Wykład 1

Question 1

co to planeta

Answer 1

1. jest dostatecznie duża, by pod wpływem własnej grawitacji przyjąć kształt kulisty (= średnica kilkuset km),
2. Obiega gwiazdę
3. jej orbita nie przecina się z orbitami innych ciał (mają czystą orbitę)

Question 2

co jest ważne w ciałach niebieskich w geologii

Answer 2

wielkość+budowa wewnętrzna –> daltego wykład uważa też niektóre księżyce za planety

Question 3

kiedy występuje litosfera na planetach

Answer 3

1. Aby występowała skalna skorupa, średnia gęstość planety musi być większa niż gęstość większości skał (2 – 3 g/cm3).
2. Przy mniejszych gęstościach (> 1 g/cm3) może być to sztywna skorupa lodowa.

Question 4

jakie rodzaje planet można wyróżnić na podstawie ich promienia i gęstości?

Answer 4

1. skalne - (glinokrzemianowe) z metalicznym jądrem, średnie promienie, duże gęstości (> 3 g/cm3)
2. Lodowe - (różne lody, nie tylko H20) ze skalnym jądrem (Icy Satellites = lodowe księżyce) –małe promienie, małe gęstości (zwykle 1 - 2 g/cm3)
3. gazowe olbrzymy -– wielkie promienie, małe gęstości (poniżej 2 g/cm3)

Question 5

Gdzie mogą zachodzić procesy tektoniczne?

Answer 5

na planetach i księżycach o dostatecznych rozmiarach i gęstościach (planety typu ziemskiego i lodowe księżyce).

Question 6

dlaczego duże rozmiary i duża gęstość są ważne aby wystąpiła tektonika

Answer 6

Duże rozmiary =
1. możliwe procesy endogeniczne - bo mała szybkość stygnięcia i większa produkcja ciepła radiogenicznego)
2. większa grawitacja (tektonika grawitacyjna itp.)
Duża gęstość =
możliwa sztywna skorupa skalna (ale lodowa też może ulegać deformacjom tektonicznym).

Question 7

wynikiem czego jest tektonika

Answer 7

procesów endogenicznych i egzogenicznych

Question 8

co musi zawierać tektonika

Answer 8

1. skorupa, litosfera, „zwarte masy skalne” – ulegające odkształceniom.
2. odkształcenia mechaniczne zachodzące na większą skalę

Question 9

źródła informacji w badaniu tektoniki innych planet

Answer 9

TELEDETEKCYJNE (Remote Sensing) - Analizowanie obrazów powierzchni planet (geomorfologii, składu) w celu rozpoznania geologii
1. obserwacje teleskopowe – naziemne i orbitalne (HST)
2. naziemne: np. badania spektroskopowe, radarowe
3. Sondy kosmiczne - klasyfikacja: 1 - przelot, 2 - orbiter, 3 - lądownik (stacjonarny lub ruchomy = „łazik”)

Question 9

rodzaje teledetekcji w sondach

Answer 9

1. pasywna (potrzebują zewnętrznego źródła promieniowania do pracy i pozyskiwania danych)
2. aktywna (emitują własną energię),
   –> wykorzystująca różne długości (pasma) promieniowania elektromagnetycznego

Question 10

Metody mikrofalowe:

Answer 10

1. aktywne (radar):
   > pomiar opóźnienia wiązki odbitej + efektu Dopplera
   = rzeźba + chropowatość + właściwości dielektryczne powierzchni (→ rzeźba + litologia)
2. pasywne (głównie czujniki IR termalnej)
   źródła wewnętrzne + odbite promieniowanie Słońca = trudności w interpretacji (Zależności od temperatury, własności emisyjnych,ekspozycji stoku itp. )

Question 11

co dają Techniki spektroskopowe

Answer 11

wiadomości o składzie (pierwiastki → mineralogia → petrologia)

Question 12

Co to Spektroskopia obrazująca (Imaging Spectroscopy)

Answer 12

analiza małych obszarów (piksele → obraz).

Question 13

rodzaje danych geofizyczne

Answer 13

1. Sejsmika
2. Grawimetria
3. Magnetyka

Question 14

Jakie dane daje grawimetria

Answer 14

1. Ogólne dane o masach i gęstościach planet (→ budowa wewnętrzna planety).
2. Dane o zróżnicowaniach regionalnych – orbiter jako grawimetr (wykorzystany efekt Dopplera).

Question 15

skąd brane są dane geofizyczne

Answer 15

1. Dane z lądowników (Księżyc, Wenus, Mars, Tytan) – praktycznie punktowe (mały zasięg łazików).
2. Dane z misji załogowych (Księżyc) – pełny zestaw danych, ograniczona powierzchnia badań.