Week 6 colleges Flashcards
Op welke 2 manieren kan immunologische tolerantie worden bereikt?
- Centrale tolerantie: deletie van foute lymfocyten in primaire lymfoïde organen
- Perifere tolerantie: in secundaire lymfoïde organen door Treg cellen (milt, lymfeklier, MALT)
Welke 4 mechanismen hebben Treg cellen tot hun beschikking om perifere tolerantie te handhaven?
- IL-2 wegvangen met de hoog affine receptor CD25
- Co-inhibitoir muleculen (CTLA-4)
- Anti-inflammatoire cytokinen & groeifactoren (IL-10, TGF-b)
- Cytotoxische granzymen uitscheiden
Noem 6 manieren waarop de tolerantie van het immuunsysteem doorbroken kan worden
- Polyclonale activatie
- Activatie door superantigenen
- Molecular mimicry
- ‘Bystander’ activatie
- Het vrijkomen van afgeschermde antigenen
- Defect in Treg cellen
Hoe werk polyclonale activatie bij het doorbreken van de immunologische tolerantie?
Er vindt antigeen- en T-celonafhankelijke activatie van B-lymfocyten plaats. Als dit een autoreactieve B-cel is, kan er een auto-immuunziekte ontstaan door de productie van auto-antistoffen
Hoe werkt het doorbreken van de immunologische tolerantie door superantigenen?
Deze binden direct (zonder APC dus) aan de T-cellen, waardoor deze massaal worden geactiveerd
Hoe werk molecular mimicry bij het doorbreken van de immunologische tolerantie?
Hier ontstaat kruisreactie van een antigeen dat heel erg lijkt op de structuur van een lichaamseigen antigeen. Hierdoor worden antistoffen geproduceerd tegen lichaamseigen antigenen
Wat is er aan de hand bij Guillain-Barré syndroom?
Hier vindt bij een infectie moleculair mimicry plaats. Er vind zenuwbeschadiging plaats doordat het pathogeen zo sterk lijkt op een molecuul van de zenuwbanen, dat het lichaam antistoffen gaat produceren die ze zenuwbanen beschadigen
Wat houdt bystander activatie in bij het doorbreken van de immunologische tolerantie?
Dit houdt in dat een T-cel wordt geactiveerd tijdens een infectie en cytokinen gaat produceren. Toevallig zijn daar ook autoreactieve T-cellen in de buurt, waardoor er een auto-immuunreactie plaatsvindt
Wat houdt het vrijkomen van afgeschermde antigenen in bij het doorbreken van de immunologische tolerantie?
Dit houdt in dat ‘immune privileged sites’, die zijn afgeschermd tegen het immuunsysteem, toch beschadigd raken. Dan komen er afgeschermde auto-antigenen vrij, waartegen een auto-immuunreactie op kan treden.
Hoe werkt sympathische oftalmopathie?
1 oog raakt beschadigd, waardoor de retina-bloedbarrière beschadigd raakt en beschermde autoantigenen vrijkomen in het bloed. Deze worden vervolgens naar lymfeklieren vervoerd, waardoor T-cellen vrijkomen die allebei de ogen aan gaan vallen
Hoe werkt de productie van neo-antigenen tijdens het doorbreken van de immunologische tolerantie?
Dit kan door haptenisatie. Dit is het binden van chemische stoffen, waaronder geneesmiddelen, aan eigen antigenen.
Een andere manier is posttranslationele modificatie, wat selectief tijdens ontstekingsprocessen optreedt. Hierdoor wordt een eigen antigeen herkend als lichaamsvreemd ipv lichaamseigen. Antistoffen herkennen dan deze antigenen, maar ook de onveranderde lichaamseigen antigenen
Hoe werkt een defect in T-reg cellen tijdens het doorbreken van de immunologische tolerantie?
Hierdoor vindt perifere tolerantie niet meer plaats. Het kan komen door bijvoorbeeld het gebruik van immunosuppressiva of cytostatica
Wat houdt het IPEX-syndroom in?
