Week 10 colleges Flashcards
Noem 4 typische inflammatoire gewrichtsklachten
- Ochtendstijfheid >60 minuten
- Pijn wordt beter bij bewegen
- Nachtelijke pijn
- Rubor, calor, dolor, tumor
Wat is het verschil tussen inflammatoir en niet-inflammatoire gewrichtsklachten op het gebied van pijn?
In de ochtend vs in de avond/bij belasten
Wat is het verschil tussen inflammatoir en niet-inflammatoire gewrichtsklachten op het gebied van bewegingsbeperking?
Actief en passief vs. alleen actief
Wat is het verschil tussen inflammatoir en niet-inflammatoire gewrichtsklachten op het gebied van zwelling?
Aanwezig vs. benigne
Wat is het verschil tussen inflammatoir en niet-inflammatoire gewrichtsklachten op het gebied van roodheid?
Soms (bij acute artritis) vs niet aanwezig
Wat is het verschil tussen inflammatoir en niet-inflammatoire gewrichtsklachten op het gebied van ochtendstijfheid?
Langer dan 1 uur aanwezig vs korter dan 45 min aanwezig
Noem 3 kenmerken van articulaire artritis
- Zwelling/pijn beperkt tot het gebied van het gewrichtskapsel
- Bewegingen in alle richtingen zijn beperkt
- Actief en passief pijnlijk, met name in volle strekstand
Wat meet je aan de gewrichten met een isometrische test? Wat betekent de uitslag?
- Je fixeert het gewricht in 1 stand
- Op het moment dat je bij een isometrische test pijn hebt zal het eerder de omliggende structuren zijn waar het probleem zit
Noem 4 kenmerken van peri-articulaire problemen
- Vaak groter gebied, verloop pees, bursa of spier
- Vaak alleen pijn in een bepaalde bewegingsrichting
- Actief maar niet passief
- Isometrische test doet pijn
Wat is het verschil tussen actieve en chronische artritis en hun diagnosestelling?
- Acute artitis
- Meestal makkelijk herkenbaar: rood, warm en gezwollen gewricht (bijv. jicht, pseudo-jicht, septisch, haemarhtos) —> diagnose mbv gewirhctspunctaat
- Chronische artritis
- Zelden rood of extreem warm → diagnose obv symptomencomplex, röntgen en beloop
Wat houden mono- oligo- en polyarticulair in? Wat is je DD bij deze aandoeningen?
- Mono: 1 gewricht. DD: septisch, jicht en pseudojicht
- Oligo: 2-5 gewrichten. DD: SpA (asymmetrisch, grote gewrichten), SLE, Gonokokken, sarcoïdose, PMR
- Poly: > 5 gewrichten. DD: reumatoïde artritis, viraal, artrose
Wat is je DD bij een acute polyarticulaire artritis? En bij chronisch beloop?
Acuut: viraal, reactief
Chronisch: RA, psoriasis, darmziekten, systeemziekten
Wat is je DD bij een acute mono/oligo-articulaire artritis? En bij chronisch beloop?
Acuut: septisch, jicht, pseudojicht, palindroom reuma, reactief
Chronisch: tbc, psoriasis, sp. artropathie, pseudojicht
Waar komen klachten voor bij spondyloartropathie (SpA)?
Asymmetrisch, in DIP- en PIP gewrichten, in knie, voet en rug. Vaak extra-articulaire manifestaties
Waar komen klachten van de gewrichten voor bij SLE?
Symmetrisch, in PIP-gewrichten en knie. Heeft ook extra-articulaire manifestaties en is non-erosief
Waar presenteert gonokokken artritis zich over het algemeen?
In de enkel en in de knie
In welke gewrichten komt pseudojicht vooral voor?
In de knie, enkel, pols en vinger
In welke gewrichten presenteert sarcoïdose zich?
In de enkel en de knie
In welke gewrichten presenteert polymyalgia reumatica zich?
In de knie en de pols
Welke 5 typen bacteriële osteomyelitis zijn er?
- Acute/hematogeen (>90 %)
- Subacute of focal
- Chronisch
- Postoperatief
- Neonataal
Welke botten zijn met name aangedaan bij acute/hematogene osteomyelitis?
Vooral lange pijpbeenderen
Hoe ontstaat acute hematogene osteomyelitis?
