Week 5 Flashcards
Viscerosympatische reflex
Op het moment dat je orgaan het segment activeerd kan ook de sympatische geactiveerd worden in dat segment
Wat betekend pilotoom?
Kippenvel
Wat betekend sudotoom?
Zweten
Wat betekend vasotoom?
Vasoconstrictie
Viscerale pijn wat voor prikkel?
Interneuronen die alle viscerale en nociceptieve prikkels verzamelen
Projecteren op de tractus spinothalamicus
Hersenen krijgen segmentale info, geen individuele info en kunnen pijnen projecteren naar segmentaal gebonden structuren
Zone van Head
Hyperalgetische huidzone behorende bij een segment
Zone van Mac-kenzie
Hypertone spierzone behorende bij een segment
Oorzaken die kunnen leiden tot neuropathische pijn
Zenuwbeknelling in nek of rug Diabetes Kanker CVA Gordelroos Trigeminusneuralgie Postoperatieve neuropathie Multiple sclerose Amputatiepijn/fantoompijn
Sympatische verschijnselen bij segmentale disregulatie
Sympatische zone andere lokalisatie dan heads zone
Viscerosympatische reflex
- viscerocutane reflex
- viscerviscerale reflex
Segmentale disregulatie hypertonie
Viscerosomatische reflex
Zone van Mackenzie myotomen
Segmentale disregulatie referred pain
Zones van Head
Segmentale disregulatie kan leiden tot:
Referred pain
Hypertonie
Sympaische verschijnselen
Visceroviscerale reflex
Een orgaan kan een ander orgaan uit hetzelfde segment activeren
Viscerosomatische reflex
Referred pain en hypertonie
WDR neuronen
Krijgen alle informatie binnen van alle plekken en alle soorten informatie –> de gene die het meest prikkelt wordt alleen doorgegeven
Afkorting WDR neuronen
Wide Dynamic Range neuronen
Hyperesthesie
Overgevoelig voor alle prikkels
Hyperalgesie
Overgevoeligheid van pijn
Allodynie
Niet pijnlijke prikkel die wel als pijnlijk wordt ervaren
Welke vormen van segmentale interactie zijn er?
Viscerosomatische reflex
Viscerosympatische reflex
Visceroviscerale reflex
Kenmerken neuropatische pijn
Geen of geringe relatie met weefselschade
Samengaan van pijn en sensibele stoornissen
Projectie
Vreemde pijn
Uitbreiden in tijd en ruimte
Perifere maatregelen hebben weinig effect
Perifere sensitisatie
Het gevoeliger worden voor pijn. Als je een wond hebt, dan worden de omliggende c-vezels gevoeliger.
Nociceptief Dualiteit van pijn
A delta en C-vezel worden tegelijkertijd geactiveerd. A delta is kort en krachtig (unimodaal) en de C-vezel is langdurig (polymodaal)
Vormen van pijn
Nociceptief en niet nociceptief
Welke soorten pijn vallen er onder nociceptief?
Somatisch en Viscerale pijn
Welke soorten pijn vallen onder niet-nociceptief?
Neuropatisch en psychogeen
Stadia Reuma
Actuur of inflammatoir
Subacuut of proliferatief
Chronisch stadium met deformatie van weke delen en bot
Ankylosestadium –> vastgroeien van gewrichten aan elkaar
Wekedelenreuma diagnose
Chronische, gegeneraliseerde pijn op 3 locaties van het bewegingsapparaat.
Tenminste 11 van de 18 tenderpoints
Diagnose Reuma
Wordt gesteld indien aan ten minste 4 van de 7 criteria wordt voldaan waarbij criteria 1 t/m4 ten minste 6 weken moeten bestaan om geldig te zijn.
Wat zijn de criteria bij de diagnose van Reuma?
- Ochtendstijfheid (die niet geheel weg is binnen één uur).
- Artritis waargenomen (in 3 of meer gewrichten).
- Artritis
- Symmetrische artritis (gelijktijdige ontsteking van dezelfde gewrichten aan beide zijde van het lichaam).
- Noduli (door een arts waargenomen subcutane of periostale knobbels).
- Reumafactoren
- Radiologische afwijkingen
Onder welke verzamelnaam/aandoening valt fibromyalgie?
Centrale sensitiviteit syndroom (CSS)
Classificatie Reuma
Ontstekingsreuma
Artrose
Wekedelenreuma
Ontstekingsreuma
Bechterew Reumatoide Artritis SLE --> Systemische lupos erithematodes Sclerodermie Jicht Artritis psoriatica
Vast patroon en verloop Reuma
Eerst voet Hand (MCP - Pols) Eerst eenzijdig dan bilateraal Atrofie Handen draaien, pezen, gewrichten, kraakbeen en bot wordt aangetast Zig zag deformiteit
Wat kan in het bloed gevonden worden waardoor iemand een grotere kans heeft op Reuma?
Reumafactor ( aanwezigheid van antilichamen tegen IgG)
Anti ccp
Behandeling fibromyalgie
Self-managment Multidisciplinaire aanpak Beweging Slaap Tijd contigent
Symptomen fibromyalgie
Slaapstoornissen Stemmingswisselingen Ochtendstijfheid Antralgie Subjectieve zwelling van gewrichten en/of weke delen Carpale tunnel syndroom Hypermobiel van gewrichten Branderig en/of doofgevoel van de huid Hoofdpijn Concentratiestoornissen
Fibromyalgie
Wekedelenreuma
Bindweefsel en spierpijn
Behandeling chirurgisch
Synovectomie
Peesrepair
Prothese
Artrodese
Behandeling medicatie
Non-steroidaal anti-inflammatory drug (NSAID)
Glucortoid
Biological
Methotrexate
Complicaties Reuma
Peesruptuur Synoviale cyste Zenuwontsteking/beknelde zenuwen Bloedvatontsteking Ontsteking van long of het hartvlies Ontsteking tussenwervelschijf Osteoporose
Artrose vs Reuma
Artrose –> botuiteinde reaken elkaar door kraakbeenverlies.