Dit houdt de afwezigheid van Treg-cellen in, door bijvoorbeeld een defect in het FOXP3-gen
Welke 3 modulerende factoren zijn er die een rol spelen bij de ontwikkeling van auto-immuunziekten?
- Genen
- Hormonen
- Omgevingsfactoren
Hoe kan MHC een rol spelen in de ontwikkeling van auto-immuunziektes?
Specifieke HLA-moleculen zijn geassocieerd met specifieke auto-immuunziekten
Noem 4 mutaties in bepaalde immuunregulatoire genen die bijdragen aan de ontwikkeling van auto-immuunziekten
- FOXP3: defect in Treg
- AIRE: verminderde klonale deletie tbv centrale tolerantie inductie
- CTLA4: verlaagde Treg suppressie
- C1q: gestoorde opruiming van apoptotische cellen
Wat is het verschil tussen auto-immuniteit en auto-immuunziekten?
- Auto-immuniteit
- Normale immunologische reactie op lichaamseigen structuren
- Auto-immuunziekte
- Abnormale immunologische reactie op lichaamseigen structuren
- Daardoor verstoring homeostase
- Daardoor weefselbeschadiging en functieverlies
- Daardoor ziekte
- Abnormale immunologische reactie op lichaamseigen structuren
Wat zijn de postulaten van Witebsky?
- De auto-immuunrespons moet duidelijk zijn in de vorm van de (lokale) aanwezigheid van auto-antilichamen en/of cellulaire autoreactiviteit
- De auto-immuunziekte kan overgebracht worden naar een gezond individu via transfer van auto-antilichamen en/of autoreactieve lymfocyten
- Het corresponderende auto-antigeen moet gedefiniëerd zijn
- Een vergelijkbare auto-immuunrespons moet kunnen worden opgewekt in een proefdier
- Het immuniseren met het autoantigeen van een proefdier moet een vergelijkbare ziekte doen ontstaan
Welke 3 overgevoeligheidsreacties spelen een rol bij de ontwikkeling van auto-immuunziekten?
- Type II overgevoeligheidsreactie: complement wordt door IgG geactiveerd
- Type III: Immuuncomplexen slaan neer en veroorzaken schade
- Type IV: T-cel gemediëerd, schade door de T-cel reactie
Welke types auto-antistoffen zijn er?
- Natuurlijke auto-antistoffen
- Auto-antistoffen bij auto-immuunziekten
- Direct pathogeen
- Secundair pathogeen (verreweg de meeste)
- Weefselbeschadiging door T-cellen
Noem 3 redenen waarom het aantonen van auto-antistoffen van klinisch belang is
- Diagnose/classificatie van auto-immuunziekten
- Bepalen van de prognose
- Monitoring van ziekteactiviteit
Wat is de definitie van een biological?
Een therapeutisch product, gecreëerd met behulp van genetische manipulatie van levende cellen, die niet chemisch gesynthetiseerd zijn
Noem 4 voorbeelden van biopharmaceuticals
- Recombinante eiwitten: insuline, EPO, groeihormoon
- Monoklonale antistoffen
- Fusie-eiwitten
- Vaccins
Waar bestaan biopharmaceuticals uit?
Aminozuren waar suikergroepen (gylcanen) aan zijn geplakt
Wat is een biosimilar?
Een biosimilar is een kopie van een biological met dezelfde aminozuurvolgorde maar een verschil in de hoeveelheid suikers (de gylosylatie)
Wat is een voordeel aan het produceren van biosimilars?
Het hoeft niet alle originele stappen/studies te doorlopen die een biological wel moet doorlopen
Hoe werkt rituximab?
- Het kan binden aan B-cellen, wat voor een MAC zorgt door binding van complement
- Het zorgt voor opsonisatie van B-cellen
- Het bevordert celgemediëerde cytotoxiciteit door NK-cellen
Waarom wordt rituximab vaak ingezet bij B-cel lymfomen?