Bacterie bereikt de bloedbaan, via bloedvaatjes vooral naar de metafyse. Bijv. via krentebaard
Waarom zie je acute hematogene osteomyelitis vaker bij kinderen?
De botten zijn nog in ontwikkeling, hebben groeischijven, rijke doorbloeding en een onrijp immuunsysteem
Wat is de etiologie van een focale of subactue osteomyelitis?
Meestal na beetverwondingen of scherp voorwerp. Andere verwekkers mogelijk (p. aeruginosa)
Wat is de etiologie van een chronische oteomyelitis?
Deze is berucht in de diabetische voet, onvoldoende behandelde osteomyelitis
Wat is de etiologie van een postoperatieve osteomyelitis?
Oppervlakking gelegen botdelen (sternum), verwekkers zijn vaak normale commensalen van de huid (s. epidermidis)
Wat is de etiologie van neonatale osteomyelitis?
Vrij agressief beloop, multifocaal van aard, andere verwekkers (naast s. aureus ook gram-negatieven)
Welke symptomen zie je bij acute hematogene osteomyelitis?
Koorts, malaise, drukpijn, niet belasten ledemaat, later zwelling en roodheid (indien pus naar subperiostaal wordt gedrukt).
Is ook afhankelijk van begrenzingen: uitbreiding naar subperiostaal, maar ook: uitbreiding naar gewricht.
Kapsel van schouder- en heupgewricht: liggen over metafyse heen -> hier snelle doorbraak naar gewricht
Wat is de gouden standaard voor de diagnose van acute hematogene osteomyelitis?
Biopt voor microbiologische diagnostiek en PA.
Welke soorten verwekkers zijn voornamelijk betrokken bij acute hematogene osteomyelitis?
S. aureus, steeds vaker kingella kingae. Gramnegatieven bij immuungecompromitteerden.
Welke 2 beeldvormingstechnieken gebruik je bij een acute hematogene osteomyelitis?
Röntgen (hier zie je vaak niks op), echo, MRI/CT en BOT-scan (is al erg vroeg positief). Echo en MRI krijgen de voorkeur, MRI laat het het beste zien
Wat zijn de belangrijkste complicaties van acute hematogene osteomyelitis?
Acuut:
- Artitis
- Sekwestervorming
- Fistelvorming
- Recidief osteomyelitis
- Chronische osteomyelitis
Langere termijn:
- Groeiremming lange pijpbeendeen
- Pathologische fracture
Bij welke plaatsen van acute hematogene osteomyelitis krijg je de meeste problemen?
Bij de heup en de schouder, want het gewrichtskapsel loopt lager, dus ze zijn veel gevoeliger voor een infectie
Van welke 3 criteria moeten 2 positief zijn voor een artritis?
- Zwelling van het gewricht
- Gewricht beperkt
- Pijn bij beweging gewricht
Wat zijn de gevolgen van een septische artritis op het gewricht? In welke volgorde?
Ontsteking -> vrijkomen proteolytische enzymen -> verlies kraakbeen en bot -> gewrichtsdestructie
Wat is het verschil tussen primaire en secundaire jicht?
Primair: stofwisselingsstoornis
Secundair: nierfunctiestoornis
Bij welke mensen zie je nooit primaire jicht?
- Mannen < 30 jaar
- Vrouwen < 50 jaar
Wat is de vuistregel bij pseudojicht?
Alleen bij oudere patiënten in door artrose aangedaan gewrichten
Welk gewricht is het meeste aangedaan bij een septische artritis?
De knie
Wat is het belangrijkste bij de diagnose van een septische artritis?
Een gewrichtspunctie
Welke verwekkers zie je bij een septische artritis?
- s. aureus
- b-hemolytische streptokok
- overige, met name negatieve staven
Hoe welke 5 manieren kunnen bacteriën het gewricht bereiken bij een septische artritis?
- Hematogeen
- Uitbreiding van infectie uit osteomyelitische haard in epifyse of metafyse (kinderen)
- Lymfogeen vanuit infectiebron dichtbij gewricht
- Iatrogeen
- Persisteren gewrichtsletsel
Waaruit bestaat de behandeling van septische artritis?
- Ontlasten van ontsteking: frequent puncteren, artroscopie
- Antibiotica
- Verwijderen gewrichtsprothese of osteosynthesemateriaal
Welke 3 uitkomsten zijn het ergste van septische artritis?
