Wyklad 1 Flashcards
Skiaskop
Skiaskopia dostarcza informacji zarówno o wadzie sferycznej, jak i astygmatyzmie,
ale również o nieregularnościach rogówki i zmętnieniach układu optycznego oka
Skoaskopia statyczna
skiaskopie statyczną w przypadku której pacjent fiksuje na punkt odległy
(w odległości 6 m)
Skiaskop dynamiczny
skiaskopie dynamiczną, w której pacjent fiksuje na punkt
położony blisko (zwykle w płaszczyźnie skiaskopu).
System oswietleniowy skiaskopu plamkowego
System oświetleniowy skiaskopu plamkowego składa się z jasnego zogniskowanego źródła
światła oraz lusterka, które odbija światło od źródła do oka pacjenta.
Ponieważ źródło rzeczywiste (S) znajduje się zaraz za lusterkiem, kiedy badający obraca
lusterko, plama światła porusza się po twarzy w tym samym kierunku co ruch lusterka.
Na przykład jeżeli lusterko zostanie przechylone do dołu, krążek światła na twarzy pacjenta
przesunie się w dół; jeżeli lusterko zostanie nachylone w prawo, plama światła przesunie się
po twarzy pacjenta w prawo (z punktu widzenia badającego).
Podobnie na siatkówce, plama światła porusza się w tym samym kierunku, co plama światła
poruszająca się po twarzy pacjenta.
Skiaskop szczelinowy
Nowoczesny skiaskop szczelinowy różni się od plamkowego tym, że
1. Posiada dodatkowo, oprócz lusterka płaskiego, lusterko wklęsłe
2. Źródło światła przypomina raczej prążek niż plamkę
Zastosowanie zwierciadła wklęsłego (obecnie częściej stosuje się układ soczewek) pozwala
na emisję zbieżnej wiązki światła. Efektem jest umieszczenie rzeczywistego źródła światła
nieznacznie przed płaszczyzną lusterka, tak więc, kiedy przyrząd zostaje przechylony,
oświetlenie na twarzy pacjenta (a zarazem na siatkówce) przesunie się w kierunku
przeciwnym do ruchu lusterka. W tym przypadku obraz włókna żarówki znajdzie się między
badającym a pacjentem.
Budowa żarówki skiaskopu szczelinowego umożliwia dostarczenie wiązki promieni w postaci
paska, a nie okrągłej plamki. Urządzenie jest wyposażone w mechanizm (zwykle pokrętło)
umożliwiający obrót szczeliny w każdym pożądanym przekroju.
Skiaskopia wykonywana jest na ogół w ustawieniu typu „zwierciadło płaskie”.
Procedura badania skiaskopem
- Przed rozpoczęciem skiaskopii badający musi wybrać odległość roboczą. Odległość robocza
do pewnego stopnia zależy od długości rąk badającego. - Pacjentowi poleca się patrzeć na literę E na tablicy do dali (zwykle z odległości 6 m).
Badający sprawdza prawe oko pacjenta swoim prawym okiem, ale lewe oko swoim lewym - Szczelinowy strumień światła tworzący na siatkówce pacjenta rozmazany obraz włókna
żarówki może być traktowany jako nowe źródło światła wracającego do oka badającego. - Na podstawie obserwacji właściwości refleksu można określić stan refrakcyjny oka pacjenta.
Jeżeli oko jest miarowe – wiązka światła wychodzącego jest równoległa
Jeżeli oko jest krótkowzroczne – wiązka światła wychodzącego jest zbieżna
Jeżeli oko jest nadwzroczne – wiązka światła wychodzącego jest rozbieżna
W okienku obserwacyjnym skiaskopu wychodząca wiązka jest widoczna w źrenicy pacjenta
w postaci czerwonego refleksu. - Jeżeli światło wypełnia całą źrenice nazywamy to neutralizacją. Jak badający znajduje się w
punkcie dalekim oka pacjenta, całe światło wchodzi do jego źrenicy – oświetlenie jest
jednorodne. - Gdy punkt daleki jest zlokalizowany między badającym a pacjentem (krótkowzroczność
większa niż dystans roboczy w dioptriach), promienie zbiegną się i rozbiegną powtórnie.
Oświetlona część źrenicy przesunie się w kierunku przeciwnym do ruchu szczeliny (ruch
przeciwny).
Gdy punkt daleki nie znajduje się między badającym a badanym (nadwzroczność), światło
przesunie się w tym samym kierunku co szczelina (ruch zgodny).
Jeśli światło wypełnia źrenicę i nie porusza się, dzieję się tak dlatego, że oko jest miarowe
lub umieszczono przed nim odpowiednią soczewkę korekcyjną – stan taki nazywa się
neutralizacją
Ruchomy refleks siatkówkowy trzy cechy główne
- Prędkość: refleks porusza się tym szybciej, im badający znajduje się dalej od punktu
zogniskowania; staje się szybszy w momencie osiągania tego punktu.
Innymi słowy, duże wady refrakcji charakteryzuje wolno poruszający się refleks,
natomiast małe wady refrakcji - refleks szybki. - Jasność: Refleks jest ciemny, jeśli badający znajduje się daleko od ogniska, i staje
się jaśniejszy, kiedy zbliża się do neutralizacji.
Ruchy przeciwne pozostają zwykle ciemniejsze niż ruchy zgodne. - Szerokość: Refleks jest wąski, jeżeli badający znajduje się daleko od punktu
zogniskowania i poszerza się w miarę zbliżania się do niego, w momencie
osiągnięcia go wypełnia oczywiście całą źrenicę.