Omdat daar de B-cellen de oorzaak zijn van de ziekte
Hoe werkt een fusie-eiwit?
Het is een Fc-gedeelte van een IgG molecuul, met daar bovenop een fusie-eiwit ipv het Fab deel
Op welke 3 manieren kunnen cytokines geremd worden?
- Een monoklonaal antilichaam tegen de receptor van het cytokine, waardoor het cytokine niet kan binden
- Een monoklonaal antilichaam tegen het cytokine zelf, waardoor deze uit de circulatie worden weggevangen
- Het toedienen van oplosbare receptoren die het cytokine wegvangen
Noem 6 klinische presentaties van glomerulonefritis
- Microscopische hematurie
- Macroscopische hematurie
- Nefrotisch syndroom
- Nefritisch syndroom
- Vasculitis van de nier
- ‘Rapidly progressive’ glomerulonefritis
Hoe ontstaat IgA-nefopathie?
NA een doorgemaakte infectie is er veel verkeerde geglycosyleerd IgA aanwezig, wat het lichaam als lichaamsvreemd ziet en antistoffen tegen gaat produceren. Deze vormen samen immuuncomplexen, die in het mesangium neerslaan en schade aanrichten.
Noem 4 kenmerken van nefrotisch syndroom
- Proteïnurie >3,5 gram/dag
- Serum albumine <30g/L
- Oedeem
- Hypercholesterolemie
Hoe ontstaat membraneuze glomeulopathie?
Er komen PLA2-receptoren op de podocyten, die zijn hier normaal niet aanezig. Hier worden dan IgG-antistoffen tegen gevormd, waardoor immuuncomplexen ontstaan en schade aanrichten
Waardoor kenmerkt het nefritisch syndroom zich?
- Oligurie
- Nierinsufficiëntie
- Hematurie
- Proteïnurie van meestal minder dan 3 gr/24h
- Oedeem
- Hypertensie
Wat is hét bewijs voor het bestaan van glomerulaire hematurie?
De aanwezigheid van erytrocytencilinders
Waar slaan bij nefritisch syndroom circulerende immuuncomplexen neer?
Onder het endotheel
Waar slaan bij nefritisch syndroom de in-situ gevormde immuuncomplexen neer?
Onder het epitheel
Wat is het verschil wanneer er immuuncomplexen boven of onder de podocyten van de glomerulus liggen?
Boven: dichtbij het bloed, dus leukocyten komen er op af -> actieve ontsteking, nefritisch syndroom
Onder: ver weg van bloed, dus nefrotisch syndroom want geen ontsteking
Wat houdt crescentis nephritis in?
Dit houdt in dat er een extracapillaire proliferatie is van pariëtale epitheelcellen. De epitheelcellen van het kapsel van Bouwman verdikken door de uittreding van macrofagen via de beschadiging en het aantrekken van stollingsfactoren
Welke ziektebeelden binnen het nefritisch syndroom geven crescentvorming?
- Anti-GBM glomerulonefritis
- Poststreptokokken glomerulonefritis
- ANCA-geassocieerde glomerulonefritis
- Lupus nefritis
Wat houdt anti-GMB glomerulonefritis in?
Hierbij ontstaan antilichamen tegen lichaamseigen antigeen op de glomerulaire basaalmembraan (GBM). Waarschijnlijk is er onder bepaalde omstandigheden een verschuiving van het collageen, waardoor een epitoop bloot komt te liggen. Dit wordt door het lichaam als lichaamsvreemd gezien.
Op welke 2 manieren komt anti-GBM glomerulonefritis voor?
- Betrokkenheid van andere organen: collaggeen type IV zit ook in de longen en het middenoor. Indien naar nierafwijkingen ook longafwijkingen optreden heet dit het syndroom van Goodpasture
- Beperkt tot de nier: glomerulonefritis met een snel achteruitgaande nierfunctie
Hoe behandel je anti-GBM glomerulonefritis?