- Mortaliteit
- Verlies gewrichtsfunctie
- Verlies zelfstandigheid
Wat zijn 2 instinkers bij septische artritis?
- Acute monoartritis bij mensen met bekende gewrichtsziekte
- Septische artritis bij patiënt met immunosuppressiva
Wat is het verschil in behandeling van septische artritis bij kinderen?
Bij kinderen doe je eerder een artroscopie dan frequent puncteren
Welke 5 reumaziektes vallen onder spondylartopathie?
- M. Bechterew
- Artritis psiriatica
- Artritis bij een inflammatoire darmziekte,
- Ongedifferentieerde spondylartropathie
- Reactieve artritis
Welke tekenen van inflammatie zie je eigenlijk niet bij reumatoïde artritis? Welke wel?
Niet: roodheid en warmte
Wel: pijn, functieverlies en zwelling
Welke acute fase eiwitten meet je bij reumatoïde artritis?
CRP en de bezinking
Wat meet je bij de serologie bij reumatoïde artritis?
Reumafactor en ACPA of anti-CCP test
Wat zijn de 4 componenten van de DAS28 score?
- Aantal pijnlijke gewrichten (TJC)
- Aantal gezwollen gewrichten (SJC)
- Bezinking (BSE).
- Algemene gezondheid (GH), gescoord mbv een VAS
Hoe kan roken zorgen voor reumaatoide artritis?
Roken kan het PAD enzym aanzetten, dit leidt tot meer anti-CCP’s
Wat zie je op een röntgenfoto bij mensen met reumatoïde artritis?
Je ziet een afname van kraakbeen tussen botten, op een gegeven moment is het hele gewricht verdwenen
Uit welke 4 onderdelen bestaan de classificatiecriteria van reumatoïde artritis?
- Gewrichtsbetrokkenheid
- Serologie
- Acute-fase eiwitten
- Lengte van symptomen
Wat zijn de 3 pilaren waar de behandeling van reumatoide artritis?
- Vroege herkenning
- Treat to target - zo lang doorbehandelen tot de ziekte minder is
- Medicatie zo mogelijk afbouwen
Wat houdt het multi-hit model in bij reumatoide artritis?
RA ontstaat pas als het afweersysteem op meerdere manieren is beïnvloed met hits. Bijv familiaire belasting, roken, etc.
Met welke medicatie begin je bij reumatoide artritis?
Methotrexaat
Wat zijn de verschillen in werking tussen NSAID’s & GC’s, csDMARDS en bDMARDs & tsDMARDS bij de behandeling van reumatoide artritis?
- NSAID’s & GC’s: hier breng je de foutieve cellen mee ‘in slaap’
- csDMARDs: doen dat sterker
- bDMARDs & tsDMARDs: hiermee schakel je ze echt uit
Welke soort biologicals geef je bij reumatoïde artritis? Welke wordt niet gebruikt?
TNF-remmers, IL-6 remmers, B-cel depletor. IL-1 wordt niet gebruikt
Uit welke 3 ziektes bestaat je DD bij een septische artritis op kinderleeftijd?
- Artritis als paramaligne verschijnsel bij leukemie
- Systemische juveniele artritis
- Virale artritis
Hoe verschilt de presentatie van septische artritis bij kinderen?
- Kinderen zijn meer systemisch ziek
- Een gezwollen, pijnlijk gewricht staat niet op de voorgrond. Een kind zal echter wel het gewricht minder belasten
Noem 5 spondyloartripathieën
- M.Bechterew (spondylitis ankylopoetica)
- Reactieve artritis
- Artritis psoriatica
- Artritis bij een inflammatoire darmziekte
- Ongedifferentieerde spondylartropathie
Noem 6 kernmerken van dingen die voorkomen bij mensen met spondyloartritis
- Enthesitis: ontsteking van aanhechting pees op bot. Kenmerkend voor spondylartropathie
- Tenniselleboog
- Fasciitis pantaris
- Dactylitis
- Worstvormige vingers
- Spondylitis
- Ontsteking van de rug
- Uveïtis anterior
- Psoriasis
- Inflammatoir darmziektes
Noem 6 soorten psoriasis
- Plaque psoriasis
- Guttate psoriasis
- Pustular psoriasis
- Inverse psoriasis
- Nail psoriasis
- Artritis psoriatica
Wat zijn 3 kenmerken van de lokalisatie van artritis psoriatica?
