zapamiętywaniu — sprawiają, że trzeba się bardziej skupić na zadaniu
Transfer
Nauczenie się czegoś, aby można było wyciągnąć wnioski i zastosować w innym kontekście
Paradoks efektywnych do nieefektywnych strategii uczenia się
Najlepiej użyć nieefektywnych strategii na dzień przed egzaminem, ale, aby pamiętać na dłużej, należy użyć efektywnych strategii
Stosując efektywne strategie uczenia się
Można odnieść wrażenie, że są mniej efektywne, ale to złudzenie
Nieefektywne strategie uczenia się
Wielokrotne czytanie/powtarzanie,
podkreślanie/zaznaczanie,
pisanie podsumowań/streszczeń/notatek,
Techniki związane z wyobrażeniem sobie,
decyzje o zatrzymaniu uczenia
Wielokrotne czytanie/powtarzanie
Najpopularniejsza technika uczenia się — strategia nieefektywna (zapamiętamy tylko na chwilę);
działa lepiej, gdy odstęp między czytaniem to ok. 4 dni;
działa na pytania otwarte, gorzej na zamknięte, prawda/fałsz i wymagające głębszego zrozumienia
Podkreślanie/zaznaczanie
Prosta popularna technika, zapamiętywanie jest takie samo jak wtedy, kiedy nie podkreślamy,
tendencja do podkreślania za dużo,
jeśli mamy wiedzę w danej dziedzinie może być pomocne,
przy obiecanej nagrodzie wyniki lepsze,
sprawdza się w testach wyboru, przeszkadza w pytaniach wymagających wnioskowania
Pisanie podsumowań
Ważna jest jakość streszczenia — osoby z lepszą znajomością materiału lepiej skorzystają,
pomaga w odniesieniu do innych technik,
im dłuższe podsumowanie, tym lepsze wyniki,
może być pomocna dla osób zainteresowanych tematem, które lubią pisać,
pomaga w pytaniach analitycznych, przeszkadza przy podsumowaniach i pytaniach syntetycznych i ewaluacji;
ograniczenie wiekowe — studenci piszą dobre podsumowania
Techniki związane z wyobrażaniem sobie
Pozwalają na lepszą organizację materiału,
dają lepsze wskazówki do odpamiętania i aktywują wiedzę pozaźródłową;
działają lepiej przy słuchaniu niż czytaniu,
nie działają u młodszych i przy testach abstrakcyjnych,
nie pomagają, jeśli trzeba wyciągnąć bądź zastosować wiedzę w nowych okolicznościach
Decyzje o zatrzymaniu uczenia w sytuacji przeciążenia poznawczego
Nie pomaga. Odkładanie fiszek, które się już umie czy ograniczanie ilości materiały do nauki pogarsza wyniki testów
Strategie uczenia się o umiarkowanej skuteczności
Zadawanie pytań pogłębiających zagadnienie, tłumaczenie sobie zagadnień
Zadawanie pytań pogłębiających zagadnienie
Dodawanie nowych informacji do posiadanej wiedzy, pozwalając widzieć podobieństwa i różnice między pojęciami;
nie jest aplikowalne do każdego rodzaju materiału,
metoda łatwa i mało czasochłonna;
moderatory: precyzyjność, autor pogłębionych informacji, osiągnięcia akademickie
Tłumaczenie sobie zagadnień
Działa, ale nie wiadomo jak utrzymuje się w czasie;
im bardziej pogłębione wyjaśnienie, tym lepiej;
zmienne moderujące: bieżące/retrospektywne (lepiej tłumaczyć sobie na bieżąco), dostępność wyjaśnień (tłumaczenie sobie samemu efektywniejsze niż gdy mamy gotowe odpowiedzi), poziom umiejętności (czasem pomaga tylko uczniom z małą wiedzą
Efektywne strategie uczenia się
Przeplatanie materiału podczas uczenia,
praktykowanie testowania;
uczenie się rozłożone w czasie (uczenie się z przerwami okresowymi)
Przeplatanie materiału podczas uczenia
Uczenie się naprzemiennie różnych porcji materiału,
ułatwia rozróżnienie między różnymi rodzajami problemów i w tym jakie rodzaje rozwiązań należy zaaplikować;
sprzyja korzystaniu z pamięci krótkotrwałej (i transmisji do długotrwałej);
zmienne moderujące: ilość dodatkowych instrukcji i możliwości praktyki, rodzaj materiały do nauki (gorzej z nauką języka)
Uczenie się w sposób zblokowany
nieefektywne — uczymy się szybciej, ale na krócej, praca na pamięci roboczej (bez aplikacji do pamięci długotrwałej)
Praktykowanie testowania
Testing effect — nie tylko pomaga w oszacowaniu wiedzy, ale jest skuteczną strategią uczenia się.
Bezpośrednie konsekwencje — aktywacja powiązanych informacji w pamięci z danym zagadnieniem, pozwala zobaczyć czego nie umiemy, sprzyja organizacji materiału i procesom idiosynkratycznym (uczymy się materiału w swoisty dla nas sposób), pozwala uczyć się pokrewnego materiał, pomaga przed i po pierwszym czytaniu;
zmienne moderujące: typ testu, ilość testowania, ilość poprawnych informacji, czas praktykowania testy, długość odroczenia czasowego dostępność informacji zwrotnej
Dlaczego praktykowanie testów działa?
Wyjaśnienie semantyczne — fakty są odświeżane, wiedza jest kategoryzowana;
Wyjaśnienie uwagowe — gdy próbujemy coś zgadnąć i strzelimy -> zaskoczenie -> lepsza pamięć
Uczenie się rozłożone w czasie
w kilku sesjach;
mechanizmy: deficyt produkcyjny, zbyt małe wsparcie procesu konsolidacji (spanie po nauce), zbyt duże podobieństwo między sesjami uczenia się;
zmienne moderujące: sposób uczenia się
Successive relearning
Praktykowanie testowania,
informacja zwrotna o złej odpowiedzi,
mistrzostwo (uczę się tak długo, aż odpowiem na każde pytanie przynajmniej raz),
możliwość uczenia się w wielu oddzielonych sesjach nauki
Konteksty
pobudzenie — po nauce,
dieta nisko-węglowodanowa,
medytacja (uważność),
robienie mentalnych/fizycznych zdjęć,
rola ćwiczeń kardio
