Week 5

Question 1

Onbewuste

Answer 1

bij Freud: alle processen in onze psyche waar we ons niet bewust van zijn, maar die wel invloed uitoefenen op ons denken, gedrag en handelen

Question 2

voorbewuste

Answer 2

bij Freud: alle processen in onze psyche waar we ons niet bewust van zijn, maar die we wel in herinnering kunnen terugbrengen

Question 3

lustprincipe

Answer 3

bij Freud: psychoanalytische visie die stelt dat het menselijk gedrag allereerst wordt aangestuurd door begeertes uit het onderbewuste Es

Question 4

Es

Answer 4

volledig onbewust, een irrationele chaos van driften, begeerten, wensen en verlangens, waar geen besef van goed of kwaad is en waar ook geen logica heerst; we kunnen tegelijkertijd tegenstrijdige neigingen hebben. Bron van energie, omdat onze begeerten en verlangens naar vervulling en ontlading streven.

Question 5

Ich

Answer 5

de instantie die alle driften in toom moet houden en in goede banen moet leiden. We kunnen immers niet altijd en overal direct aan onze wensen toegeven. Vaak zijn we ons niet bewust van deze afweermachinismen. Deels bewust, onderbewust en voorbewust

Question 6

Über-Ich

Answer 6

Het Über-Ich of boven-Ik is het deel van onze psyche waar we de eisen van onze omgeving, de normen en waarden die we ingeprent hebben gekregen, doorwerken. Deels bewust, onderbewust en voorbewust

Question 7

realiteitsprincipe

Answer 7

bij Freud: psychoanalytische visie die stelt dat de begeertes uit het onderbewuste Es niet direct bevredigd kunnen worden en daarom moeten worden beheerst door het Ik

Question 8

verdringing

Answer 8

bij Freud: één van de afweermechanismen waarmee het Ik probeert de driften vanuit het Es te beteugelen, in dit geval door de begeerte te ontkennen

Question 9

sublimatie

Answer 9

bij Freud: één van de afweermechanismen waarmee het Ik probeert de driften vanuit het Es te beteugelen, in dit geval door de begeerte op een ander object te vestigen

Question 10

projectie

Answer 10

bij Freud: één van de afweermechanismen waarmee het Ik probeert de driften vanuit het Es te beteugelen, in dit geval door de eigen wensen aan iemand anders toe te schrijve

Question 11

omkering

Answer 11

bij Freud: de gedachte dat symbolen twee tegengestelde betekenissen kunnen hebben; iets kan bijvoorbeeld wenselijk en beangstigend tegelijk zijn

Question 12

genetisch model

Answer 12

bij Freud: onderdeel van de psychoanalytische theorie waarin wordt gesteld dat menselijke gedrag en belevingen sterk worden beïnvloed door ervaringen in verschillende stadia van de seksuele ontwikkeling in de kindertijd

Question 13

oedipuscomplex

Answer 13

bij Freud: spanning in de seksuele ontwikkelingsfase van een kind dat zich tot twee ouders van verschillende sekse moet leren verhouden; vanuit mannelijk perspectief betreft dit de moeder als object van begeerte en de vader als rivaal

Question 14

de orale fase

Answer 14

0-1,5 jaar
Een klein kind is voor het overleven aangewezen op het drinken uit de moederborst. Daarnaast heeft het de neiging veel te sabbelen en van alles in de mond te stoppen. Conflicten die uit deze fase stammen, kunnen zich uiten in mateloosheid, verslaving of een al te passieve houding.

Question 15

de anale fase

Answer 15

1,5-3 jaar
Het kind wordt zindelijk, leert dus controle krijgen over het eigen lichaam, maar kan er ook een smeerboel van maken. Neurotische conflicten die in deze fase wortelen, hebben vaak betrekking op overmatige controle en drang tot perfectie of juist het tegendeel daarvan. Ook kunnen beide vormen van gedrag bij dezelfde persoon voorkomen, die zich dan op een tegenstrijdige manier afwisselen.

Question 16

de fallische fase

Answer 16

3-6 jaar
Hier ontdekt het kind het geslachtsverschil en ontstaat er een driehoeksverhouding met de twee ouders van het verschillende geslacht. Een jongetje gaat zijn eigen seksuele identiteit ontwikkelen, die anders is dan die van zijn moeder, maar wil tegelijk met de moeder verbonden blijven en ervaart zijn vader nu als een concurrent. (Oudipuscomplex)

Question 17

de latente fase

Answer 17

6-12 jaar
Hier staat de seksuele ontwikkeling grotendeels stil. Seksuele wensen en verlangens kunnen niet worden bevredigd en worden veelal gesublimeerd.

Question 18

de genitale fase

Answer 18

12 jaar
Dit is de periode van de vroege puberteit, waarin de lichamelijke seksuele ontwikkeling zich voltrekt.

Question 19

catharsis

Answer 19

bij Freud: louterende werking van een herbeleving van een traumatiserende ervaring

Question 20

analysant

Answer 20

patiënt of cliënt in psychoanalyse

Question 21

falsificatiecriterium

Answer 21

criterium om onderscheid te maken tussen echte wetenschap en pseudo-wetenschap; echte wetenschap ontwerpt theorieën die gefalsifieerd, weerlegd, kunnen worden

Question 22

Welke kritiek is er op de psychoanalyse geleverd?

Answer 22

Freuds onevenwichtige nadruk op seksuele begeerte.

De psychoanalyse zou onwetenschappelijk zijn omdat zij – vooral via de idee van omkering – alles kan verklaren en daardoor niets werkelijk verklaart. In termen van de wetenschapsfilosoof Popper: de psychoanalyse is niet falsifieerbaar, onweerlegbaar, en daarom onwetenschappelijk.

Question 22

falsificatie

Answer 22

weerlegging; in de kennis- en wetenschapsleer een begrip dat aangeeft hoe filosofische theorieën moeten worden beoordeeld, namelijk op hun weerlegbaarheid door experimenten; tegenover verificatie

Question 23

verificatie

Answer 23

bevestiging; in de kennis- en wetenschapsleer een begrip dat aangeeft hoe filosofische theorieën in experimenten kunnen worden bevestigd; tegenover falsificatie

Question 24

Wat was Freuds beschouwing over cultuur?

Answer 24

Hij vond dat cultuur een uitkomst is van de spanning tussen het lustprincipe en het realiteitsprincipe

Question 25

imaginaire orde

Answer 25

bij Lacan: niveau waarop de ervaring wordt gestructureerd door identificatie van een beeld buiten het zelf

Question 26

spiegelstadium

Answer 26

bij Lacan: fase in de ontwikkeling van een kind, waarin het een zelfbeeld ontwikkelt via spiegelingen die het Ik buiten zichzelf plaatsen

Question 27

symbolische orde

Answer 27

bij Lacan: maatschappelijk en cultureel geheel van taal en sociale regels die de werkelijkheid ordenen en de enige toegang tot de werkelijkheid vormen

Question 28

reële

Answer 28

bij Lacan: onbepaalde zaken in de werkelijkheid, die zich niet laten uitdrukken in de talen van de symbolische orde