Plasmaferese (om de antistoffen snel uit het bloed te verwijderen), hierbij prednison, cyclofosfamide, rituximab en zo nodig dialyse
Wat houdt poststreptokokken glomerulonefritis in?
De circulerende immuuncomplexen na een streptokokkeninfectie van de keel lopen vast in de basaalmembraan en zorgen voor ontsteking.
Wat houdt ANCA-geassocieerde glomerulonefritis in?
ANCA’s zijn anti-cytoplasmatische antistoffen. Deze veroorzaken extravasatie van leukocyten en hierdoor inflammatie. Het kan ook een vasculitis geven in de longen en de huid. Als het alleen geïsoleerd in de nieren voorkomt, heet dit pauci immuun glomerulonefritis.
Hoe leidt levasimole-adulterated cocaine tot een granulomateuze polyangiitis (een soort ANCA glomerulonefritis)?
Levisamol is immunogeen, waarbij een GPA-achtig beeld kan ontstaan
Wat zijn de conjuctiva en het kapsel van tenon
Bedekken de sclerae, deze moeten worden geopend om de oogspieren en de sclerae te bereiken
Wat is de Limbus van het oog?
Het is de overgang van de cornea tot de sclera
Noem kenmerken van de voorste oogkamer
- Collabeert bij perforatie cornea
- Bevat kamerwater
- In kamerhoek wordt kamerwater via trabekelsysteem afgevoerd.
Wat is de functie van het corpus ciliare?
- Irisbasis achter de iris
- Produceert kamerwater, sterk doorbloed.
Wat is het Pars Plana van het oog?
ca 3-4mm posterior van limbus, intraoculair gedeelte tussen corpus ciliare en retina: deel waar doorheen achtersegment operaties worden uitgevoerd
Wat zijn de 3 bestanddelen van tranen? Waardoor worden deze geproduceerd?
Conjuctiva: Mucus
Traanklier: traanvocht
Klieren van Meibom: oliefilm
Waardoor worden tranen afgevoerd
Traanpunten, canaliculi, traanzak en traanbuis
Wat is er aan de hand bij het syndroom van Horner?
- Ptosis (hangende oogleden)
- Miosis (vernauwde oogpupil)
- Anhidrosis (geen zweetproductie)
Welke 4 oogspieren zijn recht?
- m. rectus medialis
- m. rectus lateralis
- m. rectus inferior
- m. rectus superior
Welke 2 schuine oogspieren zijn er?
- m. obliquus superior
- m. obliquus inferior
Welke oogspieren worden dor de n. oculomotorius geïnerveerd?
- m. rectus medialis
- m. rectus superior
- m. rectus inferior
- m. obliquus inferior
Welke oogspier wordt door de n. abducens geïnnerveerd?
m. rectalis lateralis
Welke oogspier wordt door de n. trochlearis geïnnerveerd?
m. obliquus superior
Waardoor wordt de sensorische innervatie van het oog gedaan?
De eerste tak van de n. trigeminus (n. V), de n. opthalmicus (V1)
Hoe wordt de arteriële voorziening van het oog geregeld?
- Vrijwel alles via a. ophthalmica: aftakking van a.carotis interna
- Opsplitsing naar a.centralis retinae (gaat opticus in en perfundeert binnenste retina) en ciliair arteriën (perfunderen choroidea en papilkop)
- Mediaal veel aftakkingen naar s. ethmoidalis (mediale deel orbita vaatrijk)
Hoe wordt de veneuze afvloed van het oog geregeld?
Drainage mediale deel huid oogleden en neus via orbita naar o.a. sinus cavernosis
Noem 3 belangrijke doorgangen van de benigne orbita
- Alles wat van is belang voor zicht gaat door Canalis opticus (N. opticus en a. ophthalmica)
- Alles van belang voor beweging gaat door Fissura orbitalis superior (N III-VI en sup. deel v. ophthalmica)
- Fissura orbitalis inferior (n. Ifraorbitalis en takken trigeminus voor kaak/slijmvlies en inferior deel v. ophthalmica)