week 9 Flashcards
RR voor krijgen van longkanker tov niet-rokers
RR > 20 (2000%) voor actieve rokers
RR 1.2 (120%) voor passieve rokers
RR daling na stoppen met roken
daalt exponentieel na het stoppen van roken maar zal nooit tot niveau dalen van iemand die nooit gerookt heeft
daarom primaire preventie enorm kosten effectief
belangrijk bij rook anamese
packyears
duur van roken belangrijker dan aantal sigaretten meer dag
(duur) ^4,5
(aantal sigaretten) ^1
slagingskansen bij stoppen met roken
cold turkey < advies van dokter < nicotine middelen < medicatie in combinatie met counseling
*beste manier om te stoppen is niet beginnen
erfelijkheid van longkanker
longkanker is niet erfelijk
de accumulatie van DNA mutaties die leiden tot longkanker kan familiair bepaald zijn
milieu is er belangrijk
waterpijp vs sigaret
waterpijp veel slechter dan sigaretten (meer CO en dezelfde hoeveelheid nicotine)
vapen
zelfde hoeveelheid nicotine maar geen teer
veroorzaakt nieuwe longziektes:
vaping associated lunginjury
en inflammatoire longbeelden
incidentie longkanker bij niet rokers
neemt toe vnmlk bij jonge vrouwen uit zuid-oost azie
mutaties bij longkanker van niet-rokers en van rokers
niet-rokers: EGFR
rokers: KRAS en p53
werking immunotherapie bij longkanker
mensen die gerookt hebben hebben heel veel mutaties door DNA schade van carcinogene stoffen en zijn daarom meer vatbaar voor immunotherapie
de niet-rokers die longkanker krijgen hebben een kanker ontstaan door eGFR mutatie waarbij groeisignaal altijd aan staat
overleving van longkanker
80% van patienten bij diagnose al vergevorderd stadium (longen hebben grote reserves en geen pijngevoel en longtumor niet palpabel)
–> 5 jaars-overleving 15%
hoogste kanker-gerelateerde mortaliteit
vrouwen vs mannen longkanker
vrouwen: adenocarcinomen
mannen: plaveiselcelcarcinomen
risicofactoren voor longkanker bij niet rokers
- meeroken
- vrouw (in zuid oost azie)
- radon
- luchtverontreinigign (bij mensen met EGFR mutaties)
- tuberculose
lokale klachten van longkanker bij:
centrale luchtwegen
pleuravocht
pleura/thoraxwandingroei
ingroei nervus recurrens
oesophagus compressie
centrale luchtwegen: hoest, sputum, haemoptoe, dyspnoe, infectie
pleuravocht: dyspnoe, hoest, pijn
pleura/thoraxwandingroei: pijn
ingroei in nervus recurrens: heesheid
oesophagus compressie: passage klachten
presenterend symptoom: hersenmetastase
bijna altijd longkanker
v. cava superior syndroom
compressie en stuwing van v. cava superior:
- oedeem onder oogleden
- hoofdpijn
- vaattekeningen op huid
- gestuwde halsvenen
syndroom van horner
tumor in longtop kan plexus brachialis ingroeien
- miosis vernauwde pupil
- ptosis hangend ooglid
- anhydrosis niet kunnen zweten
- enoftalmie terugzakken van oogbol
syndroom van Pancoast
tumor in longtop groeit sympatische strengen naar arm in
- schouder pijn
- syndroom van horner
- atrofie van handmusculatuur
wat doen bij verdenking op longkanker
- weefseldiagnostiek + stadiering
- preoperatief onderzoek