Wykład 3: WPŁYW IDEI I ZJAWISK NA PSYCHOTERAPIĘ

Question 1

Twórca koncepcji systemowych

Answer 1

Ludwig von Bertalanffy (1937 Chicago!)

Question 2

Powstanie Society of General Systems Theory (data)

Answer 2

1954r.

Question 3

Cybernetyka (twórca i definicja)

Answer 3

Norbert Wiener;
zajmuje się naukowym badaniem procesów systemowych takich jak: regulacja, gromadzenie i przetwarzanie informacji, adaptacja, samoorganizacja, autoreprodukcja, zachowania strategiczne

Question 4

Co bada teoria systemów?

Answer 4

Strukturę systemów

Question 5

Co bada cybernetyka?

Answer 5

Funkcje systemów

Question 6

Arystoteles

Answer 6

Całość nie jest tym samym co suma jej części

Question 7

Rodzaje systemów

Answer 7

Otwarte (zachodzi wymiana z otoczeniem, negentropia — podtrzymanie uporządkowania);
Zamknięte (brak wymiany z otoczeniem, entropia — dezorganizacja)

Question 8

Charakterystyka systemu

Answer 8

System to złożona całość, uporządkowana kompozycja elementów, tworząca wspólną całość;
Struktura systemu: elementy systemu + relacje między systemami (podział na podsystemy);
System wymienia energię/informacje z otoczeniem;
System na tendencję do zachowania stałości (homeostazy — Cannon);
System ma tendencję do zmian;
System przeprowadza samoregulację poprzez sprzężenie zwrotne (dodatnie i ujemne)

Question 9

Zasady funkcjonowania systemu

Answer 9

Ekwifinalność (wychodząc z różnych źródeł, można uzyskać te same rezultaty);
Ekwipotencjalność (podobne przyczyny mogą powodować różne skutki); NIE ISTNIEJĄ PROSTE ZALEŻNOŚCI MIĘDZY PRZYCZYNĄ A SKUTKIEM

Question 10

Rodzina jako system

Answer 10

Rodzina to system: psychospołeczny, żywy, otwarty, złożony z jednostek o uwarunkowaniach biologicznych, które zostają ze sobą w ciągłej interakcji

Question 11

Rodzina funkcjonalna

Answer 11

Zachowuje tendencje do zmiany i zachowania stałości, które pozostają w równowadze

Question 12

Rodzina niefunkcjonalna

Answer 12

Zachodzi chaos, nie mają na nich wpływu rady i zalecenia

Question 13

Zmiany w systemie rodzinnym

Answer 13

Przesunięcie jednego elementu systemu powoduje zmianę całości (metafora kalejdoskopu);
zmiany wynikają z rozwoju, a każda rodzina ma inną tolerancję na zmiany

Question 14

Metafora termostatu

Answer 14

Zmiany zewnętrzne wpływają na rodzinę, zmiany w rodzinie wpływają na środowisko

Question 15

Granice (Minuchin) - definicja i typy

Answer 15

Określają stopień przepływu informacji i komunikacji;
Sztywne: nieprzepuszczalne;
Elastyczne: przepuszczalne;
Zatarte: rozmyte

Question 16

Założenia systemowej terapii rodzin (Satir)

Answer 16

Rodzina ma do spełnienia kilka podstawowych funkcji:
1. Rodzenie i wychowanie dzieci;
2. Zaspokojenie potrzeb w zakresie życia seksualnego;
3. Utrzymanie granic między generacjami i strategia relacji;
4. Przekaz kulturowy (role społeczne, nieznane środowisko, komunikacja werbalna i niewerbalna, ekspresja emocji);
5. Rozpoznanie, kiedy członek rodziny nie jest dzieckiem i przygotowanie go do roli dorosłego;
8. Opieka nad starzejącymi się rodzicami

Question 17

Koncecpa Evelyn Duvall - 8 faz cyklu życia rodziny

Answer 17

Faza I: małżeństwo bez dzieci
/uporanie się z dziedzictwem rodzin generacyjnych/;

Faza II: rodzina wychowująca małe dzieci;
Faza III: Rodzina z dzieckiem w wieku przedszkolnym;
Faza IV: rodzina z dzieckiem w wieku szkolnym
/przystosowanie systemu rodzinnego do przyjęcia nowych członków, podział obowiązków wychowawczych i domowych, kontakt z innymi systemami/;

Faza V: rodzina z dorastającymi dziećmi
/proces separacyjny dorastającego dziecka/;

Faza VI: rodzina z dziećmi opuszczającymi dom
/rekonstrukcja diady małżeńskiej w obszarze emocjonalnym/;

Faza VII: stadium pustego gniazda
/podjęcie roli dziadków/;

Faza VIII: starzejący się rodzice
/przystosowanie się do końca kariery zawodowej, starzenia, samotnego życia po śmierci współmałżonka/

Question 18

Cyrkularność

Answer 18

Myślenie w systemie nie dostarcza gotowych recept, stwarza warunki do poruszania się w sferze praktyki, do jej interpretowania i lepszego rozumienia

Question 19

Czym zajmuje się psychologia kulturowa?

