Wykład 3 Flashcards
Pierwsze autorefraktometry
W latach 70. I 80. XX w. wprowadzono na rynek kilka autorefraktometrów. W
autorefraktometrach utworzenie ostrego obrazu na siatkówce jest kontrolowane
automatycznie za pomocą układu detektorów.
Wszystkie te urządzenia wykorzystują światło podczerwone oraz różnorodne systemy
optyczne, takie jak - podwójny otwór stenopeiczny Scheinera, oftalmoskopię oraz
skiaskopię.
W automatycznych refraktometrach stosuje się promieniowanie podczerwone o długości fali
ok. 880 nm, dzięki czemu unika się olśnienia badanego. Ponadto urządzenia te wykonują dodatkowo pomiary promienia krzywizny rogówki i jej
mocy. Z optycznego punktu widzenia najczęściej wykorzystywanymi są metoda Scheinera
oraz metoda skiaskopii.
Pomiar refrakcji jakie obejmuje 3 wielkości
● moc sfery,
● moc cylindra,
● oś cylindra.
Na dokładność określenia mocy sferycznej wypływa przede wszystkim akomodacja. U dzieci
podobnie jak w badaniu metodą skiaskopii, konieczne jest farmakologiczne porażenie
akomodacji za pomocą preparatów parasympatykolitycznych.
U dorosłych nie ma konieczności stosowania farmakologicznego porażenia akomodacji.
Optyka podukładu sterującego fiksacją badanego oka stosowana we współczesnych
autorefraktometrach ma za zadanie rozluźnienie akomodacji u dorosłych, a kilka minut
spędzonych w przyciemnionym pomieszczeniu niekiedy wystarcza do uzyskania
odpowiedniej średnicy źrenicy.
Co może być przyczyną niedokładności pomiarów
Jedną z istotnych przyczyn niedokładności pomiaru autorefraktometrem, zwłaszcza w
odniesieniu do mocy i osi cylindra, jest nieosiowość głowicy pomiarowej. Ważne jest
właściwe położenie głowy badanego na podpórce i dokładne ustawienie głowicy aparatu
według wyświetlanego na monitorze obrazu oka tworzonego przez wbudowaną kamerę.
Trudności w utrzymaniu odpowiedniej współosiowości podczas pomiaru mogą występować
szczególnie u dzieci, osób z oczopląsem, osób niespokojnych.
Błąd pomiaru w autorefraktometrze
Otóż dla większości współczesnych autorefraktometrów błąd pomiaru sfery ocenia się na +/-
0,5 D, a mocy cylindra na +/- 0,25 D. Błąd określenia położenia osi cylindra zależy w
znacznym stopniu od mocy samego cylindra. Oszacowano, że dla astygmatyzmu większego
niż 0,5 D błąd położenia osi wynosi +/- 10°. Natomiast dla astygmatyzmu o wartości 0,25 -
0,5 D błąd położenia osi wynosi +/- 20°.
Zatem autorefraktometria to bardzo przydatna metoda do badań wstępnych i
przesiewowych, ale na ogół nie może zastąpić profesjonalnie przeprowadzonego badania
podmiotowego.
Refrakcja – zakres w badaniu
● sfera od -18 D do +23 D
● cylinder 0 do -12 D, 0 do +12 D
● oś od 1° do 180° (co 1°)
● krok pomiarowy Auto/0,25 D
● min. średnica źrenicy 2,3mm
Określenie stanu refrakcyjnego oka
- refrakcję przedmiotową (obiektywną) – badający określa stan refrakcyjny oka na
podstawie optycznych zasad pomiaru refrakcji, bez potrzeby uzyskania
subiektywnych odpowiedzi ze strony pacjenta. - refrakcji podmiotowej (subiektywna) - badający dokonuje pomiaru stanu
refrakcyjnego oka całkowicie w oparciu o subiektywne odpowiedzi pacjenta.
Co to jest refrakcja oka R
to miara wady wzroku (ametropii) i jest określana jako odwrotności punktu
dalekiego od oka - czyli zbieżność w punkcie dalekim.
Podczas badania wady wzroku danego oka określamy refrakcje w dwóch południkach
głównych. Dlatego wynik obejmuje
● wartość sfery (refrakcja w jednym południku głównym),
● wartość cylindra (różnica refrakcji w dwóch południkach głównych),
● oś cylindra (położenie jednego z południków głównych).
Na czym polega badanie podmiotowe
Istota subiektywnych, czyli podmiotowych metod badania refrakcji polega na tym, że pacjent
obserwuje z określonej (zwykle 5 lub 6 m) odległości wystarczająco oświetlone i o
odpowiednim kontraście różnej wielkości optotypy, a badający ustawia bezpośrednio przed
badanym okiem taką kombinację soczewek sferycznych i cylindrycznych, która utworzy ostry
obraz na siatkówce (najlepsza ostrość wzroku) przy rozluźnionej akomodacji.
Badanie polega na wyborze przez pacjenta soczewki, które najlepiej korygują jego wadę
wzroku.
Badanie subiektywne wykonuje się po przeprowadzeniu badania metodami obiektywnymi,
chyba że z jakichś względów badanie przedmiotowe nie może być wykonane.
W trakcie badania refrakcji pacjent bierze aktywny udział (jest więc podmiotem w tym
badaniu) i musi udzielać informacji, jak widzi (stąd subiektywność badania) przedstawione
optotypy lub inne testy.
W większości przypadków badanie podmiotowe obejmuje następujące elementy
● wstępna ocena wady sferycznej,
● określenie osi cylindra,
● ocena mocy cylindra,
● weryfikacja sfery.
W celu wyeliminowania możliwości „odgadywania” zapamiętanych wcześniej optotypów,
zaleca się rozpoczynać badanie od oka „gorzej widzącego”.
Jeśli natomiast ostrość wzroku obu oczu jest zbliżona, należy najpierw ustalić, które oko jest
dominujące i badać refrakcję tego oka w drugiej kolejności (od oka niedominującego).
Określanie oka dominującego. Test Dolmana (subiektywna)
Przy określaniu oka dominującego do dali badany obserwuje obuocznie z odległości 5 m
wskazany pojedynczy obiekt (np. optotyp lub punkt świetlny) i trzymając kartę z otworem w
wyciągniętych rękach podnosi ją na wysokość swoich oczy tak aby przez otwór widzieć ten
obiekt. Dalszą część badania można przeprowadzić na dwa sposoby:
Należy zasłonić raz jedno, a raz drugie oko. Okiem dominującym jest to, którego zasłonięcie
sprawia, że badany przestaje widzieć obserwowany obiekt.
Obserwując uważnie wskazany obiekt badany zbliża kartkę do twarzy. Oko, przed
którym ustawi w ten sposób otwór, jest okiem dominującym.
Określanie oka dominującego. Test Milesa (subiektywna)
zamiast kartki tworzy się rodzaj otworu za pomocą dłoni
Określenie oka dominującego do bliży (40 cm) można przeprowadzić podobnie. Badany
obserwuje obuocznie wskazany pojedynczy obiekt, odpowiednio mniejszy znajdujący się w
odległości 40 cm, przy czym kartkę z otworem o średnicy 4 mm trzyma w połowie tego
dystansu, a więc w odległości 20 cm od twarzy. Dalsza część badania przebiega jak przy
określaniu oka dominującego do dali.
Zwykle oko dominujące do dali jest także dominujące do bliży.
Natomiast jednoimienna dominacja oka i ręki nie zawsze się potwierdza.
U 2/3 populacji dominuje oko prawe.