- Kleine gewrichten,
- Asymmetrisch (lijnen aangedaan)
- DIP gewrichten aangedaan
Wat zijn de verschillen in lokalisatie bij artritis vs artritis psoriatica?
Artritis: grote gewrichten, symmetrisch, DIP gewrichten niet aangedaan
Artritis psoriatica: kleine gewrichten, asymmetrisch (lijnen aangedaan), DIP gewrichten aangedaan
Noem 5 artritis psoriatica subtypes
- Symmetrische (poly) artritis (25%)
- Asymetrische (oligo) artritis (70%)
- DIP artritis (5%)
- Spondylitis
- Arttritis mutilans
Welke 5 soorten schade aan het gewricht kun je tegenkomen bij artritis psoriatica?
- Erosies
- Gewrichtspleet versmalling
- Osteofyten
- Osteolysis (pencil in dup)
- Periostitis
Wat zijn de 4 stappen van artritis psoriatica behandelen?
- STAP 1: Methotrexaat (psoriasis en artritis)
- STAP 2: toevoegen SASP/ HCQ (artritis)
- Overweeg over te slaan bij enthesitis/spondylits/Dactylitis/ernstige psoriasis. Reageren heel slecht op stap 1 & 2, dus je begint meteen bij stap 3: biologicals
- STAP 3: Biological TNF blokker / Il-17 blokker
- STAP 4: Il12/23 blokker, Il23 blokker / JAK remmer
Welke 2 vormen van reactieve artritis heb je?
- Mono-oligo articulaire artritis
- onderste extremiteiten - Voorafgegaan door een infectie
- Dagen tot weken
Door welke 2 soorten infecties kan een reactieve artritis ontstaan?
Darmbacteriën en urogenitale infecties door chlamydia
Welke 3 muskuloskeletale afwijkingen zie je bij reactieve artritis?
- Artrtitis
- Frequent onderste extremiteiten
- Enthesitis
- Dactylitiis
Noem 4 extra-articulaire manifestaties mogelijk bij reactieve artritis?
- Ogen
- conjunctivitis/ uveitis
- Urogenitaal
- uretritis, prosatitis, cystitis
- Huid afwijkingen
- Keratoderma blennorhagica
- Cardiaal
- Pericarditis/ klep afwijkingen
Uit welke 3 onderdelen bestaat de behandeling van reactieve artritis?
- Antibiotica
- Voor onderliggend infectie (niet voor de artritis)
- NSAID
- Intra-articulaire steroiden
Noem 3 immune privileged sites
- Oog
- Centraal zenuwstelsel
- Baarmoeder gedurende zwangerschap
Wat zijn de 4 mogelijke classificaties op basis van plaats van uveïtis?
- Anterior (60-90%) ← in de voorste oogkamer. Dit kun je eenmalig krijgen en dan gaat het weer over en is het klaar. Mocht er maculaoedeem (complicatie) zijn is het nog steeds anterior!
- Intermediair <- glasvochtruimte
- Posterior <- op netvlies
- Panuveïtis
Waarom is anterior uveïtis lastig te scheiden van bijvoorbeeld conjunctivitis?
Door gelijksoortige symptomen
Noem 3 symptomen van anterior uveïtis
- Pijn
- Fotofobie
- Soms vermindering visus
Noem 2 symptomen van posterior uveïtis
- Vaak pijnloos
- Vaak vermindering visus door bijv floaters, retinitis of macula oedeem
Welke 2 indelingen van uveïtis zijn er op basis van pathologie
- Granulomateus (bijv bij sarcoïdose)
- Non-granulomateus (bijv. HLA B27)
Welke 3 mogelijke criteria zijn er om uveïtis op te classificeren
- Plaats
- Pathologie
- Infectieus bv. non-infectieus
Welke soort uveïtis zie je bij mensen met HLA B27?
Uveïtis anterior
Welke oorzaak van uveïtis wordt het meeste gezien?
Toxoplasma
Uit welke 5 onderdelen bestaat de diagnostiek van uveïtis?
- Klinisch beeld
- Bloedonderzoeken
- Fluorescentie angiogram/OCT
- Thoraxfoto / (PET-)CT
- Analyse voorste oogkamerwater
Wat zijn 3 behandelopties van uveïtis?