Answer 19

Zajmuje się zachowaniami, sposobami rozwiązywania problemów i sposobami poznania, które stają się normatywne i przyjęte przez określoną populację

Question 20

Czym jest kultura? (Trompenaars)

Answer 20

Kultura to wspólne przekonania, sposoby odczytywania informacji, definiowania sytuacji, 7 wymiarów

Question 21

Przeciwstawne mechanizmy w obrębie populacji

Answer 21

1. Mechanizm podtrzymujący różnorodność kulturową poprzez ochranianie mniejszości przed wpływem większości;
2. Mechanizm zmniejszający różnorodność poprzez presję społeczną podporządkowującą mniejszość większości

Question 22

Uniwersalne problemy kultur (Geert Hofstede)

Answer 22

3. Stosunek wobec władzy;
4. Relacje między jednostką a społecznością;
5. Męskość-kobiecość;
6. Ekspresja emocji

Question 23

Stosunek do władzy (Hofstede)

Answer 23

Dystans do władzy (mały/duży): szybkie usamodzielnienie się/niechęć do usamodzielnienia;
zachęcenie do uczenia się na błędach/bezwarunkowe posłuszeństwo i silna zależność;
zgoda na wyrażenie sprzeciwu/posłuszeństwo wobec starszych;
podstawowa cnota: autonomia/szacunek

Question 24

Relacje między jednostką a społecznością (Hofstede)

Answer 24

Kolektywizm/indywidualizm: Silna przynależność do grupy/trenowanie do konfrontacji;
rodziny wielopokoleniowe/rodziny nuklearne;
brak używania słowa ‘nie’/brak własnego zdania to słabość;
wstyd i utrata twarz/jednostkowa odpowiedzialność — wina;
opinia jednostki mało ważna/brak własnego zdania jako słabość

Question 25

Męskość-kobiecość (Hofstede)

Answer 25

Submisja/dominacja: pokora i uległość i hamowanie ambicji/pobudzanie ambicji;
zaspakajanie potrzeb innych/walka o swoje potrzeby;
wsparcie i zrozumienie/walka o swoje;
bajki ze śmiesznymi nieudacznikami/Batman, Rambo

Question 26

Ekspresja emocji (Hofstede)

Answer 26

Niepewność (tolerancja/unikanie): dopuszczenie wątpliwości/jasno sprecyzowane zasady;
Margines na interpretację/dużo przepisów i regulaminów;
swoboda w ubiorze, uczesaniu, mówieniu/kierowanie się uprzedzeniami;
inne= ciekawe/ inne = niebezpieczne

Question 27

Źródło zaprogramowania umysłowego (Hefstede)

Answer 27

Rodzina jako źródło, z którego czerpiemy wiedzę i na jakiej opieramy nasze zachowania

Question 28

Perspektywa wielokulturowa w psychoterapii (Yalom)

Answer 28

Wystrzeganie się sztywnych i stereotypowych uogólnień i wrażliwe na kontekst kulturowy podejście do klientów i grup

Question 29

Pedersen: Psychoterapeuta kompetentny kulturowo

Answer 29

Uwzględnia obecność filtrów kulturowych, nie zakłada istnieją jednej właściwej teorii, jest wyczulony na poszukiwanie swoich ukrytych teorii osobowości, inteligencji i ukrytych systemów wartości, wierzeń i przekonań

Question 30

Kroki do uzyskania kompetencji

Answer 30

Zrozumienie własnego modelu mentalności i predyspozycji kulturowych;
poznanie modelu rodziny i zrozumienie różnic, poszukiwanie rozwiązań godzenia granic

Question 31

Postmodernizm

Answer 31

Znaczący, współczesny prąd filozoficzny, kulturalny, etyczny, estetyczny (opozycja do modernizmu);
wieloznaczność, wielorodność, epizodyczność, przygodność

Question 32

Konstruktywizm

Answer 32

Ograniczenie percepcji wobec tego co na zewnątrz, każde spostrzeżenie polega na filtracji przez indywidualny system nerwowy

Question 33

Konstrukcjonizm społeczny

Answer 33

Nikt z nas nie widzi obiektywnej rzeczywistości, tworzymy konstrukty poprzez stosowany język

Question 34

Epistemologia konstruktywistyczna (Gergen)

Answer 34

Każda jednostka tworzy konstrukty swoich osobistych poglądów i interpretacji tego, co doświadcza wspólnie z innymi.
Wieki przypływu — odchodzenie od koncentracji na problemie i od poszukiwania obiektywności i neutralności

Question 35

Współpraca z klientami — w czym ma im pomóc?