Soczewka korygująca
W celu określenia właściwej korekcji do dali należy od mocy szkła
korekcyjnego odjąć ekwiwalent dioptryczny dystansu roboczego. Ponieważ typowym
dystansem roboczym jest odległość 67 cm, do mocy soczewki korygującej służącej do
neutralizacji refleksu należy odjąć +1,50 D.
Osiąganie neutralizacji
Reguła
● Jeśli widoczny jest ruch zgody, zwiększa się moc plusową (lub zmniejsza się moc
minusową)
● Gdy obserwuje się ruch przeciwny – zwiększa się moc minusową (lub zmniejsza moc
plusową)
● Moc soczewki powinna być zwiększana lub zmniejszana do momentu uzyskania
neutralizacji
Ponieważ łatwiej pracuje się z jaśniejszym i ostrzejszym refleksem zgodnym, zaleca się
dodanie większej mocy minusowej, by osiągnąć ten ruch, a następnie zmniejszenie mocy
minusowej (dodawanie plusów) do momentu osiągnięcia neutralizacji.
Skiaskopia przy astygmatyzmie regularnym
Jeśli obraca się skiaskop z jednej strony na drugą (ze szczeliną w pozycji 90°), mierzy się
moc optyczną wzdłuż południka 180°. Moc w tym południku daje cylinder o osi 90°.
Oś szczeliny skiaskopu jest taka sama jak oś szukanego cylindra korygującego, co jest
bardzo wygodne. Tak więc, w przypadku pacjenta z astygmatyzmem regularnym należy
zneutralizować tylko dwa refleksy, po jednym dla każdego południka głównego.
cztery następujące cechy refleksu szczeliny w ustalaniu cylindra
- Przerwanie
Przerwanie widoczne jest wtedy, gdy szczelina nie jest równoległa do jednego z
południków. Kierunek refleksu szczeliny w źrenicy nie jest taki sam, jak rzutowany
obraz szczeliny, linie są nieciągłe. Przerwanie znika (tzn. linie wyglądają na ciągłe),
kiedy szczelina obrócona jest od prawidłowej osi. W tej osi powinien być
umieszczony cylinder korygujący. - Szerokość
Szerokość szczeliny zmienia się wraz z jej obrotem wokół osi. Jest ona najmniejsza
w momencie, gdy szczelina pokryje się z osią cylindra korygującego. - Jasność – Większa, gdy znajduje się w odpowiedniej osi.
- Przekoszenie - (skośny ruch refleksów szczeliny) może być użyte do uściślenia osi
małych cylindrów. Jeśli szczelina ustawiona jest nieosiowo, porusza się nieco w
innym kierunku niż jej refleks siatkówkowy. Refleks i szczelina poruszają się w tym
samym kierunku (prostopadle do szczeliny), kiedy szczelina ustawiona jest wzdłuż
jednego z południków głównych.
Ustawienie osi cylindra
Oś można zweryfikować za pomocą specjalnej procedury, którą przeprowadza się po
umieszczeniu oszacowanego cylindra korygującego. Szczelina skiaskopu przekręcana jest o
45° od osi w obu kierunkach i jeśli ustawiona oś jest prawidłowa, szerokość refleksu w obu
pozycjach powinna być taka sama. Jeśli oś ustawionego cylindra pozostaje nieprawidłowa,
szerokość w obu pozycjach nie będzie jednakowa. Oś cylindra korygującego powinna być
zmieniona w kierunku węższego refleksu, a procedura powtórzona aż do momentu
wyrównania szerokości
Określanie mocy cylindra
● Technika dwóch sfer
Należy neutralizować każdą oś za pomocą soczewki sferycznej, np. jeśli ax 90°
została zneutralizowana sferą +1,50 D, natomiast ax 180° sferą +2,25 D, całkowita
(brutto) skiaskopia wynosi +1,50/+0,75 ax 180°. Aby otrzymać wartość korekcji
refrakcji, należy od sfery odjąć wartość poprawki na dystans roboczy.
● Technika sfery i cylindra
Jedną oś neutralizuje się za pomocą soczewki sferycznej. By móc pracować z
refleksami zgodnymi najpierw neutralizuje się oś z mniejszym plusem. Następnie
umieszcza się soczewkę sferyczną i neutralizuje oś prostopadłą przez dodawanie
mocy cylindra plusowego ustawionego w odpowiednim położeniu. Wynik
sferocylindrycznej skiaskopii brutto można odczytać bezpośrednio z oprawy próbnej.
Aberracje refleksu skiaskopowego
W przypadku astygmatyzmu nieregularnego refleks skiaskopowy może posiadać niemalże
wszystkie rodzaje aberracji.
Aberracja sferyczna powoduje wzrost jasności w centrum lub na
obwodzie źrenicy, w zależności od tego, czy charakteryzuje się wartością dodatnią czy
ujemną.
W momencie uzyskania neutralizacji część refleksu może być krótkowzroczna, natomiast
druga część nadwzroczna, w zależności od ustawienia skiaskopu – zjawisko to nazywa
refleksem nożycowym.
Niekiedy wyraźny astygmatyzm nieregularny lub zmętnienie środków optycznych prowadzi
do powstania mylących zniekształconych cieni, które znacznie zmniejszają dokładność
wyników skiaskopii. W takich przypadkach należy zastosować inne techniki, np. refrakcję
subiektywną.
Co to keratometria
Keratometria to pomiar krzywizny przedniej powierzchni rogówki w centralnej część (o
średnicy 3 mm). Dostarcza informacje o
● Promieniu krzywizny (mm)
● Wielkości niezborności regularnej (D)
● Położeniu południków głównych
● Obecności niezborności nieregularnej, innych zaburzeń powierzchni