- Behandelingen: afhankelijk van oorzaak
- Oogdruppels (steroiden)
- Injectie bij oog (steroiden)
- Oraal prednison/immunomodulerende medicatie
Noem 5 systemische oorzaken van uveïtis anterior
- HLA B27 geassocieerd
- sarcoidose
- juveniele idiopathische artritis (bij
kinderen) - tubulointerstitiele nephritis
- uveitis (vnl kinderen)
Wat voor soort uveïtis zie je bij spondylitis ankylopoetica (m. bechterew)?
Niet granulomateuze uveitis anterior (hypopyon)
Wat is transilluminatie?
Irisweefsel wordt atrofisch, je kunt er een beetje doorheen kijken. Bruine ogen worden blauw
Wat voor oorzaken zie je voor Fuch’s heterochrome uveïtis?
RUbella, CMV, herpes. Rubella kan ook een intermediaire uveïtis veroorzaken
Wat zie je vaak voor 3 ziektebeelden bij Fuch’s heterochrome uveïtis?
Vaak unilaterale uveitis anterior + heterochromie van iris + cataract
Noem 4 risicofactoren voor het ontwikkelen van uveïtis bij JIA?
- ANA+
- Oligoartritis
- Meisjes
- JIA ontwikkelt <4 jarige leeftijd
Wat is de enige uveïtis anterior zonder klassieke symptomen (rood oog & pijn)?
Juveniele idiopathische artritis
Welke complicaties zie je vaak bij juveniele idiopathische artritis uveïtis?
Glaucoom & cataract
Wat voor soort uveïtis wordt door CMV veroorzaakt?
Unilaterale hypertensieve anterior uveïtis
Bij wat voor soort groepen zie je vaker CMV-uveïtis anterior?
Immunocompetente patiënten, vaak in azië
Bij wat voor soort mensen zie je vaker CMV-uveïtis posterior?
Immuungecompromitteerde patiënten met CMV
Waar moet je altijd aan denken bij intermediaire uveïtis?
Aan MS!
Noem 5 oorzaken van intermediaire uveïtis
- Idiopatisch (meestal)
- Sarcoidose
- Multiple sclerose
- Ziekte van Lyme
- Rubella
Wat is de minst voorkomende locatie van uveïtis?
Intermediaire uveïtis
Wat voor diagnostiek doe je bij uveïtis posterior veroorzaakt voor toxoplasmose?
Serologie vaak niet nuttig -> analyse oogvocht
Wat is de prognose van uveïtis posterior veroorzaakt door toxoplasmose?
Gunstig mits laesie niet in macula zit!
Wat voor oogafwijking zie je bij een congenitale syfilis?
Keratitis
Wat voor 5 oogafwijking zie je bij een verworven syfilis?
uiteenlopend -> iritis, multifocal choroiditis, vasculitis,
(neuro)retinitis, retinale loslating
Hoe veel van de soorten uveïtis wordt door syfilis veroorzaakt? Wat voor soort uveïtis veroorzaakt het?
1-3%, het veroorzaakt een uveïtis posterior
Wat voor uveïtis wordt door spondylitis ankylopoietica, Fuch’s heterochrome uveïtis, JIA en CMV veroorzaakt?
Uveïtis anterior
Wat voor soort uveïtis wordt door sarcoïdose, MS, lyme en rubella veroorzaakt?
Een intermediaire uveïtis
Hoe wordt het onderscheid tussen episcleritis en scleritis?
Het onderscheid kan gemaakt worden
door vasoconstrictieve druppels zullen
oppervlakkige vaten verbleken
Hoe presenteert episcleritis zich?
- Vervelend dof gevoel
- Diffuus
- Nodulair
Hoe presenteer scleritis zich?
- Visusdaling!
- Doffe, borende pijn uitstralend naar kaak en oor
- Diffuus, nodulair
- Necrotiserend
- Met/zonder scleromalacia perforans
Hoe wordt scleritis behandeld?
- Afhankelijk van oorzaak en ernst
- Oogdruppels (steroiden/nsaid)
- NSAID
- Prednison
- Immunomodulerende medicatie
Welke biologicals worden voor uveïtis anterior door sarcoïdose gebruikt?
Adalimumab, infliximab
Als syfilis in het oog zit, waar wil je dan nog extra op testen?
Op HIV
Waar duidt een T-sign bij een echo van het oog op?
Scleritis
a