Answer 35

Zbudowanie i ponowna diagnoza zaburzeń, które budują na temat swojego życia;
Tworzenie lepszych historii o sobie i rodzinie

Question 36

Podstawy psychologa praktyka

Answer 36

Brak założeń;
Podążanie za wskazówkami rozwijającymi;
Zaciekawienie

Question 37

Metafora zamka i kluczy (Steve de Shazer)

Answer 37

Klienci mają klucze do rozwiązywania problemów, w toku terapii sprawdzają, który klucz pasuje do zamka; pomocne mogą być pytania:
1. Jak rodzina radziła sobie z problemem?
2. Co pomagało, ale było nieskuteczne?
3. Co powinienem wiedzieć o rodzinie w kontekście tego problemu?
4. + zapewnienie o posiadaniu zasobów i sukcesów (jesteś kimś więcej niż osobą z problemami)

Question 38

Dynamiczna teoria zderzenia społecznego (Impact, Lehman, Chiu, Schaller)

Answer 38

Samotność jest niebezpieczna;
zderzenie społeczne towarzyszy każdemu aktowi komunikacji

Question 39

Harlene Anderson

Answer 39

Terapia jako lingwistyczny proces rozpuszczania problemów przez rozmowę współtworzącą historie, które otwierają możliwości

Question 40

Lynn Hoffman

Answer 40

Problemy to historie, które ludzie zgodzili się opowiadać samym sobie

Question 41

Zespół odzwierciedlający (Andersen)

Answer 41

Terapia jako proces wzajemnego słuchania

Question 42

Terapia narracyjna (White)

Answer 42

Przywracanie autorstwa, tworzenie alternatywnych narracji, wielowersyjność;
Opisy rzadkie — tworzone przez zewnętrznych obserwatorów, etykiety;
opisy gęste — wewnętrzne, starannie opowiedziane historie

Question 43

Oikos

Answer 43

Dom, siedziba, wioska, miejsce do życia

Question 44

Haeckel

Answer 44

Nauka o zależnościach między organizmami a otoczeniem

Question 45

Psychologia ekologiczna

Answer 45

Zrozumienie wzajemnych psychospołecznych zależności między ludźmi a ich środowiskiem społecznym;
naturalne całości społeczne i ich wielokierunkowe wzajemne sprzężone zależności

Question 46

Relacje wspólnotowe

Answer 46

długotrwałe, bezinteresowne, każdemy według potrzeb lub każdemu po równo

Question 47

Relacje wymiany

Answer 47

Łatwiej można rozwiązać, nastawione na wzajemność, zysk dzielony w zależności od wkładów, pilnuje się równowagi w świadczonych usługach

Question 48

Ekologiczny model środowiskowy (Uri Bonffenbrenner)

Answer 48

Zachowanie jednostki powiązane jest z czynnikami wewnętrznymi organizmu oraz z zewnętrznymi, czyli kontekstem. Kontekst zachowania jest środowiskiem ekologicznym.

Dziecko i jego środowisko wpływają na siebie w sposób transakcyjny (dwukierunkowo):
Mikrosystem (najbliższe otoczenie);
Mezosystem: związki między systemami;
Egzozystem (czynniki społeczne wpływające na dziecko, mimo że nie styka się z nimi bezpośrednio — media, przepisy, standardy itp.);
Makrosytstem (kultura, subkultura, wartości, postawy)

Question 49

Psychologia miejsca

Answer 49

Jak miejsce, w którym mieszkamy, wpływa na nas i na nasze myślenie o nas samych? Wpływ więzi sąsiedzkich;
Leiwcka, Moroń: Skala przywiązania do miejsca;
Mostwin: Mapa przestrzeni życiowej

Question 50

Kryzys

Answer 50

Ostry, przejściowy stan zaburzenia równowagipsychicznej, zagrożenie sensu życia, systemu wartości, koncepcji własnej osoby, zaufania, bezpieczeństwa

Question 51

Skutki braku pomocy w kryzysie

Answer 51

Negatywne i nieprzystosowawcze rozwiązania, dezintegracja/patologizacja zachowania

Question 52

Interwencja kryzysowa

Answer 52

Natychmiastowość działania, interwencja w środowisku, ochrona i wzmocnienie, rekonstrukcja więzi

Question 53

Terapia Sieci

Answer 53

Efekt sieciowy — powiększenie liczby użytkowników na pozytywny wpływ na nowych i dotychczasowych