Week 5 | Grondrechten

Question 1

Welke 2 soorten grondrechten zijn er

Answer 1

• Klassieke grondrechten
• Sociale grondrechten

Question 2

Wat zijn klassieke grondrechten

Answer 2

Dit zijn grondrechten die vrijheden bevatten. Ze creëren een vrijheidssfeer die de overheid niet mag aantasten. Denk aan kiesrecht, godsdienstvrijheid etc.

Question 3

Wat zijn 4 kenmerken van klassieke grondrechten

Answer 3

• Negatieve competentiebepaling: de overheid mag iets niet doen
• Directe rechtswerking: een concreet afdwingbaar recht
• Democratische functie: grondrechten zijn belang voor het functioneren van een democratie
• Afweerfunctie: grondrechten houden overheidsoptreden op een afstand

Question 4

Wat zijn sociale grondrechten

Answer 4

Zien met name op de verplichting tot prestatie of acteren in naam van een zorgplicht. Het is een taakoplegging aan de overheid met bepaalde bevoegdheden

Question 5

Noem 3 kenmerken van sociale grondrechten

Answer 5

• Positieve competentiebepaling: de overheid moet iets doen
• Rechtswerking via uitvoeringsregelingen: een recht is niet direct afdwingbaar
• Presterende functie: grondrechten zetten aan tot het presteren van de overheid

Question 6

Welke 2 typen grondrechten zijn er

Answer 6

1. Nationale grondrechten;
2. Internationale grondrechten

Question 7

Welke 3 theorieën bestaan er met betrekking tot de ontwikkeling van grondrechten

Answer 7

1. Liberale theorie
2. Democratisch-functionele theorie
3. Sociaalstatelijke theorie

Question 8

Wat is de liberale theorie

Answer 8

Burgers en individuen hebben vrijheden: het gaat om bescherming van de burgers tegen overheidsbemoeienis

Question 9

Wat is de democratisch-functionele theorie

Answer 9

De grondrechten hebben een bepaalde functie bij het waarborgen van de democratische functies van de rechtsstaat.

Question 10

Wat is de sociaalstatelijke theorie

Answer 10

Actieve rol van de overheid, zoals voorzieningen voor ontplooiing van de burger en belemmeringen bij uitoefeningen van het wegnemen van grondrechten

Question 11

Welke 6 verschillende soorten grondrechten zijn er

Answer 11

1. Bodemnormen: normen waaraan absoluut nooit geraakt mag worden, zoals recht op leven
2. Klassieke vrijheidsrechten: waarborgen voor de vrijheden van groepen en individuen
3. Het gelijkheidsbeginsel en discriminatieverbod
4. Politieke participatierechten: passief en actief kiesrecht
5. Rechtsbescherming 6 EVRM: grondrechten zouden niets betekenen zonder controle van onafhankelijke rechter
6. Sociale grondrechten: aanspraak op actief handelen van de overheid. art. 18-23 GW

Question 12

Welke 2 manieren van werking heb je van grondrechten

Answer 12

1. Horizontale werking: werking van grondrechten tussen burgers onderling
2. Verticale werking: werking van grondrechten tussen overheid en burger

Question 13

Noem de 4 elementen van de beperkingsclausule

Answer 13

1. Competentievoorschrift
2. Doelcriteria
3. Procedurevoorschrift
4. Proportionaliteitseis

Question 14

Wat is het competentievoorschrift

Answer 14

Welk orgaan is bevoegd? Een competentievoorschrift moet in elke beperkingsclausule opgenomen zijn.

Question 15

Bij de beperking van grondrechten zijn er 2 typen beperkingen te onderscheiden. Noem deze 2

Answer 15

• Bijzondere beperking: deze is gericht op beperking en de grondslag volgt uit een beperkingsclausule, specifiek met oog op een bepaald grondrecht.
• Algemene beperking: deze ontstaat wegens een neveneffect, die volgt uit een andere rechtsregel, algemene rechtsregeling die een grondrecht beperken.

Question 16

Nederland kent een gesloten systeem van de Grondwet. Wat houdt dit in.

Answer 16

Dat grondrechten enkel beperkt kunnen worden indien er een beperkingsclausule is opgenomen in de Grondwet.

Question 17

In de afweging van belangen worden grondrechten gebruikt die een werking hebben. Welke 2 soorten werking zijn er

Answer 17

> directe werking: grondrechten dwingen zich aan de rechter op. Ze worden gewoon ingeroepen en de rechter oordeelt dan gewoon de beperkingsclausule
indirecte werking: de rechter gaat normen die vrij vaag zijn invullen via grondrechten. Via de grondrechten krijgen deze vage begrippen meer betekenis en zo kunnen zij dus invloed hebben op verhoudingen tussen burgers onderling.