Week 4: Noodtoestand, psychische overmacht en culpa in causa

Question 1

Wat zijn wederrechtelijkheid en verwijtbaarheid?

Answer 1

elementen die worden verondersteld aanwezig te zijn

Question 2

Wat doet een rechtvaardigingsgrond?

Answer 2

neemt wederrechtelijkheid weg

Question 3

Wat doet een schulduitsluitingsgrond?

Answer 3

neemt verwijtbaarheid weg

Question 4

Noem de rechtvaardigingsgronden

Answer 4

wettelijk:
- noodweer
- overmacht als noodtoestand
- bevoegd ambtelijk bevel
- wettelijk voorschrift

buitenwettelijk: ontbreken materiële wederrechtelijkheid (veearts)

Question 5

Noem de schulduitsluitingsgronden

Answer 5

wettelijk:
- noodweerexces
- psychische overmacht
- onbevoegd gegeven ambtelijk bevel
- ontoerekeningsvatbaarheid

buitenwettelijk: afwezigheid van alle schuld (melk en water)

Question 6

Definitie overmacht

Answer 6

elke lichamelijke of psychische dwang waaraan de dader geen weerstand kon bieden

Question 7

Absolute overmacht

Answer 7

fysieke overmacht

absolute drang/dwang om een strafbaar feit te plegen. er is een volstrekte mogelijkheid om anders te handelen

Question 8

Relatieve overmacht

Answer 8

psychische overmacht in noodtoestand

een van buiten afkomende drang waaraan de verdachte redelijkerwijs geen weerstand kon bieden en ook niet behoefde te bieden

kon wel anders worden gehandeld, maar door bijzondere omstandigheden kan dat redelijkerwijs niet worden gevraagd

Question 9

Van buiten komende drang

Answer 9

1. vereist zeer prangende omstandigheden (enerzijds inleving psyche ander, andere kant gebonden aan objectiverende maatstaven en normen)
2. in beginsel uitwendige oorzaak
3. acuut

Question 10

Waaraan de verdachte geen weerstand kon en behoefde te bieden

Answer 10

1. normatief oordeel
2. proportionaliteit en subsidiariteit
3. Garantenstellung

Question 11

Proportionaliteit relatieve overmacht

Answer 11

bij een keuze tussen belangen dient het zwaarstwegende belang voorrang te krijgen

Question 12

Subsidiariteit relatieve overmacht

Answer 12

bij een keuze van alternatieven moet het minst schadelijke (en dus het minst strafbare) alternatief worden gekozen

Question 13

Definitie overmacht in de zin van noodtoestand

Answer 13

een conflict van plichten, waarbij de verdachte heeft gekozen om het zwaarstwegende belang te prevaleren

Question 14

Wanneer wordt een beroep op overmacht in de zin van noodtoestand toegewezen? En wat gebeurt er dan?

Answer 14

als de verdachte een gerechtvaardigde keuze heeft gemaakt in het conflict van plichten of belangen

neemt wederrechtelijkheid weg

Question 15

Een noodtoestand is:

Answer 15

• actuele concrete noodsituatie
• geen situaties van algemene nood

Question 16

Conflict van plichten

Answer 16

plicht om wet na te leven versus een andere maatschappelijke plicht of ander belang

Question 17

Adequatievereiste

Answer 17

gekozen oplossing moet ook daadwerkelijk een zinnige bijdrage hebben geleverd

Question 18

Inwendige omstandigheden

Answer 18

omstandigheden gelegen in de persoon van de verdachte

Question 19

Uitwendige omstandigheden

Answer 19

omstandigheden buiten de persoon van de verdachte, bijvoorbeeld een aanval door een ander

Question 20

Wanneer moeten verwijtbaarheid en wederrechtelijkheid worden bewezen?

Answer 20

wanneer het bestanddelen zijn

elementen = worden verondersteld aanwezig te zijn

Question 21

Wat betekent culpa in causa?

Answer 21

heeft verdachte zelf de situatie waarin hij moet kiezen tussen belangen veroorzaakt?

Question 22

Stappenplan overmacht in de zin van een noodtoestand

Answer 22

1. concrete nood
2. conflict van plichten
3. begaan van strafbare feit was gezien de omstandigheden de gerechtvaardigde keuze (proportionaliteit en subsidiariteit)
4. garantenstellung
5. culpa in causa

Question 23

Stappenplan psychische overmacht

Answer 23

1. HR in de steek gelaten vrouw: eerst checken psychische overmacht, dan culpa in causa
2. sprake van een van buitenaf komende druk
3. culpa in causa?
4. garantenstellung