Reuma –> gezwollen synoviaal vlies en boterosies
Oorzaak Reuma
Genetisch
(in combinatie met)
Omgevingsfactoren
- Grote aanwijzingen richting roken
Bot erosie
Eerste 3 jaar spectaculaire schade
Na 3 jaar een verminderde schadetoename
Geschiedenis medicatie Reuma behandeling
1945 –> asperina
1955 –> Goud en cortisoren
1990 –> en later, methorexate
Symptomen Reuma
Pijn Stijfheid Zwelling Bewegingsbeperking Spieratrofie Vermoeidheid
Jicht
Ureumzuren die niet voldoende worden uitgescheiden / of als het proces niet goed gaat –> met als gevolg kristalvorming die in je gewrichten gaat zitten
Artritis Psoriatica
Ontsteking in gewrichten en huidaandoening pseuoriasis
Sclerodenmie
Scleroisering (verbindweefseling) van de huid en uiteindelijk ook longen en hart
SLE
Auto-immuunziekte waarbij de huid en allerlei organen aangedaan kunnen zijn
Afkorting SLE
Systemische lupus erithematodes
Diagnose ouderwets
Een of meer gezwollen gewrichten, pijn, stijfheid, warmte, roodheid of bewegingsbeperking
Tagentiële drukpijn MCP of MTP
Ochtendsrijfheid van meer dan 30 minuten
Duur, meer dan 4 weken na NSAID behandeling
Behandeling fysiotherapie
Oefentherapie +++
Massage –
Leefstijladvies +++
Educatie
Cognitieve gedragstherapie
Alternatieve geneeswijze niet aanbevolen
Oefenen en sturen
Intensieve/ matig intensieve oefentherapie
- verbeteren aerobe conditie
- spierkracht
- rom, passief bewegen is een klein onderdeel van de behandeling
- stabiliserende en coördinerende oefentherapie
- hydrotherapie
DAS
De uitkomst van de DAS meting geeft aan hoe actief de reuma is. Meet de mate van - pijn - zwelling - bezinkingssnelheid - ervaren ziekteactiviteit
Afkorting DAS
Disease Activity Scale
Niet aanbevolen therapieën zijn:
Ultrakrachtgolf
Kortegolf
Passieve hydrotherapie
Noch aanbevolen noch afgeraden therapieën zijn:
Wisselstroom
Ultrageluid
Koud- of warmteapplicaties
Massage en het manueel teweegbrengen van een articulaire beweging gericht op verbetering van functioneren, pijnvermindering en/of vermindering van ziekteactiviteit
Voordelen oefenen in water
Opwaartse druk Valangst Temperatuur Hydrostatische druk De zuigkracht en de stroming van water
MET’s - scores
Met’s > 6:
- wandelen, minimaal 4,5 km/u. Joggen en rennen, basketbal, fietsen minimaal 14-16km/u. Skiën, voetbal, zwemmen, tennis en volleybal.
Met’s 3-6:
Wandelen (3-4 km/u) basketbal, fietsen 10-12 km/u, zwemmen, badminton, dansen, golf, tafeltennis, tennis en volleybal.
Met’s < 3:
Wandelen (2 km/u), biljarten, darten en vissen
Afkorting MET
Metabolic equivalent
Wat meet de MET?
De hoeveelheid energie die een bepaalde fysieke inspanning kost ten opzichte van de hoeveelheid benodigde energie in rust
RA-specifieke rode vlaggen
roodheid van een gewricht, mogelijk gepaard gaand met koorts
centraal neurologische symptomen
perifeer neurologische symptomen
acute exacerbatie of toename van klachten
onverklaarbare aanhoudende heftige pijn en ontstekingsverschijnselen in één of meerdere gewrichten
recent opgetreden peesruptuur
Meetinstrumenten onderste extremiteit
Een gestandaardiseerde test (bijvoorbeeld 50 meter looptest, Timed Chair Stand test, TGUGT)
Meetinstrumenten bovenste extremiteit
EFA, SFA, Dimensies van de HAQ
Meetinstrumenten spierkracht, aeroon vermogen en gewrichtsmobiliteit
Hand-Held dynamometer, 6-minuten looptest of Ästrand- fietstest
EPM-ROM
Meetinstrumenten pijn en ochtendstijfheid
Vas-pijn en Vas-ochtendstijfheid
Meetinstrumenten activiteiten en participatie
HAQ of PSK
Afkorting HAQ
Health assessment questionnaire
Multidisciplinair
Reumatoloog Ergotherapeut Reumaverpleegkundige Fysiotherapeut Podotherapeut Psycholoog Maatschappelijk werker
Wanneer is fysiotherapie geïndiceerd?
Een hulpvraag heeft op het gebied van het bewegend functioneren en,
Een beperking heeft in een of meerdere activiteiten of,
Een stoornis heeft in:
Een of meerdere functies van het bewegingssysteem of
Een aan beweging verwante functie of
Inspanningstolerantie of
Een stoornis heeft van een of meerdere anatomische eigenschappen verwant aan het bewegen
Wanneer is fysiotherapie gecontra-indiceerd?
Belemmerende medische factoren waarbij fysiotherapeut de klachten juist zal doen verergeren.
Belemmerende persoonlijke en omgevingsfactoren.
Een of meerdere rode vlagen aanwezig zijn, zowel specifiek voor RA als algemeen
